Tp.HCM: Hàng nghìn căn hộ tái định cư tại Thủ Thiêm thoát cảnh bỏ hoang nhờ bán đấu giá

Lãnh đạo UBND Tp.HCM đã thông qua phương án bán đấu giá sau khi nhiều sở, ngành tiến hành rà soát các quy định pháp luật và khẳng định rằng đây là giải pháp tối ưu. Mục tiêu sử dụng và công năng của các căn hộ này đã được Bộ Xây dựng đồng ý chuyển thành nhà ở thương mại.

Theo báo cáo của Sở Xây dựng Tp.HCM, 3.790 căn hộ này nằm trong kế hoạch đầu tư xây dựng 12.500 căn hộ tái định cư, được thông qua từ nhiệm kỳ 2005-2010, nhằm phục vụ cho khoảng 15.000 hộ dân phải di dời.

Trong quá trình triển khai, UBND Tp.HCM đã xác định ba khu đất tại bán đảo Thủ Thiêm để xây dựng 12.260 căn hộ tái định cư. Cụ thể, có ba khu đất với các quy mô khác nhau: khu đất 17,3 ha là 1.844 căn hộ; khu đất 30,2 ha có 4.216 căn hộ; và khu đất 38,4 ha với 6.200 căn hộ.

Khu đất 38,4 ha được chia thành 9 tòa chung cư (R1 đến R9). Thành phố đã chia nhỏ khu đất thành 4 dự án và giao cho 4 nhà đầu tư thực hiện.

Cụ thể, Liên danh Vietinbank - Thuận Việt - Trường Sơn - CC1 xây 2.220 căn hộ (khu R1, R2, R3); Liên danh Tổng công ty CP Thương mại Xây dựng - Công ty POS - AC Co. Ltd xây 1.570 căn hộ (khu R4, R5); Công ty CP Đức Khải xây 1.080 căn hộ (khu R6, R7) và Liên danh Sài Gòn Thương Tín - Thuận Việt - Thành Thành Công xây 1.330 căn hộ (khu R8, R9).

Đến năm 2016, các tòa chung cư này và hạ tầng kỹ thuật cơ bản đã hoàn thiện. Tuy nhiên, kết quả rà soát cho thấy nhiều người dân không chấp nhận phương án tái định cư hoặc chọn nhận tiền bồi thường để mua nhà ở nơi khác, dẫn đến sự thừa thãi căn hộ tái định cư.

Tính đến cuối năm 2016, trong số 8.550 căn hộ đã hoàn thành, chỉ có 2.924 căn hộ được sử dụng cho mục đích tái định cư. Điều này đã tạo ra áp lực về việc xử lý 5.626 căn hộ còn lại.

Vì gặp khó khăn về vốn ngân sách, các sở, ngành đã đề nghị UBND Tp.HCM xem xét cách sử dụng các căn hộ dư thừa này mà không phải mua lại, bao gồm cả việc đấu giá thu hồi vốn. Tuy nhiên, trong quá trình xử lý số căn hộ dư thừa, UBND Tp.HCM đã gặp vấn đề khi thanh lý hợp đồng với 1.330 căn hộ (tại khu R8, R9) mà chưa có sự chấp thuận của Thủ tướng về giao đất.

Theo kết luận của Thanh tra Chính phủ vào năm 2019, nhà đầu tư khu R8, R9 (chung cư New City Thủ Thiêm) đã tự ý thay đổi thiết kế từ nhà tái định cư sang nhà ở thương mại và đã chuyển nhượng 1.122 trong số 1.330 căn hộ cho người mua. Do đó, cư dân tại New City Thủ Thiêm vẫn chưa được cấp sổ hồng.

Hiện tại, trong số 9 lô chung cư từ R1 đến R9 tại khu đô thị mới Thủ Thiêm, lô R8 và R9 (New City Thủ Thiêm) đang chờ xử lý theo kết luận thanh tra; lô R6, R7 đang được sử dụng làm nhà tái định cư; còn lô R1, R2, R3, R4 và R5 với tổng số 3.790 căn hộ vẫn đang bỏ trống.

