TP.HCM triển khai đồng thời 3 tuyến metro: Gỡ rào cản vốn và thủ tục

Ông Mai Thanh Tùng, Phó phòng Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng TP.HCM, chia sẻ tại họp báo. Ảnh: Trung tâm Báo chí

Chia sẻ tại cuộc họp báo cung cấp thông tin về các vấn đề kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM ngày 20.11, ông Mai Thanh Tùng - Phó phòng Kế hoạch và Đầu tư, Sở Xây dựng TP.HCM, cho biết hiện thành phố (TP) đang triển khai đồng thời nhiều dự án đường sắt quan trọng. Trong đó, tuyến Bến Thành – Tham Lương đang thực hiện các thủ tục điều chỉnh dự án, dự kiến khởi công trong tháng 1.2026.

Tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm đang được triển khai nghiên cứu trong giai đoạn 2025-2030.

Riêng với tuyến đường sắt Thủ Thiêm – Long Thành, hiện đã hoàn thành báo cáo cuối kỳ của báo cáo nghiên cứu tiền khả thi. Trung ương đã thống nhất giao TP.HCM triển khai dự án này. Các cơ quan của TP.HCM đang phối hợp với cơ quan của tỉnh Đồng Nai triển khai các nội dung có liên quan như điều chỉnh quy hoạch tỉnh, báo cáo Hội đồng Nhân dân TP vì đây là tuyến đường sắt quốc gia đi qua cả TP.HCM và Đồng Nai.

Ông Tùng cho biết, nguồn lực đầu tư của Trung ương và TP cho các dự án đường sắt hiện hạn chế, nên cần huy động nguồn lực xã hội hóa, và vốn tư nhân: “Hiện nhiều doanh nghiệp đang nghiên cứu, đề xuất tham gia đầu tư các tuyến đường sắt, trong đó Tập đoàn Trường Hải đã đề xuất triển khai dự án tuyến Bến Thành – Thủ Thiêm, Thủ Thiêm – Long Thành theo hình thức đối tác công tư (PPP). UBND TP.HCM đang chỉ đạo các cơ quan chuyên môn xem xét đề xuất này".

Ông Tùng cho biết, các đơn vị liên quan đã nhìn nhận một số nguyên nhân khiến tuyến Metro số 1 chậm tiến độ, chủ yếu do quy định ràng buộc của các khoản vay ODA, ảnh hưởng của đại dịch COVID-19. Đây cũng là tuyến metro đầu tiên TP triển khai, do đó các cơ quan phụ trách cần thời gian tiếp cận với công nghệ mới.

Từ thực tiễn kinh nghiệm triển khai tuyến Metro số 1, TP đã chỉ đạo Sở Giao thông vận tải (nay là Sở Xây dựng) chủ trì phối hợp với Ban Quản lý Đường sắt đô thị và các cơ quan, đơn vị liên quan, xây dựng Đề án trình Quốc hội ban hành Nghị quyết số 188 lần đầu tiên cho phép TP.HCM và Hà Nội được hưởng hàng loạt các cơ chế, chính sách đặc thù, đặc biệt để triển khai các dự án đường sắt, có thể kể đến như các cơ chế về: chỉ định thầu, phân cấp, ủy quyền mạnh cho UBND TP trong các quy trình: phê duyệt dự án, điều chỉnh thiết kế, điều chỉnh tổng mức đầu tư. Trên cơ sở đó, Sở Xây dựng đã tham mưu Ủy ban Nhân dân TP ban hành kế hoạch triển khai Nghị quyết số 188.

Bên cạnh đó, Sở Xây dựng cũng tham mưu UBND TP ban hành kế hoạch triển khai dự án tuyến Metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương). Sở cũng đã chủ trì tiếp và làm việc với các doanh nghiệp đang quan tâm đến dự án đường sắt, tham mưu UBND TP các nội dung theo thẩm quyền.

“Trong thời gian tới, với khối lượng công việc rất lớn, việc triển khai đồng thời 3 tuyến metro trọng điểm chắc chắn sẽ đặt ra nhiều yêu cầu cao về tiến độ, nguồn vốn triển khai và sự phối hợp giữa các ngành, các địa phương. TP đã chủ động chuẩn bị nhiều giải pháp để bảo đảm thực hiện được mục tiêu hoàn thành 3 tuyến metro trọng điểm Bến Thành – Tham Lương; Bến Thành – Thủ Thiêm và Thủ Thiêm – Long Thành đến 2030, đồng thời tránh lặp lại những khó khăn của tuyến Metro số 1”, ông Tùng nhấn mạnh.

Trên cơ sở Nghị quyết 188, TP đang xây dựng cơ chế thu hút nguồn lực theo mô hình PPP, khai thác quỹ đất và phát triển đô thị quanh các nhà ga (TOD) để tạo thêm nguồn vốn xã hội hóa. Việc đa dạng hóa nguồn vốn, kết hợp giữa ngân sách và vốn tư nhân sẽ giúp bảo đảm tính bền vững trong quá trình triển khai 3 tuyến metro.

PV