Trên hướng chủ yếu Zaporozhye, Quân đội Ukraine đã tiến được bao xa?

Hãng tin Mỹ CNN, dẫn lời Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine Hanna Maliar ngày 1/9, tuyên bố, sau ba tháng tấn công, quân đội Ukraine hiện đã chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên của quân đội Nga từ nhiều nơi.

Trước tiên chúng ta hãy xem từ khóa đầu tiên – “nhiều nơi”. Trên chiến trường, cái gọi là “tuyên phòng thủ” bao gồm nhiều điểm phòng ngự then chốt được kết nối. Lần này, Thứ trưởng Maliar chỉ đề cập đến “một số chỗ”, tức là Ukraine mới đột phá ở một số địa điểm, chứ chưa đột phá toàn diện “tuyến phòng thủ đầu tiên” của quân đội Nga.

Trong tuyên bố của mình, bà Maliar chỉ đề cập rằng quân đội Ukraine đã đạt được một số tiến bộ ở hướng Zaporozhye, nhưng bà không nêu rõ đó là “tiến bộ gì”? Nhưng điều đáng chú ý là “tuyến phòng thủ đầu tiên” của quân đội Nga không chỉ giới hạn ở Zaporozhye, mà là tuyến phòng thủ vững chắc, được xây dựng dọc theo chiến tuyến giữa quân đội Nga và Ukraine.

Đường chiến tuyến giữa Nga và Ukraine không chỉ giới hạn ở Zaporozhye mà còn bao gồm các khu vực Donetsk và Luhansk. Ở hướng cực nam, có lẽ quân Nga đã lợi dụng vật cản tự nhiên là sông Dnieper để ngăn chặn quân Ukraine phản công.

Viện nghiên cứu chiến tranh của Mỹ (ISW) cũng xác nhận tuyên bố này vào ngày 1/9. Họ cho biết, trong 72 giờ qua, quân đội Ukraine đã đạt được tiến bộ đáng kể trên mặt trận phía Nam. “Mặt trận phía nam” ở đây, dường như ám chỉ vùng Zaporizhia.

Trong chiến dịch phản công mùa hè, Quân đội Ukraine xác định 5 hướng tiến công, trong đó hướng Zaporizhia là trọng tâm phản công của quân Ukraine, rất có thể Quân đội Ukraine có thể đã đột phá được một phần.

Trên thực tế, hướng Zaporozhye mới là hướng tiến công chủ yếu của quân đội Ukraine, Bakhmut ở phía bắc thực sự khó đánh, quân Ukraine và lực lượng lính đánh thuê Wagner của Nga đã chiến đấu ác liệt ở đây hơn nửa năm. Hai bên luôn giành giật từng ngôi nhà, con phố hoặc một số ngôi làng ở Bakhmut.

Ngay cả bà Maliar cũng phải thừa nhận, giữa hai bên giành giật nhau rất khốc liệt, một số vị trí đã đổi chủ nhiều lần trong ngày. Do vậy, xem xét từ trận chiến ác liệt trước đây ở Bakhmut, quân Ukraine tuyệt đối khó có thể xác định hướng tiến công chủ yếu tại đây; thậm chí họ còn bị sa lầy và hao quân.

Vì Bakhmut khó có thể mở chiến dịch lớn, nên chỉ có Kherson và Zaporozhye. Khu vực Kherson do Nga kiểm soát được bao quanh bởi dòng sông Dnieper hùng vĩ, nếu quân Ukraine hấp tấp vượt sông Dnieper thì tình hình sẽ rất tồi tệ. Lý do quân Nga rút lui khỏi tả ngạn năm ngoái, chủ yếu là vì cây cầu Antonov trên sông Dnieper thường xuyên bị quân Ukraine phá hoại.

Do đường tiếp tế của quân đội Nga tại Kherson có vấn đề lớn, trong bối cảnh đó, quân Nga lựa chọn phương án rút lui là tối ưu. Nếu bây giờ, quân Ukraine tiến công “hấp tấp” sẽ chỉ gặp phải tình thế tiến thoái lưỡng nan của quân Nga vào năm ngoái. Đến thời điểm hiện tại, quân Ukraine theo hướng Kherson vẫn chỉ là hướng nghi binh mà thôi.

