Trăn trở cùng Dự án 8

Truyền thông phòng, chống bạo lực gia đình tại xã Trạm Tấu.

Dự án 8 được triển khai tại địa bàn còn nhiều khó khăn là động lực để đội ngũ cán bộ cơ sở không ngừng tìm giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện. Qua trao đổi với cán bộ mặt trận, hội phụ nữ và những phụ nữ tiên phong trực tiếp tham gia dự án, chúng tôi ghi nhận rõ trăn trở, đề xuất và khát vọng đổi thay xuất phát từ thực tiễn đời sống của đồng bào.

Tặng thưởng cho các gia đình tích cực truyền thông Dự án 8 tại xã Tân Hợp.

Đối với đội ngũ cán bộ cơ sở, Dự án 8 triển khai gặp nhiều khó khăn, bởi nhận thức, tập quán lạc hậu, điều kiện địa lý, giao thông cách trở. Mặt khác, thời gian sinh hoạt hạn chế khiến công tác tuyên truyền, tập huấn và lan tỏa kiến thức về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gặp nhiều trở ngại.

Chị Lý Thị Cầu - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Trạm Tấu với kinh nghiệm công tác tại xã có 99% đồng bào dân tộc Mông sinh sống, chia sẻ: Cái khó nhất không phải là kinh phí hay cơ sở vật chất, mà là thay đổi nhận thức. Vẫn còn nhiều nơi, phụ nữ không được tham gia quyết định các vấn đề lớn trong gia đình và cộng đồng.

Còn chị Triệu Thị Thiện - Chủ tịch Hội Phụ nữ xã Lâm Thượng, cho biết: Mỗi lần xuống thôn, chúng tôi phải vượt đèo, lội suối. Việc tập trung chị em lại để tập huấn, sinh hoạt câu lạc bộ rất khó khăn. Nhiều chị em đi làm đồng từ sáng sớm, tối mịt mới về, thời gian dành cho các hoạt động của dự án bị eo hẹp.

Truyền thông phòng, chống bạo lực gia đình tại xã Tân Hợp.

Dự án 8 triển khai nhiều hợp phần hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm cho phụ nữ, song việc lựa chọn mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện tự nhiên khắc nghiệt và trình độ sản xuất còn hạn chế ở vùng cao vẫn là thách thức lớn.

Chị Lờ Thị Mo - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Lao Chải bày tỏ: Chúng tôi luôn trăn trở làm sao để kiến thức về quản lý kinh tế hộ gia đình, về khởi sự kinh doanh thực sự ngấm vào chị em, để họ tự tin làm chủ sinh kế, không phụ thuộc vào sự hỗ trợ từ bên ngoài.

Theo cán bộ cơ sở, hỗ trợ vốn và giống chỉ phát huy hiệu quả khi đi kèm hướng dẫn kỹ thuật, quản lý kinh tế hộ và đầu ra ổn định. Trọng tâm của dự án không chỉ là cấp nguồn lực, mà là giúp phụ nữ nâng cao năng lực làm chủ sinh kế, hình thành các mô hình kinh tế bền vững, tạo thu nhập ổn định và từng bước nâng cao vị thế của họ trong gia đình và cộng đồng.

Chị Hà Thị Minh Quế - Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Xuân Ái, cũng đồng quan điểm: Dự án mang lại nguồn vốn, nhưng quan trọng hơn là cách sử dụng vốn. Do đó, chúng tôi hướng dẫn từng bước, để phụ nữ sử dụng vốn hiệu quả, tạo ra thu nhập ổn định, từ đó họ có tiếng nói hơn trong gia đình...

Truyền thông phòng chống bạo lực gia đình tại xã Trạm Tấu.

Xuất phát từ thực tiễn triển khai, cán bộ cơ sở đã chủ động đổi mới cách làm, đưa Dự án 8 từ chủ trương thành các hoạt động cụ thể, phù hợp với đời sống cộng đồng. Để khắc phục khó khăn trong việc tập trung phụ nữ, các nội dung của dự án được lồng ghép vào sinh hoạt thôn bản, hoạt động văn hóa - văn nghệ và các cuộc họp định kỳ.

Theo chị Lý Thị Cầu, cách truyền đạt bằng ngôn ngữ, hình thức gần gũi giúp thông điệp về bình đẳng giới, phòng chống bạo lực gia đình dễ tiếp cận và lan tỏa hiệu quả hơn; các đội tuyên truyền văn nghệ quần chúng, tiểu phẩm tự biên tự diễn đã phát huy rõ tác dụng.

"Chúng tôi dùng chính ngôn ngữ, ca dao, tục ngữ, câu chuyện dễ hiểu của dân tộc mình để nói về quyền của phụ nữ, quyền của trẻ em. Khi câu chuyện trở nên gần gũi, người nghe sẽ dễ tiếp thu hơn. Chúng tôi còn lập ra các đội tuyên truyền văn nghệ quần chúng, tự biên tự diễn các tiểu phẩm về bạo lực gia đình, tạo hiệu ứng lan tỏa rất tốt" - chị Lý Thị Cầu bộc bạch.

