Trí tuệ nhân tạo và kinh tế tuần hoàn mở lối chuyển đổi xanh công nghiệp

Trong khuôn khổ Hội chợ Mùa Thu lần thứ nhất - 2025 tại Trung tâm Triển lãm Việt Nam (VEC), ngày 28/10, Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Cục ĐCK - Bộ Công Thương) tổ chức Hội thảo chuyên đề “Phát triển bền vững và chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp”.

Trí tuệ nhân tạo mở lối chuyển đổi xanh

Tại hội thảo, ông Lê Tuấn Minh, Phòng Quản lý giải pháp Daikin Vietnam đã trình bày tham luận với chủ đề “Tối ưu hóa vận hành trong hệ thống điều hòa không khí, áp dụng trí tuệ nhân tạo và máy học thực hiện chuyển đổi xanh”.

Quang cảnh Hội thảo chuyên đề “Phát triển bền vững và chuyển đổi xanh trong sản xuất công nghiệp”. Ảnh: Thanh Tuấn

Ông Lê Tuấn Minh cho biết, cùng với xu hướng toàn cầu về tiết kiệm năng lượng và chuyển đổi xanh, Daikin cũng đang tích cực đóng góp bằng những giải pháp công nghệ cao trong lĩnh vực điều hòa không khí, nhằm tối ưu hóa hiệu suất năng lượng trong vận hành các hệ thống công nghiệp, tòa nhà và nhà máy. Để có một hệ thống điều hòa tiết kiệm năng lượng hoàn chỉnh, cần có chuỗi giải pháp tổng thể, bắt đầu từ thiết kế, lựa chọn thiết bị, đo đếm, vận hành cho đến bảo trì.

Bên cạnh đó, đại diện Daikin Vietnam cho hay, Daikin đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong quản lý vận hành hệ thống Chiller. Theo đó, đáp ứng xu hướng công nghiệp 4.0, Daikin đã phát triển chương trình quản lý chiller tích hợp trí tuệ nhân tạo một nền tảng công nghệ hoàn chỉnh do Daikin tự phát triển cả phần cứng lẫn phần mềm.

Hệ thống này được thiết kế tương thích với nhiều chủng loại thiết bị, công suất và công nghệ máy nén khác nhau, giúp các chủ đầu tư và đơn vị vận hành dễ dàng quản lý, giám sát và tối ưu hóa hệ thống điều hòa không khí.

“Đặc biệt, toàn bộ phần cứng và phần mềm đều được sản xuất, hiệu chỉnh và cài đặt trực tiếp tại nhà máy, không yêu cầu bất kỳ phần mềm phụ trợ hay cài đặt bổ sung trên máy tính. Điều này giúp việc triển khai tại công trình trở nên thuận tiện và nhanh chóng, khi chỉ cần lắp đặt, kết nối và vận hành ngay”, ông Lê Tuấn Minh thông tin.

Chia sẻ về cơ chế hoạt động và vai trò của trí tuệ nhân tạo, đại diện Daikin Vietnam nói, hệ thống quản lý trí tuệ nhân tạo của Daikin mô phỏng toàn bộ dữ liệu vận hành, liên tục tính toán, phân tích, học hỏi và điều chỉnh các thông số vận hành để đạt hiệu suất tối đa với mức tiêu thụ năng lượng thấp nhất. Toàn bộ quá trình này diễn ra tự động, không cần can thiệp thủ công, giúp giảm chi phí vận hành mà vẫn đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và công nghệ của từng công trình.

Ông Lê Tuấn Minh, Phòng Quản lý giải pháp Daikin Vietnam. Ảnh: Thanh Tuấn

Về ưu điểm và giao diện vận hành, theo ông Lê Tuấn Minh, người dùng có thể theo dõi, giám sát và điều chỉnh dễ dàng ngay cả khi không có chuyên môn sâu về kỹ thuật điều hòa. Hệ thống cũng không yêu cầu thiết kế đặc biệt, hoàn toàn tương thích với các tiêu chuẩn hiện hành và có thể kết nối với nhiều thiết bị khác trên thị trường, tạo thuận lợi lớn cho các đơn vị quản lý tòa nhà, khu công nghiệp và chủ đầu tư.

Thông tin về kết quả ứng dụng thực tế tại Việt Nam, ông Lê Tuấn Minh cho biết, hiện nay, các giải pháp tối ưu năng lượng của Daikin đã được ứng dụng tại nhiều công trình tiêu biểu trên cả nước. Những kết quả này đã giúp các chủ đầu tư tiết kiệm đáng kể chi phí vận hành, đồng thời đảm bảo yêu cầu kỹ thuật và công nghệ sản xuất.

