TP.HCM: Số hóa bộ phận 1 cửa để phục vụ dân tốt hơn

LTS: Trong thời gian qua, chính quyền TP.HCM đã nỗ lực triển khai quyết liệt các nội dung về cải cách thủ tục hành chính, xây dựng đội ngũ phục vụ chuyên nghiệp, thấu hiểu để phục vụ người dân ngày một tốt hơn. Nhiều mô hình cải cách mới, đột phá đã ra đời dựa trên tư duy mới, ứng dụng công nghệ số… để giảm thời gian, chi phí đi lại cho người dân cũng như áp lực cho cán bộ. Điều này càng quan trọng khi cả nước đang chuẩn bị vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp, gần như cấp xã sẽ là nơi giải quyết hầu hết các thủ tục hành chính.

*****

Thực hiện chủ trương chuyển đổi số cấp quốc gia, những năm qua chính quyền quận, huyện; phường, xã trên địa bàn TP.HCM không ngừng số hóa bộ phận tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) (còn gọi là bộ phận một cửa) để xây dựng hình ảnh cơ quan công quyền hiện đại, tạo thuận tiện tối đa cho cả người dân và cán bộ.

Các cán bộ bộ phận một cửa quận 6 tất bật hỗ trợ người dân làm thủ tục hành chính. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

QR hóa bộ phận một cửa

Bước vào bất kỳ bộ phận một cửa ở UBND phường, xã; quận, huyện nào trên địa bàn TP.HCM, người dân cũng dễ dàng thấy những mã QR dán trên bàn, trên cửa kính, trên tường trong khu vực này.

Đó là mã QR hướng dẫn đăng nhập vào cổng dịch vụ công trực tuyến, mã QR hướng dẫn thủ tục trên các lĩnh vực để người dân dễ dàng thao tác hoặc mã QR để thanh toán trực tuyến các loại phí trong quá trình thực hiện thủ tục.

Nhiều ki-ốt tra cứu hồ sơ, máy tính bàn để người dân trực tiếp thực hiện thủ tục hay những màn hình tivi trình chiếu các video đơn giản hướng dẫn người dân… khiến bộ phận một cửa trở nên hiện đại hơn.

Tại UBND xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, ông Tân Hiến Phát bất ngờ với những thay đổi của bộ phận một cửa xã khi đến công chứng hồ sơ. “Tôi hiếm khi đến xã bởi lo đi làm mưu sinh khắp nơi, nay cần làm giấy tờ tôi mới về địa phương làm, thấy mọi thứ khác quá. Nhìn đâu cũng thấy mã QR, tính tiền cũng quét được, làm thủ tục cũng quét được, mọi việc dường như đơn giản hơn khi đến cơ quan nhà nước rồi” - ông Phát nói.

Còn ông Đặng Văn Hà đeo cặp kính đọc chữ để xem các mã QR dán ngay cửa ra vào bộ phận một cửa xã Vĩnh Lộc A. “Tôi thấy dán mã QR rồi ghi chữ lĩnh vực này, lĩnh vực kia, tôi đưa điện thoại quét thì ra hướng dẫn thủ tục cho người dân làm” - ông Hà nói và cho rằng thông tin hướng dẫn tuy còn dài nhưng cũng thú vị, ông có thể lưu lại, khi nào cần sẽ lấy ra nghiên cứu, cần làm thủ tục lĩnh vực gì thì lấy ra xem.

Lãnh đạo UBND xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh cho biết sáng kiến QR hóa bộ phận một cửa đến từ chính những cán bộ, công chức trực tiếp nhận, trả hồ sơ của người dân. Cán bộ dùng mã QR dùng để đánh giá sự hài lòng của người dân về việc giải quyết hồ sơ của mình; có mã dùng để đến thẳng các trang Zalo, trang thông tin điện tử của xã; đặc biệt có nhiều mã QR số hóa 133/133 bộ TTHC cấp xã mà người dân cần biết.

Người dân trải nghiệm sử dụng các mã QR dán ngay cửa ra vào bộ phận một cửa xã Vĩnh Lộc A. Ảnh: LÊ THOA

Theo lãnh đạo xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, đây là nỗ lực để xây dựng nền hành chính số và may mắn được người dân tiếp nhận, tạo nhiều hiệu ứng tích cực. “Chúng tôi cũng hiểu câu chuyện chuyển đổi số nền hành chính không phải một ngày, một bữa mà cần sự kiên trì để người dân thấu hiểu, thay đổi tư duy” - vị lãnh đạo nói.

Để tiếp tục số hóa bộ phận một cửa, lãnh đạo xã Vĩnh Lộc A cho biết địa phương sẽ xây dựng các cẩm nang TTHC sao cho ngắn gọn nhất, dễ hiểu nhất để người dân không phải mất sức khi thẩm thấu 133 bộ TTHC này.

“Với địa bàn đông dân mà 80% là người dân nhập cư, đa số là công nhân lao động nên việc tiếp cận đến chính quyền số tất nhiên không thể nhanh được. Do vậy, đòi hỏi chính quyền phải cải tiến phương pháp liên tục” - vị này nói thêm.

Còn tại quận Bình Tân, lãnh đạo UBND quận cho biết ở bộ phận tiếp nhận và trả kết quả của UBND quận và 10 phường đều niêm yết TTHC thuộc thẩm quyền tiếp nhận bằng cách tích hợp với mã QR giúp người dân dễ dàng tìm kiếm các nội dung liên quan. Quận cũng niêm yết mã QR tích hợp liên kết để người dân dễ dàng chuyển tiếp nộp hồ sơ trực tuyến trên hệ thống dịch vụ công.