Vì vậy, có thể khẳng định, hướng Zaporozhye là hướng tấn công chủ yếu của Quân đội Ukraine trong chiến dịch phản công mùa hè này. Cũng tại khu vực này đã diễn ra các trận đánh ác liệt và chắc chắn Bộ Tổng tham mưu Quân đội Nga cũng biết điều này, nên đã xây dựng hệ thống công sự trận địa phòng ngự liên hoàn, hiểm hóc và vững chắc.

Đối với quân đội Ukraine mà nói, hướng Zaporozhye là điểm đột phá tốt nhất, một khi bị phá vỡ sơ hở ở khu vực này, có thể thọc sâu về phía đông đến biển Azov, chia khu vực do Nga kiểm soát thành hai phần.

Cùng với đó, khu vực này là điểm gần nhất với đường tiếp tế của quân đội Nga, nếu quân đội Ukraine có thể đột phá, thì họ sẽ có cơ hội cắt đứt các tuyến đường cao tốc và đường sắt của quân đội Nga dọc theo biển Azov; điều này sẽ làm sụp đổ hệ thống phòng ngự của quân Nga và có thể lặp lại kỳ tích hồi tháng 11 năm ngoái.

Quân Nga cũng biết rất rõ điều này nên tuyến phòng thủ ở khu vực Zaporozhye được đánh giá là mạnh nhất; dù quân Ukraine cũng chiến đấu rất kiên cường, chấp nhận hy sinh, nhưng trước đó thậm chí họ còn chưa chạm vào tuyến phòng thủ đầu tiên của quân Nga.

Lần này quân đội Ukraine có thể đã chiếm đóng một số ngôi làng trên tiền tuyến Zaporozhye và đạt được một số tiến bộ (làng Rabotino và Verbovoye ở phía nam thị trấn Orekhiv), nhưng có thể vẫn còn một khoảng cách xa mới có thể chọc thủng hoàn toàn tuyến phòng thủ đầu tiên.

Từ khóa thứ hai mà bà Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Ukraine đưa ra là: “tuyến phòng thủ đầu tiên”, hàm ý của câu này là quân đội Nga có nhiều hơn “một tuyến phòng thủ”. Tuyến phòng thủ đầu tiên của Nga chủ yếu là bãi mìn, tuyến này đã gây rắc rối lớn cho cuộc hành quân của quân đội Ukraine.

Theo thông tin được Sentinel Hub tiết lộ trước đó, độ sâu của tuyến phòng thủ thứ nhất là khoảng 5 đến 6 km, cách tuyến phòng thủ thứ nhất 22 km về phía đông là tuyến phòng thủ thứ hai. Cho dù quân Ukraine có thể chọc thủng tuyến phòng thủ thứ nhất thì tuyến phòng thủ thứ hai cũng rất mạnh, đây thực sự mới là tuyến phòng thủ chính của Quân đội Nga.

Hãng tin Reuters của Anh cũng thừa nhận, ngay cả khi quân đội Ukraine chọc thủng tuyến phòng thủ đầu tiên, họ vẫn sẽ gặp phải tuyến phòng thủ mạnh hơn. Nói cách khác, tuyến phòng thủ thứ hai có thể mạnh hơn tuyến phòng thủ thứ nhất.

Ngoài ra, quân Nga cũng có thể lợi dụng địa hình khu vực giữa tuyến phòng thủ thứ hai và tuyến phòng thủ thứ nhất để dụ quân Ukraine tiến lên, từ đó lợi dụng một số yếu tố địa hình và hỏa lực để biến thành “khu vực quyết chiến điểm” với quân Ukraine.

Hơn nữa, tuyến phòng thủ đầu tiên của quân Nga vẫn cách đích là thành phố Melitopol 75 km, chỉ khi tràn ngập được Melitopol thì quân Ukraine mới có thể tiến tới Biển Azov. Nhưng 75 km không phải là một khoảng cách ngắn và bất cứ điều gì cũng có thể xảy ra trên đường đi. Vì vậy thực tế vẫn rất khắc nghiệt đối với Ukraine.

Tiến Minh (theo CNN, Reuters)