“Giải pháp điều hòa thông minh tích hợp trí tuệ nhân tạo của Daikin không chỉ giúp nâng cao hiệu suất hệ thống, giảm phát thải CO2, mà còn mở ra hướng đi mới cho quá trình chuyển đổi số và chuyển đổi xanh trong công nghiệp. Chúng tôi tin rằng, ứng dụng công nghệ thông minh vào vận hành hệ thống điều hòa không khí là một bước tiến quan trọng để các doanh nghiệp Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí và phát triển bền vững trong kỷ nguyên kinh tế xanh”, đại diện Daikin Vietnam nhấn mạnh.

Thúc đẩy dệt may xanh

Cũng tại sự kiện, bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Quản lý cấp cao chương trình dệt may và sản xuất, Tổ chức sáng kiến thương mại bền vững IDH Việt Nam đã trình bày tham luận với chủ đề: “Kinh tế tuần hoàn ngành dệt may: Kinh nghiệm quốc tế, thực trạng tại Việt Nam và một số đề xuất chính sách”.

Bà Nguyễn Thị Minh Thúy cho hay, dệt may là một trong những ngành công nghiệp chủ lực của Việt Nam, sử dụng khoảng 3 triệu lao động và đóng góp lớn cho xuất khẩu (năm 2024 đạt 44 tỷ USD). Tuy nhiên, đây cũng là ngành tiêu hao nhiều tài nguyên, năng lượng và phát sinh chất thải, gây áp lực lớn lên môi trường.

Bà Nguyễn Thị Minh Thúy, Quản lý cấp cao chương trình dệt may và sản xuất, Tổ chức sáng kiến thương mại bền vững IDH Việt Nam. Ảnh: Thanh Tuấn

Đại diện IDH Việt Nam thông tin, thiết kế là điểm khởi đầu của vòng tuần hoàn với loại bỏ chất thải từ khâu thiết kế; ưu tiên vật liệu tái chế/sinh học; thiết kế để dễ tháo rời, dễ sửa, dễ tái chế. Các thương hiệu lớn trên thế giới đã triển khai bông hữu cơ, dịch vụ sửa chữa miễn phí, thiết kế có thể tái chế.

Ngoài ra, về sản xuất xanh, chương trình Clean by Design do IDH triển khai năm 2021 - 2023 giúp giảm 74.000 tấn CO2; một số khu công nghiệp dệt may tại Việt Nam giảm 273,4 tấn CO2/năm nhờ kiểm toán năng lượng.

Đồng thời, IDH cũng cộng tác với khu công nghiệp, tại khu công nghiệp Bảo Minh, năm 2024 - 2025, IDH huấn luyện, đào tạo kiểm kê khí nhà kính. Đến nay, đội kỹ thuật đã có thể tự lập báo cáo kiểm kê khí nhà kính.

Chia sẻ về thực tiễn Việt Nam, bà Nguyễn Thị Minh Thúy cho rằng, Việt Nam có Luật Bảo vệ môi trường, chương trình Nhãn Xanh Việt Nam, ISO 14006… nhưng thiếu bộ tiêu chí thiết kế sinh thái riêng cho dệt may, trong khi Liên minh châu Âu đã luật hóa yêu cầu này, hiện mới ở mức tự nguyện.

Đồng thời, đại diện IDH Việt Nam cũng kiến nghị chính sách trọng tâm, theo đó, ban hành bộ tiêu chí, chuẩn thiết kế sinh thái riêng cho dệt may, hài hòa quốc tế. Hướng dẫn trách nhiệm mở rộng nhà sản xuất (EPR) phù hợp doanh nghiệp vừa và nhỏ trong đó xây dựng sổ tay kỹ thuật, quy trình tuân thủ, mô hình chi phí và lợi ích, lộ trình triển khai khả thi.

Cũng như có cơ chế tín dụng xanh, ưu đãi thuế, đất đai cho dự án tiết kiệm năng lượng, tuần hoàn nước, tái chế phụ phẩm, thay thế máy móc, xử lý hóa chất an toàn. Phát triển nguồn nhân lực tuần hoàn với đào tạo kỹ sư môi trường, quản trị dữ liệu vòng đời, thiết kế sinh thái, chuyên gia kiểm kê khí nhà kính, kiểm toán năng lượng.

“Kinh tế tuần hoàn không còn là xu thế mà là điều kiện tiên quyết để ngành dệt may Việt Nam duy trì lợi thế cạnh tranh trên thị trường quốc tế. IDH cam kết đồng hành cùng Bộ Công Thương, các hiệp hội và doanh nghiệp trong các chương trình thí điểm, huấn luyện, tư vấn kỹ thuật, hướng đến giảm phát thải, tiết kiệm tài nguyên, nâng cao giá trị gia tăng”, bà Nguyễn Thị Minh Thúy nhấn mạnh.

Thanh Bình