TPHCM cần kiến tạo năng lực vận hành theo hướng hiện đại

Đây là khẳng định của TS. Nguyễn Thành Phong, Chủ tịch Hội đồng khoa học của Viện Nghiên cứu Kinh tế - Xã hội (thuộc Trường Đại học Sài Gòn), nguyên Chủ tịch UBND TPHCM, tại hội thảo “Mô hình điều phối - phát triển tích hợp và cơ chế vận hành cho TPHCM mới”, tổ chức sáng 28-10 tại TPHCM.

TS. Nguyễn Thành Phong chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Đình Dư

Tại hội thảo, TS. Nguyễn Thành Phong đã công bố những định hướng chiến lược quan trọng, nhằm tái cấu trúc phương thức vận hành của chính quyền đô thị, tập trung vào việc chuyển đổi sang Mô hình điều phối phát triển tích hợp (Integrated Development Coordination Model).

Mô hình này được xem là giải pháp cấp bách, giúp TPHCM đứng trước thời khắc định hình cơ chế vận hành mới sau sáp nhập. Theo đó, TPHCM cần vận hành như một "bộ não tổng hợp", có khả năng phối hợp đồng thời và hệ thống các yếu tố dữ liệu, hạ tầng, tài chính và xã hội.

Tư duy tích hợp sẽ giúp các chính sách về quy hoạch, tài chính, dữ liệu và công nghệ không còn "chạy song song", mà "hội tụ trong một bản đồ phát triển chung". Mục tiêu cốt lõi là giảm chi phí giao dịch, tối ưu hóa nguồn lực, giảm chồng chéo đầu tư và mở rộng cơ hội hợp tác.

Cũng theo TS. Nguyễn Thành Phong, để hiện thực hóa mô hình, TPHCM xác định cần thiết lập khung thể chế điều phối vững chắc dựa trên ba trụ cột chính.

Về thể chế liên kết vùng: Đảm bảo tính thống nhất trong chiến lược phát triển mà không cần thêm cấp hành chính trung gian.

Về hạ tầng dữ liệu và công nghệ số: Làm nền tảng cho việc ra quyết định dựa trên thông tin thời gian thực và minh chứng, chuyển đổi quản lý từ giấy tờ sang dữ liệu và mô hình.

Về cơ chế phối hợp đa tác nhân: Chính quyền, viện/trường, doanh nghiệp và người dân cùng tham gia vào quy trình hoạch định, thử nghiệm và đánh giá chính sách.

“Cần thiết phải chuyển từ tư duy lý luận sang khởi tạo thể chế cụ thể thông qua việc xây dựng một hệ sinh thái tri thức chính sách đủ mạnh. Giới chuyên gia và viện trường được xem là cầu nối trí tuệ và tác nhân đồng kiến tạo trong toàn bộ quá trình chính sách”, ông Nguyễn Thành Phong nhấn mạnh.

TS. Nguyễn Thành Phong cũng bày tỏ trăn trở về việc chưa giải ngân hết nguồn vốn khoa học công nghệ, khiến nhiều sản phẩm khoa học bị "cất trong tủ". Tri thức cần được chuyển hóa thành công cụ quản lý và sản phẩm thương mại để tạo ra động lực tăng trưởng.

TS. Sören Keil chia sẻ tại hội thảo. Ảnh: Đình Dư

Tham gia chia sẻ tại hội thảo, TS. Sören Keil, Đại học Passau, Đức, đưa ra một số bài học then chốt cho TPHCM trong việc phát triển đô thị tích hợp. Theo ông, sẽ không có mô hình cố định hoàn hảo nào hoạt động. Khả năng thích ứng và linh hoạt là cần thiết vì các thách thức và tình hình thực tế sẽ thay đổi vĩnh viễn.

Theo TS. Sören Keil, TPHCM cần tìm ra sự cân bằng giữa những gì có thể được quy hoạch/khuyến khích và những gì nên được điều chỉnh bởi thị trường. Các doanh nghiệp sẽ chọn nơi có điều kiện tốt nhất (hạ tầng, nguồn lực, lao động có tay nghề).

TS. Sören Keil cho rằng, vấn đề địa phương nên được giải quyết bởi người dân địa phương và các cơ cấu địa phương để đảm bảo tính hiệu quả, sự đồng lòng và trách nhiệm giải trình. Kế hoạch phát triển tích hợp cần kết hợp tiềm năng kinh tế với việc giải quyết các vấn đề hiện tại và tương lai (dân số tăng, biến đổi khí hậu, nhu cầu nhà ở tốt hơn).

Đình Dư