'Trẻ cần được dạy không cho người khác đụng chạm chỗ nhạy cảm'

Đó là một trong những chia sẻ của thạc sĩ Phan Lan Hương, Phó giám đốc Trung tâm nghiên cứu quyền trẻ em - Liên hiệp các hội khoa học và Kỹ thuật Việt Nam, tại hội thảo "Em" đề cập tới vấn nạn xâm hại tình dục ở trẻ chậm phát triển trí tuệ diễn ra gần đây.

Trao đổi với Zing, thạc sĩ Phan Lan Hương nhận định hậu quả để lại cho trẻ bị xâm hại tình dục rất nhiều. Đó là tổn thương về cả thể chất lẫn tinh thần. Đồng thời, bà cho biết giáo dục giới tính và kỹ năng là điều cần thiết để giúp trẻ em nói chung và trẻ chậm phát triển trí tuệ nói riêng phòng chống được vấn nạn xâm hại tình dục.

Những năm gần đây, vấn nạn quấy rối, xâm hại tình dục trẻ em được thảo luận nhưng vẫn còn tiếp diễn đến hiện tại. Ai cũng có thể trở thành nạn nhân, đặc biệt là nhóm trẻ phát triển chậm trí tuệ hay khuyết tật.

Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến việc trẻ em chậm phát triển trí tuệ trở thành nhóm nạn nhân bị xâm hại tình dục cao hơn các nhóm khác. Thông thường, đây là nhóm bị bỏ quên.

Thạc sĩ Lan Phương chia sẻ tại Hội thảo "Em" đề cập tới vấn nạn xâm hại tình dục ở trẻ chậm phát triển trí tuệ. Ảnh: Tuệ Lâm.

Thiếu kỹ năng

Theo thạc sĩ Phan Lan Hương, một trong những nguyên nhân khiến cho trẻ chậm phát triển trí tuệ nói riêng và trẻ em nói chung bị xâm hại tình dục là thiếu kỹ năng.

Các em thiếu kỹ năng bảo vệ cơ thể và không có kiến thức về giới tính có thể trở thành nạn nhân dễ dàng hơn. Bởi lẽ, khi trẻ không được dạy về việc không được để người khác động chạm vào những vị trí nhạy cảm, các em sẽ khó có ý thức tự bảo vệ mình. Cha mẹ và những người lớn xung quanh cũng cần có kỹ năng để bảo ban, dạy dỗ trẻ về việc này.

Bà Hương chia sẻ thêm rằng trong suốt quá trình làm việc và tới nhiều nơi dạy trẻ, bà nhận thấy cần đưa kiến thức giáo dục giới tính và kỹ năng gần gũi với trẻ hơn. Từ ngữ trong sách sử dụng phải phù hợp, dễ hiểu, như vậy mới có hiệu quả.

Đối với nhóm trẻ chậm phát triển trí tuệ cũng tương tự và có phần đặc biệt hơn. Điều này phụ thuộc vào chuyên ngành của những người làm giáo dục và gia đình trẻ.

Ngoài ra, nguyên nhân khiến cho nhóm trẻ này có nguy cơ bị xâm hại tình dục cao hơn nhóm khác bởi các em rất khó lên tiếng. Nhiều em còn thân thiện quá mức, dễ ôm ấp, vui vẻ và tin người.

Chính bởi vậy, các em dễ bị xâm hại và khó nói ra. Thậm chí, có nạn nhân còn bị đổ lỗi rằng “bị như vậy mà giờ có con là phúc rồi”.

"Nguyên nhân khiến cho nhóm trẻ chậm phát triển trí tuệ có nguy cơ bị xâm hại tình dục cao hơn nhóm khác bởi các em rất khó lên tiếng". Ảnh: The Daily New York.

Sang chấn tâm lý

Nhìn chung, đa phần trẻ bị xâm hại tình dục đều gánh hậu quả nặng nề. Theo thạc sĩ Phan Lan Hương, 100% trẻ bị xâm hại đều sang chấn tâm lý và có những tổn thương tinh thần tới khi trưởng thành.