Trước đó, 3.790 căn hộ tái định cư (R1, R2, R3, R4, R5) trong khu đô thị mới Thủ Thiêm được Tp.HCM mang đấu giá lần đầu vào năm 2017 với giá khởi điểm 8.800 tỷ đồng nhưng không thành công vì không có đơn vị nào tham gia. Năm 2018, Tp.HCM đưa ra bán đấu giá lần 2 với giá 9.100 tỷ đồng nhưng vẫn không có tổ chức, cá nhân nào đăng ký tham gia đấu giá. Lần thứ 3 là vào tháng 6/2021, giá đưa ra bán đấu giá của hàng ngàn căn hộ này là 9.900 tỷ đồng nhưng đến nay vẫn chưa có đơn vị nào mua.

Theo các chuyên gia, những lần đấu giá không thành công do giá khởi điểm quá cao, tổng tiền đấu giá quá lớn trong khi dự án đã hoàn thành lâu năm, chưa vận hành nên cơ sở hạ tầng xuống cấp. Các doanh nghiệp trúng đấu giá sẽ tốn nhiều kinh phí để tu sửa.

Mặc dù không có người ở, các khối nhà vẫn cần lực lượng bảo vệ và chi phí bảo trì. Tình trạng này đang gây lãng phí lớn cho thành phố.

Sau khi nhiều sở, ngành tiến hành rà soát các quy định pháp luật. Lãnh đạo UBND Tp.HCM đã thông qua phương án bán đấu giá. Mục tiêu sử dụng và công năng của các căn hộ này đã được Bộ Xây dựng đồng ý chuyển thành nhà ở thương mại.

Trước đó, UBND Tp.HCM đã có kế hoạch chuyển đổi 3.790 căn hộ tái định cư Thủ Thiêm thành nhà ở xã hội, tuy nhiên, phương án này không được thực hiện.

Theo Sở Xây dựng nguyên nhân là do đa phần 3.790 căn hộ nói trên đều có diện tích lớn hơn 70 m2, không phù hợp tiêu chuẩn nhà ở xã hội. Nếu chọn phương án chuyển sang nhà ở xã hội thì phải điều chỉnh mục tiêu sử dụng của một phần 3.790 căn hộ tại các lô đất từ R1 đến R5 thành nhà ở phục vụ tái định cư và nhà ở xã hội.

Cụ thể, phải điều chỉnh 1.570 căn hộ tại các lô đất R4, R5 thành nhà ở xã hội để bố trí cho đối tượng tái định cư hoặc đối tượng nhà ở xã hội. Phần còn lại là hơn 2.200 căn căn hộ tại các lô đất R1, R2, R3 sẽ tiếp tục bán đấu giá để thu hồi vốn, hoàn trả vốn đầu tư cho khu đô thị mới Thủ Thiêm.

Trên thực tế, việc Tp.HCM tổ chức đấu giá nhiều lần nhưng vẫn không thành công, nguyên nhân chủ yếu là bài toán tài chính. Điều này khiến không doanh nghiệp nào tham gia đấu giá.

Theo quy định, doanh nghiệp khi tham gia đấu giá phải ký quỹ 20% giá khởi điểm. Nếu đơn vị trúng đấu giá thì trong vòng một tháng phải nộp 50% giá trị trúng đấu giá, 50% còn lại nộp trong vòng 90 ngày.

Trên thực tế hiện nay, việc huy động số tiền khoảng 10.000 tỷ đồng trong 3 tháng là điều không dễ với hầu hết các doanh nghiệp bất động sản.

Chưa kể, khu tái định cư này bỏ hoang lâu ngày nên có dấu hiệu xuống cấp. Nếu chuyển sang nhà ở thương mại thì chủ đầu tư phải đóng thêm tiền sử dụng đất nên họ không mặn mà.

Quốc Lâm