TP.HCM hướng đến xây dựng 'thủ phủ ẩm thực' của châu Á
TP.HCM đang xây dựng bản đồ hương vị mới của Đông Nam Á thông qua ẩm thực Việt. Đây không chỉ là niềm tự hào văn hóa, mà đang trở thành sức mạnh mềm giúp Thành phố khẳng định vị thế quốc tế trong kỷ nguyên kinh tế trải nghiệm.
Ẩm thực - bản sắc và câu chuyện của Thành phố
TP.HCM là nơi ẩm thực không chỉ thỏa mãn vị giác, mà phản chiếu bản chất con người đô thị năng động, sáng tạo và cởi mở. Giữa nhịp sống nhanh, những quán nhỏ, xe đẩy, chợ đêm hay quán cà phê ven đường vẫn giữ vai trò là ký ức sống của Sài Gòn. Ở đó, món ăn không chỉ để ăn, mà để kể lại câu chuyện về lịch sử, về tình người và tinh thần nghĩa tình của vùng đất phương Nam.
Theo xếp hạng Readers’ Choice Awards 2025 của Condé Nast Traveller, Việt Nam nằm trong bốn điểm đến ẩm thực hấp dẫn nhất thế giới, với số điểm 96,67 và TP.HCM là đầu tàu đóng góp lớn vào thành tích ấy. Không chỉ hội tụ tinh hoa ba miền, Thành phố còn là “phòng thí nghiệm sáng tạo” của ẩm thực Việt, sáng tạo không ngừng, tạo nên một bức tranh ẩm thực phong phú bậc nhất khu vực.
Ông Trần Quang Duy - Giám đốc Công ty Lữ hành Chim Cánh Cụt nhận định: “Ẩm thực TP.HCM là tấm gương phản chiếu tinh thần con người thành phố luôn tò mò, ham học hỏi và không ngại thử nghiệm. Du khách đến đây không chỉ ăn, mà còn được chứng kiến cách con người tạo nên món ăn bằng niềm tin và lòng hiếu khách”.
Theo các chuyên gia, chính nét “bao dung trong khẩu vị” này khiến TP.HCM trở thành nơi hiếm hoi mà mọi tầng lớp, vùng miền đều tìm thấy hương vị quen thuộc. Nhưng điều nghịch lý là, dù được du khách quốc tế xem như “thiên đường ẩm thực”, thành phố vẫn chưa có một chiến lược phát triển bài bản để biến tiềm năng ấy thành thương hiệu du lịch có tầm quốc tế.
Biến món ăn thành sức mạnh mềm của đô thị
Ngày 22/10/2025, Sở Du lịch TP.HCM công bố Chương trình Du lịch Ẩm thực TP.HCM. Theo Phó giám đốc Sở Du lịch Bùi Thị Ngọc Hiếu, chương trình này không chỉ nhằm quảng bá món ăn mà tạo nền tảng hình thành hệ sinh thái du lịch ẩm thực gắn kết văn hóa, cộng đồng và kinh tế sáng tạo. Đây là nỗ lực cụ thể hóa mục tiêu đưa thành phố trở thành “thiên đường ẩm thực” của Việt Nam và khu vực Đông Nam Á.
Cũng theo bà Ngọc Hiếu, Thành phố hiện có 681 tài nguyên du lịch đủ điều kiện phát triển thành điểm đến đặc sắc, từ khu trung tâm sôi động, làng nghề truyền thống, vùng sông nước, cho đến biển đảo. Từ đó, 20 sản phẩm du lịch ẩm thực mới đã được ra đời, mỗi chương trình là một hành trình khám phá hương vị và bản sắc. Du khách có thể tham gia tour chợ truyền thống kết hợp xe máy, học chế tác chocolate tại Chocoland, hay trải nghiệm ẩm thực xanh ở Hikari Tokyu Bình Dương.
Bà Tạ Thị Tú Uyên - Giám đốc Ban Sản phẩm Vietravel, cho biết: “Theo khảo sát, hơn 80% du khách quốc tế coi trải nghiệm ẩm thực là yếu tố quyết định khi chọn điểm đến. Nếu TP.HCM phát huy được bản sắc món ăn, đó sẽ là lợi thế cạnh tranh độc đáo trong cuộc đua định vị thương hiệu du lịch khu vực”.
Bên cạnh giá trị kinh tế, du lịch ẩm thực còn mở ra cơ hội quảng bá văn hóa Việt theo cách tự nhiên nhất. Khi du khách trải nghiệm món ăn, họ đang tiếp xúc với lối sống, thẩm mỹ và triết lý sống của người Việt. Và TP.HCM, với sự pha trộn độc đáo giữa truyền thống và hiện đại, là nơi lý tưởng để kể những câu chuyện đó.
Với tầm nhìn đó, TP.HCM đang chuyển mình từ “điểm đến của món ngon” thành “đô thị của trải nghiệm ẩm thực”. Thành phố đã bắt đầu xây dựng bản đồ ẩm thực điện tử, khu phố ẩm thực thông minh, đồng thời nghiên cứu tổ chức Tuần lễ Món ngon Sài Gòn và Lễ hội Ẩm thực Đông Nam Á .
Theo TS Dương Đức Minh - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Phát triển Kinh tế và Du lịch TP.HCM, để đạt được mục tiêu này, thành phố cần chuyển từ tư duy “đa mục tiêu” sang “chuyên đề chiến lược”. “Ẩm thực phải được phát triển như một trục riêng của du lịch, có sản phẩm đặc thù, có lễ hội, có tuyến trải nghiệm và có hạ tầng đồng bộ. Khi món ăn được đặt trong hệ sinh thái văn hóa - đô thị, nó mới có khả năng định vị thương hiệu”, ông Minh nói.
Theo ông Duy, sức hút lớn nhất của TP.HCM nằm ở khả năng dung nạp. Thành phố không giữ món ăn trong bảo tàng, mà để nó sống cùng hơi thở đời thường. Du khách cảm nhận được sự thật đó và họ tin vào tính chân thật của Sài Gòn. Ẩm thực vì thế trở thành “sức mạnh mềm” giúp TP.HCM tạo khác biệt trong cạnh tranh toàn cầu. Một thành phố có thể được nhớ đến vì tòa nhà cao, vì trung tâm thương mại sầm uất, nhưng chỉ món ăn mới khiến người ta muốn quay lại. Và khi mỗi món ăn là một câu chuyện, mỗi khu phố là một hành trình, TP.HCM sẽ không chỉ là điểm đến của du lịch, mà là biểu tượng văn hóa của Việt Nam đương đại.
