Trăng vàng nở chín trên cây…

Trời chuyển gió heo may báo mùa thu đã về. Ở góc vườn, thị bắt đầu hửng nhuốm vàng trên các tầng lá xanh. Ta hái xuống nâng niu áp nhẹ vào má sẽ thoang thoảng mùi thơm ngọt ngào với gió. Mùa thị chín làm cho mùa thu thêm đẹp, thêm thơ và nhớ nhiều về tuổi thơ đã xa.

Không phải từ truyện cổ tích với quả thị thơm vàng của bà lão bên đường để cô Tấm xuất hiện giúp đỡ, mà đã từ lâu rồi, bao thế hệ tuổi thơ xưa đều coi quả thị chín như món quà mùa thu dành cho mình. Đó như vầng trăng bé thơ trên vòm xanh vườn nhà. Xưa khi mùa thị chín, bà hái bỏ vào rổ đem ra chợ làng để bán. Người mua đem về đơm ra đĩa để giữa bàn cho hương thị thoảng thơm ngát quanh nhà, cảm nhận đó là hương của mùa thu.

Thực ra, quả thị là quà dành cho trẻ con, cho tuổi thơ làng quê. Mùa thu, trời hơi se lạnh, các bạn nhỏ được mẹ choàng cho chiếc áo len mỏng thì quả thị cũng nằm nhẹ trong chiếc giỏ len xinh xắn. Do vậy, mỗi khi mùa thị chín, mẹ đang ngồi đan áo, khi con gái lon ton cầm quả thị đến mẹ sẽ dừng tay đan tấm áo và chuyển sang đan chiếc giỏ len đựng quả thị cho con. Đó là hình ảnh thân thương dịu dàng nhất của tình mẫu tử trong mái nhà xưa một thời. Cầm quà bà, mẹ cho, các cô bé sẽ tung tăng xách giỏ thị đi chơi giữa bầu trời mùa thu xanh trong mát rượi gió heo may. Thị khi đó chính là hình ảnh của ánh trăng vàng Trung thu trong tay của tuổi thơ.

Đám con trai không chơi thị như con gái mà bỏ quả thị vào túi áo hay cặp cho thơm, nhưng chỉ một thoáng thôi, khi thấy đứa bạn bóc thị ăn thì tất cả đều làm theo. Cơm thị vừa thơm mát vừa ngọt nên ăn rất ngon. Ăn hết cơm thị thì lấy hạt chơi. Hạt thị cạo lớp vỏ nâu sẽ thành viên sỏi trắng ngần, vậy nên nhiều đứa sưu tầm hạt thị để chơi đánh chắt, hay ô ăn quan.

Mùa thị chín có nghĩa là tết tuổi thơ - Trung thu cũng đã đến. Cùng với quả thị thơm vàng cổ tích có biết bao quả ngon cũng chín như: Chuối, bưởi, mãng cầu, hồng, ổi… Mùa thu sẽ đơm mâm ngũ quả cho tuổi thơ đón Tết Trung thu.

Như bà đã dặn: “Thị thơm thị chín để chơi chứ đừng ăn!” vì bà muốn nhắc với con cháu của mình rằng hãy biết nâng niu hương thơm của thị. Ngày xưa, khi ít đồ chơi, ít sự giải trí thì quả thị thực sự là món quà thiên nhiên của cây vườn dành tặng cho tuổi thơ để chơi vào dịp đầu thu. Ngày nay, có thể các bạn nhỏ ít thấy thị và không chơi với thị nữa, nhưng nếu gặp, bạn hãy cầm một quả áp lên má mình xem, hương thơm sẽ lan tỏa từ vỏ thị sang má bạn thơm ngát.

DƯƠNG TRANG HƯƠNG