Tránh rủi ro pháp lý từ quản lý trị giá hải quan

Cán bộ hải quan hướng dẫn doanh nghiệp xác định trị giá hàng hóa xuất nhập khẩu. Ảnh: Châu Anh

Cần thiết để duy trì môi trường kinh doanh lành mạnh

Quản lý trị giá hải quan đóng vai trò quan trọng trong việc xác định trị giá của hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu nhằm mục đích tính thuế xuất khẩu, nhập khẩu. Điều này không chỉ giúp Nhà nước thu đúng, thu đủ thuế mà còn bảo vệ các doanh nghiệp khỏi những rủi ro pháp lý và tài chính không đáng có.

Trong một nền kinh tế toàn cầu hóa, việc xác định đúng trị giá hàng hóa giúp đảm bảo sự công bằng trong cạnh tranh giữa các doanh nghiệp trong nước và quốc tế. Nếu một doanh nghiệp kê khai trị giá thấp hơn thực tế, họ có thể hưởng lợi từ mức thuế thấp hơn, tạo ra sự bất bình đẳng với những doanh nghiệp tuân thủ đúng quy định. Đây là lý do tại sao việc quản lý trị giá hải quan là cần thiết để duy trì một môi trường kinh doanh lành mạnh, thúc đẩy hợp tác thương mại.

Hầu hết các doanh nghiệp đều nhận thức được lợi ích của việc kê khai đúng, đủ, chính xác trị giá hải quan, bởi đây là căn cứ để tính thuế. Không doanh nghiệp nào mong muốn quá trình kinh doanh bị ngưng trệ, thậm chí đình đốn chỉ vì 1 lô hàng kê khai không đúng trị giá hải quan.

Ông Trần Văn Nam - Trưởng phòng kinh doanh Công ty Ý Việt cho biết, khai đúng, khai đủ trị giá hàng hóa là một căn cứ để doanh nghiệp tính toán chi phí và tránh được những rủi ro trong quá trình kinh doanh. Khai đúng, khai đủ trị giá hải quan cũng giúp cho thời gian thông quan thực hiện được nhanh hơn, từ đó giảm chi phí lưu kho bãi, đưa hàng hóa vào sản xuất, tiêu thụ nhanh hơn. Đó là hiệu quả có thể dễ dàng nhìn thấy.

Tuy nhiên, không phải lúc nào việc kê khai trị giá hải quan cũng suôn sẻ, thông suốt bởi chủng loại hàng hóa, hay công nghệ của hàng hóa thay đổi liên tục. Cùng với đó là chính sách, biểu thuế cũng có thời điểm thay đổi.

Theo bà Vũ Thị Bích Phượng - Trưởng phòng Xuất nhập khẩu Công ty TNHH Kiến Vương, doanh nghiệp rất cần sự chia sẻ kịp thời từ cơ quan hải quan về những thông tư, nghị định, chính sách mới chi tiết, cụ thể thông qua những buổi đào tạo hay triển khai để doanh nghiệp hiểu rõ, hiểu đúng, không khai báo sai hoặc nhầm nữa.

Cần hiểu biết và cả sự trung thực

Trong thực tế, nhiều doanh nghiệp vẫn gặp phải những vấn đề phổ biến như khai báo trị giá không chính xác (kê khai không đúng phương pháp, không đúng mức giá mua bán thực tế, chưa kê khai mối quan hệ đặc biệt có ảnh hưởng đến trị giá hải quan, chưa cộng các khoản phải cộng vào trị giá kê khai…) do chưa nắm rõ các quy định về trị giá hải quan. Điều này có thể xuất phát từ việc không tìm hiểu các văn bản pháp luật, hoặc không được đào tạo đầy đủ về trị giá hải quan nên nhận thức còn chưa đúng.

Để giải quyết vấn đề nêu trên, doanh nghiệp cần thường xuyên cập nhật quy định về trị giá hải quan, tham gia các buổi tập huấn và hội thảo do cơ quan hải quan tổ chức. Đây là cơ hội để doanh nghiệp tiếp cận thông tin mới nhất, học hỏi kinh nghiệm từ các chuyên gia và đồng nghiệp, cũng như trao đổi những khó khăn, vướng mắc của mình. Ngoài ra, việc thường xuyên xin ý kiến tư vấn pháp lý từ các chuyên gia hải quan có thể giúp doanh nghiệp đảm bảo tuân thủ đúng quy định và tránh những sai sót không đáng có.

Ở một khía cạnh khác, vẫn còn sự thiếu trung thực, gian lận. Lực lượng hải quan vẫn thường xuyên phát hiện ra những hành vi gian lận về trị giá như khai sai tên hàng, số lượng, chủng loại, mã số hàng hóa, nhập khẩu hàng vi phạm sở hữu trí tuệ để đưa vào nội địa của Việt Nam tiêu thụ.

Bà Nguyễn Thị Thanh Bình - Phó phòng Cục Thuế xuất nhập khẩu (Tổng cục Hải quan) cho hay, doanh nghiệp sẽ bị truy thu thuế còn thiếu, đồng thời bị phạt chậm nộp. Thậm chí, sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính (nếu có). Do đó, cơ quan hải quan khuyến cáo doanh nghiệp cần thiết phải nắm chắc quy định pháp luật, đồng thời, có tính trung thực khi thực hiện kê khai trị giá để tránh những rủi ro pháp lý về sau.

Hiện nay, Tổng cục Hải quan đang hoàn thiện các điều khoản của Luật Hải quan để đồng bộ việc xác định trị giá hải quan thì việc ứng dụng công nghệ thông tin, hải quan thông minh sẽ đảm bảo tốt hơn việc xác định trị giá hải quan đúng, đủ, chính xác, tránh những phiền hà rắc rối cho cả doanh nghiệp cũng như cơ quan hải quan.

Bên cạnh đó, ngành Hải quan cũng đang tích cực ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, phân tích thông minh trong việc so sánh, đối chiếu, kiểm tra trị giá kê khai với giá tham chiếu nhằm tạo thuận lợi tối đa cho việc kê khai, thông quan hàng hóa và công tác quản lý./.

Hồng Vân