Tranh cãi xung quanh việc SGK Tiếng Việt 1 không dạy chữ P

Liên quan đến thông tin phản hồi của Tổng chủ biên kiêm Chủ biên SGK Tiếng Việt 1, Bộ "Kết nối tri thức với cuộc sống", trao đổi với Báo Người Lao Động chiều 25-2, nhà giáo Đào Quốc Vịnh, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Hiến Thành (Hà Nội), cho rằng "tác giả cuốn sách đang "không phân biệt được âm "pờ" và chữ p"".

Tranh cãi gay gắt xung quanh việc SGK Tiếng Việt 1 không dạy chữ P

"Ở mấy trang đầu sách có bảng chữ cái thật. Nhưng đưa bảng chữ cái mà không dạy âm "pờ" và chữ "p" ghi âm "pờ" thì đó không phải là nội dung dạy học. Chủ biên cho rằng trong Tiếng Việt âm "p" (pờ) có thể xuất hiện ở đầu hoặc cuối âm tiết, sách của họ đã dạy âm "p" ở cuối âm tiết. Lập luận này của những chuyên gia biên soạn sách giáo khoa thực sự làm tôi ngỡ ngàng vì lỗ hổng trong kiến thức về ngôn ngữ học. Họ đã không phân biệt được phụ âm đầu "pờ" và phụ âm cuối "pờ". Đây là hai âm vị hoàn toàn khác nhau"- nhà giáo Đào Quốc Vịnh lên tiếng.

Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tô Hiến Thành cho rằng trong khoa học, nhất là các ngành khoa học xã hội, trong đó có ngành ngôn ngữ học, về lý thuyết các nhà khoa học có thể có những ý kiến khác nhau, nhưng không phải ai cũng tán thành quan điểm như chủ biên cuốn sách đã dẫn.

"Nếu nói rằng trong Tiếng Việt không có phụ âm đầu "pờ" thì vì sao mọi người Việt Nam bình thường đều phát âm được những từ mở đầu bằng "pờ" như "Pác Bó", "Pa-cô", "Sa Pa", "đèn pin", "pa nô",…? Phải khẳng định rằng không thể coi "Pác Bó", "Sa Pa", "Pa-cô",… là từ ngoại lai chưa Việt hóa được. Còn về các từ như "pa-nô", "pin", "pi-a-nô" thì thời điểm các từ này nằm ở "ngoại vi " như chủ biên cuốn sách nêu đã quá xa xưa. Hàng chục năm nay, những từ này đã được đưa vào từ điển Tiếng Việt"- nhà giáo Đào Quốc Vịnh chia sẻ.

Nhà giáo Đào Quốc Vịnh cũng cho rằng sách Tiếng Việt Lớp 1 của bộ Kết nối tri thức dạy "p" theo giải pháp dạy chữ "p" giống với Tiếng Việt 1 của Bộ GD-ĐT theo chương trình Tiếng Việt năm 2000 là việc làm tùy tiện, mang tính sao chép nhưng thiếu đồng bộ. Sách Tiếng Việt 1 theo chương trình năm 2000 đã cũ kỹ, cần phải đổi mới nên mới có Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Hơn nữa, trong cuốn sách cũ đó tác giả tuy không dạy âm "pờ" nhưng có dạy chữ "p" ngay trong sách giáo khoa và vở tập viết cho học sinh. Điều này, những người viết sách đã không đọc tham khảo.

"Đại diện NXB Giáo dục Việt Nam đã dẫn một số cuốn sách Tiếng Việt khác cũng do nhà xuất bản này biên soạn và phát hành, cho thấy cả mấy cuốn sách đều sai giống hệt nhau, hoàn toàn không không dạy phụ âm đầu "pờ".

Tuy nhiên, sách Tiếng Việt 1 của các tác giả Lê Phương Nga, Nguyễn Thị Hạnh cũng học theo cuốn Tiếng Việt 1 2002 của bà Đặng Thị Lanh tuy không dạy âm "pờ" nhưng có dạy chữ "p" riêng trước khi dạy chữ "ph"" - Thầy Đào Quốc Vịnh cho biết.

Trước đó, như Báo Người Lao Động đã thông tin, PGS-TS Bùi Mạnh Hùng, Chủ biên sách Tiếng Việt 1 bộ Kết nối tri thức với cuộc sống, cho biết dạy âm "p" trong 6 tuần đầu thì buộc phải dạy các từ ứng dụng là từ vay mượn như pi-a-nô/ piano, pê-đan/pêđan, pa-nô/panô… và không thể dạy các từ như Sa Pa, Nậm Pì… vì 2 lí do học sinh chưa học âm "s" (Sa Pa) và vần Âm trong Nậm Pì và vì đó là các tên riêng không đáp ứng được yêu cầu phát triển vốn từ cho học sinh.

Tuy nhiên, nhà giáo Đào Quốc Vịnh phản hồi nếu lý luận như vậy, thì có nghĩa các danh từ riêng như "Pác Bó","Sa Pa", "Phan Xi Păng", "Pa-cô" và từ vay mượn đã "Việt hóa" như "pin","panô", "pi-a-nô" không thuộc vốn từ cần phát triển hay sao?

"Tôi cho rằng, NXB Giáo dục Việt Nam và các tác giả cần thẳng thắn nhìn vào sự thật. Nếu giải pháp của các vị đúng thì tại sao quyển Tiếng Việt 1 thuộc bộ Chân trời sáng tạo cũng do PGS-TS Bùi Mạnh Hùng làm Tổng chủ biên và do NXB Giáo dục Việt Nam ấn hành lại dạy âm "pờ" và chữ "p" ngay ngay từ phần "Âm" (trang 60 tập 1)" - thầy Đào Quốc Vịnh nêu ý kiến.

Yến Anh