Tránh 'mặc đồng phục' cho nhà ở xã hội

Băn khoăn chất lượng xây dựng, thiết kế

Do thị trường nhà đất giá ngày một cao, việc sở hữu một căn nhà riêng, căn hộ chung cư ở các đô thị lớn như Hà Nội không phải là điều đơn giản. Bởi vậy, loại hình NƠXH đang được rất nhiều người có thu nhập trung bình, thu nhập thấp lựa chọn. Tuy nhiên, với quan niệm “tiền nào của đó” cũng làm không ít người mua nhà lo lắng, băn khoăn.

Khu nhà ở xã hội Hưng Thịnh tại quận Hà Đông, Hà Nội được Công ty CP Kiến trúc Lập Phương thiết kế đã đạt giải Bạc - Giải thưởng Kiến trúc Quốc gia năm 2018. Ảnh: Thùy Anh

Thực tế thời gian qua, đã có một số dự án NƠXH có chất lượng xây dựng công trình không tốt, bị thấm, dột, nhanh xuống cấp hoặc thiếu tiện ích, dịch vụ. Nhiều dự án không kết nối giao thông thuận tiện nên rao bán đến vài chục lần vẫn không có người mua, hoặc có một số dự án NƠXH bị khách hàng khiếu nại.

Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Hà Nội, KTS Nguyễn Văn Hải cho hay, NƠXH chính thức được luật hóa từ năm 2005 tại Luật Nhà ở 2005 và đã được triển khai xây dựng nhiều tại các đô thị lớn, khu công nghiệp. Tuy nhiên đến thời điểm hiện nay phân khúc nhà ở này vẫn còn rất khiêm tốn so với nhu cầu của người dân. Đặc biệt, trong giai đoạn đầu phát triển, do hạn chế về kinh phí nên chất lượng căn hộ nhiều khu NƠXH đến nay sau một số năm sử dụng đã xuống cấp nặng nề. Điều này có nguyên nhân do quá trình triển khai các dự án gần như không có sự đầu tư, tìm tòi thỏa đáng về hình thái kiến trúc, bảo đảm tiện nghi tối thiểu cho không gian ở.

“Nhìn lại các dự án NƠXH trong thời gian qua, từ những chính sách tổng thể đến các vấn đề quy hoạch, kiến trúc đều còn nhiều tồn tại. Chúng ta vẫn loay hoay với việc làm thế nào để trong diện tích nhỏ hẹp của các căn hộ, đời sống của người dân sẽ tốt đẹp hơn” – KTS Nguyễn Văn Hải nhìn nhận.

Đề cập vấn đề này, Giám đốc Sở QH - KT Hà Nội Nguyễn Trọng Kỳ Anh thừa nhận, làm thế nào để giới kiến trúc sư có thể thiết kế NƠXH không chênh lệch so với nhà ở thương mại là vấn đề rất khó. Riêng người làm quy hoạch không thể giải quyết được mà cần các cơ chế, chính sách đồng bộ. Ngoài ra, các cơ quan hoạt động nghề nghiệp cũng cần đưa ra kiến nghị, giải pháp đối với các cơ quan quản lý Nhà nước về nội dung này.

Cần hợp tác chặt chẽ 3 nhà

Từ góc nhìn của đơn vị chuyên về tư vấn thiết kế NƠXH, Chủ tịch Công ty CP Kiến trúc Lập Phương - CUBIC Architects, KTS Trần Vũ Lâm cho rằng, NƠXH là thể loại công trình mang nhiều thách thức như: giá thành cố gắng thấp; diện tích căn hộ nhỏ khống chế theo quy định; tối thiểu các chi phí đầu tư không cần thiết… Tuy nhiên, khi thẩm định thì vẫn phải tuân thủ nghiêm ngặt quy định về tài chính, tiêu chuẩn – quy chuẩn thiết kế. Do vậy, để một dự án NƠXH thành công và có thể đi đến đích, bảo đảm chất lượng, được người sử dụng chấp nhận, đòi hỏi công trình cần được đầu tư bởi những nhà đầu tư kinh nghiệm và song hành chính là các nhà tư vấn thiết kế, kiến trúc sư giàu kinh nghiệm.

Theo KTS Trần Vũ Lâm, trong quá trình nghiên cứu, xây dựng NƠXH cần rất chú ý đến sự đánh đổi giữa giảm giá thành và phát triển bền vững. Chính bởi vậy, các chủ đầu tư cần tìm nhà thiết kế kinh nghiệm để tối ưu chi phí hợp lý. Mọi chi phí tiết kiệm được cần được cân đối sang chất lượng thiết kế kiến trúc công trình với các không gian tiêu chuẩn, với vật liệu hoàn thiện tốt, cảnh quan tiện ích… để khắc phục những bất cập về NƠXH có chất lượng kém trong thời gian qua.

Dưới góc độ chuyên môn, Tổng Giám đốc Công ty CP Kiến trúc Lập Phương - CUBIC Architects, KTS Nguyễn Trung Dũng nêu, để kéo gần khoảng cách giữa hai loại hình nhà ở thương mại và NƠXH, trong thiết kế NƠXH cần bảo đảm 3 yếu tố: tính độc lập tương đối (căn hộ bảo đảm sự riêng tư); tính giao lưu cộng đồng (khu ở cần bảo đảm hoạt động, tương tác giao lưu cộng đồng) và tính nơi chốn (tạo nên một không gian thân thuộc, là một hình ảnh bình yên của nơi chốn đi về). Đặc biệt, cần tránh “mặc đồng phục” cho NƠXH, chỉ thiết kế nhà thành những khối bê tông. Cần có những giải pháp tối ưu cho các khối NƠXH bằng việc chú trọng cảnh quan, không gian công cộng, tối ưu không gian sống trong căn hộ, bảo đảm chất lượng hình ảnh kiến trúc công trình, ứng dụng công nghệ mới trong thiết kế.

Thùy Anh