TP.HCM: Nhiều quận huyện thiếu quỹ đất, nhà ở để bố trí tái định cư

Sở TN&MT TP.HCM vừa có nội dung kiến nghị Chủ tịch UBND TP.HCM liên quan quỹ đất ở, nhà ở tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn.

Theo đó, Sở TN&MT đã nêu các khó khăn vướng mắc trong công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, từ đó kiến nghị để giải quyết các khó khăn đang tồn tại.

Dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi trên địa bàn quận 8 hiện đang triển khai công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Ảnh: NGUYỄN CHÂU

Không có quỹ đất để tái định cư

Sở TN&MT cho rằng một trong những nguyên nhân chính, cũng là khó khăn lớn nhất hiện nay của các địa phương là thiếu quỹ đất ở, nhà ở để bố trí tái định cư cho các hộ dân, làm ảnh hưởng rất lớn đến công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng như tiến độ bàn giao mặt bằng thực hiện các dự án đô thị.

Cụ thể, trên địa bàn huyện Nhà Bè thời gian qua không có quỹ đất ở, nhà ở phục vụ tái định cư để bố trí. Việc sử dụng quỹ đất ở, nhà ở tái định cư cho các dự án đều được cân đối, bố trí từ nguồn quỹ nền đất, căn hộ trên địa bàn quận 7. Tương tự, các quận, huyện khác hiện nay khi thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư cũng phải cân đối từ nguồn quỹ đất ở, nhà ở tại các địa phương khác.

Các dự án trọng điểm, cấp bách như dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm trên địa bàn quận Bình Thạnh và quận Gò Vấp; dự án nạo vét, xây dựng hạ tầng, cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi trên địa bàn quận 8 đang có nhu cầu rất lớn và cần đảm bảo bố trí kịp thời quỹ đất ở, nhà ở tái định cư cho các hộ dân bị ảnh hưởng.

Tuy nhiên, do thiếu quỹ đất ở, nhà ở để bố trí nên phải cân đối từ các khu tái định cư của nhiều địa phương khác như dự án rạch Xuyên Tâm bố trí tái định cư tại 16 khu đất ở, nhà ở trên địa bàn quận Bình Thạnh, quận 10, quận 12 và TP Thủ Đức; dự án cải tạo môi trường bờ Bắc kênh Đôi bố trí tái định cư tại tám khu đất ở, nhà ở khác nhau trên địa bàn quận 8, quận Bình Tân, Tân Phú và huyện Bình Chánh.

Dự án nạo vét, cải tạo môi trường, xây dựng hạ tầng rạch Xuyên Tâm. Ảnh: NGUYỄN CHÂU

Sở TN&MT cho rằng việc bố trí tái định cư như trên là chưa phù hợp với nhu cầu và nguyện vọng người dân, chưa đúng với nguyên tắc bố trí tái định cư.

Sở này dẫn chứng Luật Đất đai năm 2024 có quy định khu tái định cư phải hoàn thiện các điều kiện về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội đồng bộ theo quy hoạch chi tiết được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt. Đồng thời phải phù hợp với truyền thống văn hóa, phong tục, tập quán của cộng đồng dân cư nơi có đất thu hồi. Khu tái định cư có thể bố trí cho một hoặc nhiều dự án.

Bên cạnh đó, UBND cấp tỉnh, cấp huyện có trách nhiệm tổ chức lập và thực hiện dự án tái định cư để bảo đảm chủ động trong việc bố trí tái định cư cho người có đất bị thu hồi. Việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và việc bố trí tái định cư phải được hoàn thành trước khi có quyết định thu hồi đất.

Hơn nữa, theo chủ trương của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XIII tại Nghị quyết số 18 thì sau khi thu hồi đất thì người dân có đất bị thu hồi phải có chỗ ở, đảm bảo cuộc sống bằng hoặc tốt hơn nơi ở cũ.

Rà soát quỹ đất công, đất cho thuê sai mục đích

Sở TN&MT nhận thấy cần phải có sự chỉ đạo quyết liệt hơn nữa trong công tác chuẩn bị quỹ đất ở, nhà ở tái định cư tại các địa phương. Điều này nhằm phục vụ nhu cầu tái định cư cho người dân theo đúng quy định, tiến độ dự án.

Do đó, Sở TN&MT kiến nghị Chủ tịch UBND TP có văn bản chỉ đạo Chủ tịch UBND TP Thủ Đức và 21 quận, huyện chủ động lãnh đạo, chỉ đạo rà soát các khu đất trống, quỹ đất công, các khu đất đang cho thuê sử dụng không đúng mục đích, không hiệu quả trên địa bàn, báo cáo UBND TP, các sở, ngành có liên quan. Từ đó có đề xuất lập và thực hiện dự án tái định cư hoặc báo cáo, đề xuất các giải pháp khác nhằm đảm bảo đủ quỹ đất ở, nhà ở tái định cư bố trí cho các dự án trước khi thực hiện công tác thu hồi đất.

Sở này cũng kiến nghị TP giao Sở Xây dựng chủ trì, phối hợp cùng Sở TN&MT và các cơ quan, đơn vị có liên quan báo cáo, trình UBND TP ban hành quy định về trình tự, thủ tục trong việc lập và thực hiện dự án tái định cư để thống nhất cho các địa phương thực hiện.

NGUYỄN CHÂU