Bên cạnh đó, dự án chú trọng phát huy vai trò của người có uy tín trong cộng đồng và các phụ nữ tiêu biểu. Chị Hà Thị Minh Quế cho rằng, những câu chuyện thực tế từ phụ nữ thành công trong phát triển kinh tế hoặc vượt qua bạo lực có sức thuyết phục cao. Qua đó, hình thành các nhóm nòng cốt, hỗ trợ tuyên truyền và dẫn dắt cộng đồng.

"Chúng tôi xây dựng các nhóm nòng cốt là những phụ nữ tiên phong để họ trực tiếp chia sẻ kinh nghiệm, truyền cảm hứng. Đây chính là cánh tay nối dài của Dự án, giúp thông tin được truyền tải tin cậy và hiệu quả hơn" - chị Hà Thị Minh Quế chia sẻ thêm.

Song song với đó, mô hình Địa chỉ tin cậy tại cộng đồng được triển khai với sự phối hợp của chính quyền, mặt trận và đoàn thể, tạo điểm tựa hỗ trợ phụ nữ, trẻ em bị bạo lực, từng bước hình thành mạng lưới an sinh xã hội ngay tại cơ sở.

Chị Lờ Thị Mo chia sẻ: Chúng tôi chọn những gia đình có uy tín, có nhà ở kiên cố và có lòng nhân ái làm nơi nương tựa tạm thời cho nạn nhân. Chúng tôi xây dựng mạng lưới an sinh xã hội vững chắc ngay tại cơ sở, nơi mà phụ nữ và trẻ em cảm thấy được bảo vệ.

Phụ nữ xã Xuân Ái tự tin tham gia các hoạt động xã hội.

Đằng sau trăn trở thường nhật của cán bộ cơ sở là mục tiêu nâng cao hiệu quả thực chất của Dự án 8, từng bước xây dựng Lào Cai trở thành địa phương tiêu biểu trong thực hiện bình đẳng giới và nâng cao vị thế phụ nữ vùng cao. Theo chị Triệu Thị Thiện và các đồng nghiệp, thành công của dự án là khi phụ nữ dân tộc thiểu số không chỉ tham gia lao động sản xuất mà còn có tri thức, năng lực và quyền tham gia quyết định các vấn đề trong gia đình, cộng đồng.

Chị Triệu Thị Thiện tâm sự: Chúng tôi mong rằng phụ nữ vùng cao luôn tự tin phát biểu trong các cuộc họp thôn, tự bảo vệ quyền lợi của mình, khởi nghiệp và làm giàu chính đáng. Khi phụ nữ có tri thức và có kinh tế, họ sẽ có tiếng nói, khi đó, bình đẳng giới không còn là khẩu hiệu…

Dự án 8 được xác định là quá trình trao quyền cho phụ nữ thông qua kiến thức, kỹ năng và sự tự tin, thay vì chỉ dừng ở hỗ trợ vốn hay tổ chức tập huấn. Chị Hà Thị Minh Quế chia sẻ: Giá trị bền vững của dự án là tạo nền tảng để phụ nữ trở thành nhân tố tích cực tác động đến tương lai gia đình và thế hệ sau. Khi người mẹ hiểu được tầm quan trọng của giáo dục, vệ sinh và dinh dưỡng, thì tương lai của những đứa trẻ sẽ thay đổi. Đó là thành công của dự án.

Phụ nữ xã Xuân Ái tham dự Hội nghị truyền thông của Dự án 8.

Những chia sẻ của chị Lý Thị Cầu, chị Hà Thị Minh Quế, chị Lờ Thị Mo, chị Triệu Thị Thiện cùng đội ngũ cán bộ cơ sở tại Lào Cai phản ánh trách nhiệm chung đối với sự phát triển của phụ nữ và trẻ em vùng dân tộc thiểu số. Với tinh thần bám sát cơ sở, thấu hiểu thực tiễn, họ đang trực tiếp hiện thực hóa Dự án 8 bằng những việc làm cụ thể, hiệu quả. Mục tiêu xuyên suốt là góp phần xây dựng môi trường sống bình đẳng, an toàn và bền vững cho phụ nữ, trẻ em vùng cao Lào Cai.

Phụ nữ dân tộc thiểu số tự tin tham gia các hoạt động trong Dự án 8.

Trong quá trình phát triển của Lào Cai, đóng góp của những cán bộ nữ cơ sở như chị Lý Thị Cầu, chị Hà Thị Minh Quế, chị Lờ Thị Mo, chị Triệu Thị Thiện đang tạo nền tảng quan trọng để Dự án 8 chuyển hóa mục tiêu thành kết quả cụ thể, bền vững.

Tô Anh Hải