Ngoài dùng mã QR, 10 phường còn trang bị các máy tính để người dân khi đến trực tiếp trụ sở UBND phường và khu phố có thể tự đăng nhập và nộp hồ sơ trực tuyến.

Với nhiều nỗ lực, kết quả thực hiện dịch vụ công trực tuyến của quận năm 2024 đạt 97,7%, tăng tăng 28,5% so với năm 2023.

Người dân sử dụng để kiot trước bộ phận một cửa quận 3 để lấy số khi đến làm thủ tục hành chính. Ảnh: THUẬN VĂN

Giải quyết thủ tục xuyên thời gian

Tại quận 6, hệ thống tiếp nhận và trả hồ sơ tự động 24/7 (gọi là máy ATM 24/7) đặt trước trụ sở UBND quận là một điểm nhấn trong công tác chuyển đổi số của địa phương, được đưa vào vận hành từ tháng 3-2021.

Mỗi buổi sáng bà Ngũ Bảo Vinh, cán bộ Tổ tư vấn dịch vụ công trực tuyến, đều đến máy ATM 24/7 kiểm tra hồ sơ người dân nộp vào máy trước đó. Sau khi phân loại, bà gửi hồ sơ về các bộ phận liên quan để xử lý. Công việc này diễn ra ba lần mỗi ngày vào các khung giờ cố định: 8 giờ, 13 giờ 30 và 16 giờ.

Sau khi nhận lại kết quả từ các phòng ban, bà Vinh kiểm tra hồ sơ, sắp xếp theo từng loại thủ tục, mang ra máy ATM để trả kết quả cho người dân. Với mỗi bộ hồ sơ được đưa vào máy, bà sẽ nhắn tin thông báo trực tiếp cho người dân để đến nhận kết quả.

“Nếu sau ba ngày mà người dân không đến lấy thì tôi sẽ mang hồ sơ đưa lại bộ phận một cửa. Mỗi ngày trung bình máy ATM này tiếp nhận 5-10 hồ sơ” - bà Vinh thông tin.

Chị Trần Bảo Ý (ngụ phường 13, quận 16) nhập số điện thoại, mã OTP tại trụ ATM 24/7 để nhận trả kết quả hồ sơ. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Gặp bà Trần Bảo Ý (phường 13, quận 6) ra máy ATM thuần thục nhập số điện thoại, mã OTP để nhận CCCD mới, bà cho biết trước đó đã nhiều lần nộp hồ sơ và nhận trả kết quả tại máy. Bà đánh giá các bước thực hiện rất đơn giản, thuận tiện, có thể thao tác nộp hồ sơ bất cứ lúc nào.

“Tiện lợi nhất là không cần phải đến vào giờ hành chính, tôi toàn hết giờ làm mới ghé để nộp hồ sơ, chưa kể không gặp cán bộ cũng tránh tình trạng cửa quyền, khi nào có vấn đề gì thì cán bộ mới liên hệ cho tôi” - bà Ý nói.

Ông Nguyễn Thái Bình (phường 9) cũng thường xuyên đến trụ ATM 24/7 nhận và nộp hồ sơ vào khoảng 21-22 giờ. “Hồ sơ tôi đến nhận hôm nay cũng được nộp vào tối tuần trước. Do công việc bận nên rảnh khi nào tôi ra giờ ấy, nhờ có máy này mà tôi không phải xin nghỉ một buổi làm” - ông Bình kể.

Anh Nguyễn Thái Bình (ngụ phường 9, quận 6) nhận trả kết quả hồ sơ tại trụ ATM 24/7. Ảnh: BẢO PHƯƠNG

Trao đổi với báo Pháp Luật TP.HCM, bà Vương Thanh Liễu, Phó Chủ tịch UBND quận 6, cho biết trong giai đoạn dịch COVID-19, máy ATM đã phát huy hiệu quả, giảm tiếp xúc giữa cán bộ và người dân nhưng vẫn đảm bảo việc thực hiện các TTHC.

Sau hơn ba năm triển khai, quận 6 đã quyết định nâng cấp máy ATM 24/7 vào tháng 1-2025 bằng việc bổ sung thêm một máy ATM, tăng số lượng hồ sơ nhận trả (từ 30 khay lên 90 khay); mở rộng tiếp nhận 49/261 TTHC thuộc thẩm quyền giải quyết của quận, trả kết quả 42/114 TTHC đang thực hiện dịch vụ công trực tuyến toàn trình và một phần.

Cũng theo bà Liễu, quận đã bổ sung hình thức nhận kết quả tại máy ATM 24/7 với các thủ tục thực hiện trên hệ thống thông tin giải quyết TTHC TP; bổ sung tính năng để người dân thực hiện thủ tục trực tuyến tại máy; bổ sung tính năng thanh toán điện tử; chuyển sang hình thức phát hành biên lai điện tử...

Đáng chú ý, quận 6 còn phối hợp với ngành công an trả kết quả năm TTHC trong lĩnh vực cấp, quản lý CCCD qua máy ATM. Tính đến hết quý I-2025, máy ATM 24/7 đã tiếp nhận gần 12.000 hồ sơ và trả ra gần 5.000 hồ sơ.

“Từ khi ra đời, máy ATM 24/7 đã làm thay đổi cả quá trình hoạt động, vận hành của bộ phận một cửa, nâng cao hiệu quả giải quyết TTHC, giảm tải áp lực cho cán bộ, ngăn ngừa hành vi nhũng nhiễu, phiền hà và đặc biệt giúp giải quyết TTHC không giới hạn thời gian cho người dân, doanh nghiệp” - bà Liễu nói.

LÊ THOA - BẢO PHƯƠNG