Đó là điều rất kinh khủng và đáng lý không nên xảy ra. Thế nhưng, phụ huynh của trẻ bị xâm hại thông thường sẽ chỉ quan tâm đến cách đưa sự việc ra ánh sáng, hung thủ cần trả giá mà quên mất việc trợ giúp tâm lý cho các em.

Thạc sĩ Phan Lan Hương kể rằng trong quá trình làm việc, bà nhận thấy nhiều trẻ không thể nói ra việc mình bị xâm hại, chỉ dám bộc bạch “Cháu sợ có thai” và có nhiều biểu hiện sang chấn tâm lý. Sự sợ hãi và không dám lên tiếng nằm trong số hậu quả của xâm hại tình dục.

Hơn nữa, đa số hung thủ xâm hại tình dục lại là người quen. Vì vậy, kỹ năng tự bảo vệ bản thân của trẻ cần phải được trang bị rất tốt. Có nhiều câu chuyện đáng tiếc khi phụ huynh gửi con cho người quen đã xảy ra và đứa trẻ bị xâm hại, lạm dụng tình dục. Người lớn không thể chủ quan kể cả khi trẻ là bé trai.

Nhiều giáo viên đã kể lại trong sự hoảng sợ khi thấy bé trai kéo quần và thực hiện hành vi tình dục với bạn trong giờ ra chơi. Trước đó, bé trai này đã bị xâm hại bởi gã hàng xóm được bố mẹ tin tưởng, gửi nhờ trông giúp. Đáng tiếc là nạn nhân đã thực hiện hành vi tương tự với các bạn trai trong lớp.

"100% trẻ bị xâm hại đều sang chấn tâm lý và có những tổn thương tinh thần tới khi trưởng thành". Ảnh: Defend Innocence.

Giáo dục giới tính là cần thiết

Theo thạc sĩ Phan Lan Hương, giáo dục giới tính và kỹ năng cho trẻ là điều cần thiết để phòng chống vấn nạn xâm hại tình dục. Giáo dục giới tính cần gần gũi và thực tế hơn, ngôn ngữ phải phù hợp để trẻ dễ học, dễ áp dụng thực tế.

Ngoài ra, cha mẹ và người lớn xung quanh cần trang bị kiến thức và kỹ năng để dạy trẻ. Chính cha mẹ có thể trở thành người xâm hại trẻ mà họ không biết, ví dụ để con ngủ chung, động chạm vào bộ phận sinh dục của con. Những hành vi ấy tưởng rằng bình thường nhưng chính là xâm hại. Cha mẹ cùng người lớn xung quanh cần chú ý để không xảy ra chuyện đáng tiếc.

Nhóm trẻ chậm phát triển trí tuệ cần được trợ giúp nhiều hơn. Người lớn cần ý thức rằng khi trở thành nạn nhân, trẻ cũng có thể trở thành người xâm hại. Thậm chí, nhóm này còn có khả năng làm vậy cao hơn do năng lượng tình dục không được xả vì đặc thù của các em.

Thậm chí, nhiều gia đình rơi vào cảnh mẹ phải thủ dâm cho con hay chị gái phải chuyển đi do em trai - trẻ chậm phát triển trí tuệ - không kiềm chế được năng lượng tình dục.

Chính vì vậy, để giải quyết vấn đề triệt để, chỉ có tăng cường nâng cao nhận thức cho toàn xã hội và có thêm nhiều buổi thảo luận giữa các chuyên gia, bên liên quan.

Đồng thời, chúng ta cần ý thức rằng giải quyết vấn đề không chỉ với nhóm nạn nhân mà với cả hung thủ. Bởi thực tế, nhóm tội phạm cũng có vấn đề của riêng họ. Chỉ có giáo dục giới tính là bước khởi đầu để câu chuyện này dần gỡ được sự rối ren.

Minh Lâm