Trang hồi ký thắp lửa của Anh hùng Lê Văn Dỵ

Âm vang tinh thần “Đâu có giặc là ta cứ đi”

Qua tìm hiểu các thông tin lịch sử, chúng tôi bất ngờ khi được biết: Câu nói nổi tiếng “Đâu có giặc là ta cứ đi” đã khơi nguồn cảm hứng cho nhạc sĩ Đỗ Nhuận sáng tác bài hát “Hành quân xa”, góp phần khích lệ mạnh mẽ tinh thần bộ đội thi đua giết giặc, lập công ở Chiến dịch Điện Biên Phủ là của Anh hùng Lê Văn Dỵ. Câu nói này được kết tinh từ lòng yêu nước, tinh thần dũng cảm quyết chiến, quyết thắng với quân thù trên chặng đường hoạt động cách mạng, được thể hiện sâu đậm qua từng trang viết bằng các câu chuyện tự thuật, được đặt tên: Làm phu trinh sát; Liên lạc tiêu binh; Lên Việt Bắc; Bao vây Bắc Kạn 540 ngày đêm; Giáp lá cà trong trận chiến thắng Bằng Khẩu; Lam Sơn chiến thắng; Chiến thắng Nà Ràng; Tiêu diệt Đông Khê...

Các câu chuyện là những lát cắt quan trọng ghi lại hành trình 20 năm hoạt động cách mạng, chiến đấu và trưởng thành của ông-từ một du kích trẻ, một "Vệ quốc quân tí hon", đến người chiến sĩ cảm tử trên chiến trường: "... 21 giờ, tiểu đội dao nhọn và tổ cầm cờ đã chờ sẵn tại đường ngầm, ánh đèn bằng hộp mỡ vẫn le lói soi sáng đường hầm, 14 cán bộ, chiến sĩ dũng cảm ngồi dựa lưng vào thành hầm vẫn thì thào bàn kế hoạch thọc sâu và cắm cờ... Từ chỉ huy sở phía Đông ra lệnh phát hỏa: Pháo bi, súng cối và các cỡ súng bộ binh thi nhau giội vào C1... Những ánh chớp nhoáng nhoàng đỏ rực liên tục của đại bác, súng cối ta vừa dứt, tôi đã ra lệnh cho toàn đại đội xung phong. Từng trung đội, tiểu đội nối đuôi nhau theo giao thông hào, vượt trên mặt đất xung phong lên trận địa địch. Một loạt lựu đạn, pháo nổ vang trong khu vực cột cờ, tiếp theo là hàng loạt tiểu liên và tiếng thét xung phong vào cột cờ. Sau 5 phút chiến đấu, tiểu đội dao nhọn đã chiếm cột cờ... Đỉnh cột cờ C1 ngày 1-5-1954 phấp phới tung bay ngọn cờ Quyết chiến quyết thắng của quân ta... (trích phần "Cờ Quyết thắng tung bay trên đỉnh cột cờ C1, Điện Biên Phủ"). Hay, trong phần "Những ngày trên đất nước bạn, vì nhiệm vụ quốc tế vinh quang của Quân đội ta", ông viết: "... người cách mạng yêu quý gia đình, yêu quý Tổ quốc, nhân dân mình, nhưng phải có tinh thần quốc tế cao cả-đó là tinh thần quốc tế vô sản..."; "Núi cao, rừng rậm, khe sâu, vực thẳm bao la của đất nước bạn hùng vĩ chẳng khác chi một hành tinh xa xôi vậy. Cánh đồng mênh mông bát ngát của Nậm Thà, Nậm Bạc, Mường Hùm thật là giàu đẹp, dòng sông Nậm U, Nậm Phạc, Nậm Ngà ngoằn ngoèo uốn khúc, nước trong xanh, khi chảy hiền hòa, khi hung dữ của những mùa nước lũ, nó đã ghi lại trong đời tôi đã qua đây những dòng nhật ký của cuộc sống, chiến đấu sinh động".

Anh hùng LLVT nhân dân, liệt sĩ Lê Văn Dỵ. Ảnh tư liệu

Trang viết trong hồi ký của liệt sĩ Lê Văn Dỵ.

Khát vọng cháy bỏng Tổ quốc thống nhất

Những trang viết trong cuốn hồi ký mộc mạc, chân thực, khắc họa rõ nét người chiến sĩ với ý chí kiên cường, niềm tin vững chắc vào thắng lợi của cách mạng và lý tưởng cộng sản. Một trong những đoạn viết gây xúc động mạnh là lời thề quyết tâm của ông với Đảng và Tổ quốc: “Tôi tuyệt đối tin tưởng, hành động một lòng một dạ trung với Đảng, hiếu với dân. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng... Tôi đi bất cứ nơi nào Đảng, Tổ quốc gọi đến... Vinh quang thuộc về nhân dân Việt Nam anh hùng, về những người Bôn-sê-vích chân chính và trung thành” (trích ngày 22-3-1966).

Không chỉ là người chiến sĩ chiến đấu anh dũng, quả cảm ngoài mặt trận, ông còn là người lưu giữ và truyền lại tinh thần cách mạng bằng lời văn giản dị mà sâu sắc. Trong lời nói đầu cuốn hồi ký, ông viết: “Hồi ký 20 năm phục vụ cách mạng giải phóng dân tộc, dân chủ nhân dân và xã hội chủ nghĩa, bước đường đi của lý tưởng cao thượng nhất đời tôi: Lý tưởng cộng sản chủ nghĩa bất diệt... Dù có gặp chông gai, sóng gió, dù có gian nan nguy hiểm, tôi cũng quyết tâm vượt qua... Các con, cháu lớn lên sẽ đi tiếp đường cha đi cho tới đích: Chủ nghĩa cộng sản” (trích ngày 22-12-1964). Cuối trang là hình vẽ đất nước Việt Nam với 3 ngôi sao đỏ đánh dấu Hà Nội-Huế-Sài Gòn, thể hiện khát vọng cháy bỏng về một Tổ quốc thống nhất.

Cuốn hồi ký không chỉ giúp hậu thế hiểu rõ hơn về cuộc kháng chiến gian khổ giành độc lập, thống nhất của dân tộc mà còn là ngọn lửa truyền cảm hứng về lòng trung kiên, tinh thần yêu nước và lý tưởng cách mạng. Liệt sĩ Lê Văn Dỵ-một người chiến sĩ cách mạng kiên trung đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc nhưng tấm lòng và niềm tin của ông vẫn tiếp tục lan tỏa qua từng trang viết giản dị mà thiêng liêng.

NGỌC GIANG