TPHCM: Áp lực giải ngân đầu tư công các tháng cuối năm rất lớn

Sáng 31/10, UBND TPHCM đã tổ chức phiên họp tình hình, kết quả kinh tế - xã hội tháng 10, 10 tháng đầu năm và nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm tháng 11/2025. Phiên họp diễn ra dưới cả hai hình thức trực tiếp tại trụ sở UBND thành phố và trực tuyến tại các điểm cầu phường, xã, đặc khu và trung tâm phục vụ hành chính công khu vực Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu.

TPHCM cần tăng tốc giải ngân vốn đầu tư công trong những tháng cuối năm. Ảnh minh họa: Nguyễn Huế

Theo Thống kê TPHCM, chỉ số sản xuất công nghiệp (IIP) tháng 10 tăng 17,5% so với cùng kỳ và tính chung 10 tháng tăng 7,5%, mức tăng khá ấn tượng nếu đặt trong bối cảnh nền kinh tế vừa trải qua giai đoạn điều chỉnh sau phục hồi hậu đại dịch.

Trong đó, ngành chế biến - chế tạo tiếp tục giữ vai trò “đầu tàu” với mức tăng 11,1%, đóng góp chủ yếu cho toàn ngành công nghiệp. Các nhóm sản xuất gỗ, nhựa, kim loại, trang phục, thiết bị điện… đều tăng hai con số. Đặc biệt, nhóm bốn ngành công nghiệp trọng điểm (cơ khí, hóa dược, thực phẩm, điện tử) tăng 12,1%, cao hơn 4,6% với bình quân ngành, cho thấy sự chuyển dịch tích cực theo hướng giá trị gia tăng cao.

Cùng với đó, chỉ số tiêu thụ sản phẩm công nghiệp chế biến, chế tạo tăng gần 10%, phản ánh sức cầu thị trường nội địa và xuất khẩu đang được khôi phục. Các doanh nghiệp cũng tăng tuyển dụng 2,8% so với cùng kỳ, báo hiệu giai đoạn cao điểm sản xuất, tiêu dùng cuối năm.

Sức mua và dịch vụ cũng duy trì đà tăng. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng 10 tháng đạt hơn 1,57 triệu tỷ đồng, tăng 15% so với cùng kỳ. Đây là mức tăng ổn định, góp phần lớn vào tăng trưởng GRDP của thành phố. Đáng chú ý, các nhóm ngành dịch vụ đô thị tăng mạnh, như lưu trú - ăn uống tăng 25,1%, du lịch - lữ hành tăng 23,7%. Các con số phản ánh dòng chảy tiêu dùng và du lịch nội thành đang phục hồi rõ nét.

Một điểm sáng khác là nguồn thu ngân sách Nhà nước đạt 652.509 tỷ đồng, bằng 93,6% dự toán năm, tăng 15,5% so cùng kỳ. Động lực chính đến từ thu nội địa (tăng 22,5%), đặc biệt thu từ nhà đất tăng đến 180,7% và thuế thu nhập cá nhân tăng 21,6%, phản ánh dòng vốn đầu tư tư nhân và giao dịch dân sự đang sôi động trở lại.

Một số chỉ tiêu kinh tế - xã hội TPHCM đáng chú ý trong 10 tháng năm 2025. Ảnh: TKTP

Tuy nhiên, tổng chi ngân sách địa phương chỉ đạt 53,1% dự toán, dù mức này so cùng kỳ 2024 tăng 63,9%. Có thể thấy áp lực giải ngân rất lớn đang dồn về những tháng cuối năm.

Tính đến ngày 21/10, TPHCM mới giải ngân được 62.003 tỷ đồng, tương đương 40,7% kế hoạch vốn thành phố giao và 52,1% kế hoạch vốn Thủ tướng giao. Để hoàn thành mục tiêu giải ngân 128% mức vốn Thủ tướng giao và 100% kế hoạch vốn của thành phố, từ nay đến cuối năm, thành phố cần giải ngân thêm gần 57.700 tỷ đồng - một nhiệm vụ được đánh giá là hết sức nặng nề khi chỉ còn hơn hai tháng nữa là hết năm.

Hiện TPHCM cùng lúc triển khai hàng loạt công trình trọng điểm, gồm cao tốc TPHCM - Mộc Bài, Vành đai 3, Metro số 2, cải tạo kênh Tham Lương - Bến Cát - Nước Lên, vệ sinh môi trường giai đoạn 2... Nhiều dự án đã khởi công, nhưng vướng mắc vẫn xoay quanh mặt bằng, thủ tục điều chỉnh, đấu thầu, thẩm định, khiến tiến độ giải ngân không tương xứng khối lượng công việc.

Vấn đề không mới, song năm 2025 mang tính đặc biệt vì thành phố vừa mở rộng địa giới hành chính, phải đồng thời quản lý vốn cấp thành phố lẫn cấp xã. Điều này khiến bộ máy điều hành đầu tư công phải thích nghi lại về quy trình phê duyệt, phân cấp và năng lực điều hành dự án.

Thống kê TPHCM cho rằng cần hành động cụ thể cho giải ngân vốn đầu tư công. Chính quyền nên quyết liệt hơn trong phân quyền mạnh cho các chủ đầu tư, rút ngắn khâu thẩm định - phê duyệt, đồng thời, tăng cường trách nhiệm cá nhân người đứng đầu dự án. Cùng với đó, việc giám sát và công khai tiến độ giải ngân theo từng tuần, từng quý sẽ tạo áp lực tích cực, buộc các đơn vị hành động nhanh hơn.

Quốc Ngọc