TP. Huế giàu tiềm năng để phát triển trung tâm logistics xanh của vùng

Chia sẻ tại Diễn đàn logistics Vùng lần VI: Logistics xuyên biên giới - Sức bật tăng trưởng vùng Bắc Trung Bộ và Duyên hải miền Trung ngày 22/8 tại TP. Huế, TS.Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược nhận định, TP. Huế được đánh giá có nhiều tiềm năng để phát triển trung tâm logistics xanh của vùng nhờ hội tụ các lợi thế về vị trí địa lý, hạ tầng, chính sách và nguồn nhân lực.

Đáng chú ý, Thành phố được nhận định có nền tảng và dư địa lớn để hình thành khu thương mại tự do, đặc biệt tại khu vực Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô ở phía Nam. Đến cuối năm 2024, khu vực này được Thủ tướng phê duyệt Quyết định điều chỉnh quy hoạch đến năm 2045, tạo hành lang pháp lý vững chắc và cơ sở nền tảng để quy hoạch sẵn sàng cho phát triển thành khu thương mại tự do.

TS.Trần Thị Hồng Minh, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chính sách và chiến lược chia sẻ tại Diễn đàn. (Nguồn: Tạp chí Diễn đàn doanh nghiệp)

Theo đó, Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô được quy hoạch thành 5 phân khu chức năng chủ chốt gồm khu cảng biển, khu công nghiệp, khu phi thuế quan, khu đô thị và khu du lịch. Sự hiện diện của khu phi thuế quan cho thấy tiềm năng phát triển thành một khu thương mại tự do với đầy đủ cấu phần để thu hút các hoạt động thương mại, logistics.

“Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô nằm ở vị trí liên kết thuận lợi giữa Đà Nẵng và Huế, vừa gần trục cao tốc Bắc – Nam, vừa có cảng nước sâu và cũng không xa biên giới Lào. Với vị trí của Huế trên trục hành lang Đông – Tây và cửa ngõ biển, khu thương mại tự do sẽ là nơi tập trung các trung tâm phân phối, kho ngoại quan, dịch vụ cảng biển phục vụ cho luồng hàng hóa quá cảnh và xuất nhập khẩu của cả khu vực Trung Bộ, Tây Nguyên và Lào”, bà Minh nhận định.

PGS.TS. Hồ Thị Thu Hòa, Viện trưởng Viện Nghiên cứu và phát triển logistics Việt Nam cũng cho rằng, nằm ở trung điểm của cả nước, Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô có lợi thế vượt trội về hạ tầng kết nối.

Khu vực này chỉ cách cảng Chân Mây 7km, cách cảng Tiên Sa và hai sân bay quốc tế (Đà Nẵng và Phú Bài) chưa tới 50km. Ngoài ra, tuyến cao tốc Bắc – Nam đoạn qua Huế – Đà Nẵng đã đưa vào vận hành, giúp rút ngắn đáng kể thời gian vận chuyển.

Bên cạnh đó, cảng Chân Mây là cảng biển nước sâu tự nhiên, có khả năng tiếp nhận tàu trọng tải lớn, tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển logistics biển. Hạ tầng đường sắt quốc gia và mạng lưới cửa khẩu quốc tế cũng giúp tăng cường kết nối thương mại xuyên biên giới.

“Với vị trí địa chiến lược, hạ tầng đa phương thức và kết nối vùng hiệu quả, Khu kinh tế Chân Mây – Lăng Cô có tiềm năng trở thành trung tâm logistics quốc gia và khu thương mại tự do tầm khu vực”, bà Hòa dự báo.

Còn theo Phó Trưởng Ban Chính sách, Chiến lược Trung ương Nguyễn Đức Hiển, TP. Huế hội tụ nhiều tiềm năng để vươn lên trở thành một trung tâm logistics cấp vùng và liên quốc gia. Mô hình khu thương mại tự do đang được thúc đẩy thực hiện thí điểm tại một số địa phương nhằm tạo động lực tăng trưởng mới. Vì vậy, ý tưởng hình thành khu thương mại tự do gắn với Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô cần được nghiên cứu, ủng hộ để tạo bước đột phá cho tăng trưởng, phát triển cho thành phố Huế và cả vùng trong thời gian tới.

Khu kinh tế Chân Mây - Lăng Cô nhìn từ phía phía cảng nước sâu. (Nguồn: Báo Đầu tư)

Để biến tiềm năng thành hiện thực, để logistics xuyên biên giới thành sức bật tăng trưởng cho cả vùng, ông Nguyễn Đức Hiển khuyến nghị, cần chú trọng thực hiện một số giải pháp mang tính chiến lược:

Thứ nhất, cần kiến tạo không gian phát triển mới, một cách bền vững tạo động lực tăng trưởng đột phá. Thay vì phát triển đơn lẻ, cần hướng đến một quy hoạch tích hợp hình thành các trung tâm logistics cấp vùng, hiện đại tại Chân Mây, Lăng Cô, Phú Bài kết hợp chặt chẽ với các cửa khẩu quốc tế như Lao Bảo.

Thứ hai, phải đảm bảo hạ tầng đồng bộ, kết nối và hiệu quả, cần sớm xây dựng cơ chế phối hợp chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng và hợp tác liên quốc gia với Lào, Thái Lan để thúc đẩy kết nối ba trong một: kết nối thể chế, kết nối hạ tầng và kết nối doanh nghiệp.

Thứ ba, phải đón đầu các xu hướng mới của thời đại, đặc biệt là xu hướng xanh và thông minh phát triển logistics gắn với chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, coi logistics xanh không chỉ là khẩu hiệu mà phải là những hành động rất cụ thể trong triển khai thực hiện ngay từ khâu lập quy hoạch cho đến triển khai. Đây là yêu cầu bắt buộc để nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững của vùng.

Thứ tư, hoàn thiện thể chế, tạo môi trường thuận lợi có tính chất cạnh tranh vượt trội để thu hút đầu tư, có thể thúc đẩy nghiên cứu khả năng xây dựng mô hình khu thương mại tự do thế hệ mới tại Khu kinh tế Chân Mây Lăng Cô để hội tụ các ưu đãi về thuế, trở thành nơi có môi trường kinh doanh tiệm cận các tiêu chuẩn quốc tế tốt nhất.

Cuối cùng, tất cả những định hướng trên chỉ được thực hiện khi chúng ta có hai yếu tố nền tảng rất quan trọng, đó là nguồn nhân lực chất lượng cao và nền tảng logistics số.

Dẫn chứng về kinh nghiệm quốc tế, ông Nguyễn Duy Minh, Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) nhắc tới khu thương mại tự do Freezone de Colon (Panama). Khu này đã tận dụng vị trí chiến lược tại cửa ngõ Kênh đào Panama để kết nối Nam Mỹ – Trung Mỹ với thế giới; tập trung vào trung chuyển, kho bãi, dịch vụ giá trị gia tăng, tái xuất hàng hóa, thông quan nhanh, cùng hệ sinh thái tài chính – thương mại, logistics đa phương thức và kết nối người bán – người mua. Nhờ mô hình này, Panama đã chuyển từ phụ thuộc vào kênh đào sang quốc gia dịch vụ thương mại - logistics, nhân rộng thành 26 khu thương mại tự do dọc hai bờ Đại Tây Dương - Thái Bình Dương.

Thành lập Hiệp hội Logistics TP. Huế

Hồng Châu