Trình Quốc hội dự án cao tốc Bắc - Nam phía tây trên 25,5 nghìn tỷ đồng

Sáng 22/5, thay mặt Chính phủ, Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng trình Quốc hội báo cáo nghiên cứu tiền khả thi cao tốc Bắc - Nam phía tây đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành.

Cụ thể, dự án có chiều dài 128,8 km, trong đó đoạn đi qua tỉnh Đăk Nông dài 27,8 km, qua địa phận Bình Phước dài 101 km.

Cao tốc Gia Nghĩa - Chơn Thành có 6 làn xe, giai đoạn 1 phân kỳ đầu tư 4 làn xe hoàn chỉnh theo đúng tiêu chuẩn, giải phóng mặt bằng thực hiện một lần với 6 làn xe. Tốc độ thiết kế 100 - 120 km/giờ.

Bộ trưởng GTVT Nguyễn Văn Thắng. Ảnh: Như Ý.

Sơ bộ tổng mức đầu tư 25.540 tỷ đồng, trong đó vốn nhà nước tham gia 12.770 tỷ đồng, vốn nhà đầu tư tham gia 12.770 tỷ đồng.

Sơ bộ nhu cầu sử dụng đất của dự án khoảng 1.111 ha. Thời gian chuẩn bị dự án trong năm 2023 và 2024, thi công xây dựng từ năm 2025, phấn đấu hoàn thành 2026.

Chính phủ kiến nghị Quốc hội cho áp dụng một số cơ chế, chính sách đặc thù để triển khai dự án.

Theo đó, cho phép người đứng đầu cơ quan có thẩm quyền xem xét, quyết định việc chỉ định thầu với các gói thầu tư vấn, gói thầu thực hiện đền bù, giải phóng mặt bằng và tái định cư.

Tránh chuyển đổi sang hình thức đầu tư công

Thẩm tra, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh nhất trí sự cần thiết đầu tư của dự án, nhằm cụ thể hóa Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội 10 năm 2021 - 2030 và các Nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển vùng Tây nguyên và Đông Nam bộ.

Theo ông, việc đầu tư dự án sẽ từng bước hoàn thành mạng lưới cao tốc theo quy hoạch, mở ra không gian phát triển mới cho các địa phương và tăng cường liên kết vùng nói chung và liên kết nội vùng nói riêng, tạo động lực, sức lan tỏa, thuận lợi kết nối với Cảng hàng không Long Thành và cảng Cái Mép - Thị Vải.

Tuy nhiên, cơ quan thẩm tra cũng băn khoăn về các đề xuất liên quan phạm vi đầu tư, hướng tuyến theo tờ trình của Chính phủ.

Cụ thể, theo Quy hoạch mạng lưới đường bộ thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050, đoạn Gia Nghĩa - Chơn Thành có chiều dài 140 km. Nhưng theo Chính phủ trình, dự án có tổng chiều dài tuyến khoảng 128,8 km.

Do đó, Ủy ban Kinh tế đề nghị làm rõ hơn việc đề xuất đầu tư thay đổi điểm đầu, điểm cuối, giảm chiều dài của dự án so với quy hoạch.

Bên cạnh đó, cơ quan thẩm tra cũng đề nghị cân nhắc mở rộng đầu tư đoạn kết nối 2 km của dự án theo quy mô 4 làn xe tiêu chuẩn, bảo đảm kết nối đồng bộ nhằm phát huy hiệu quả đầu tư đường cao tốc TP.HCM - Chơn Thành đang triển khai đầu tư.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Quốc hội Vũ Hồng Thanh. Ảnh: Như Ý.

Về phương thức đầu tư, cơ quan thẩm tra đề nghị bổ sung các cơ sở để bảo đảm tính khả thi, tránh trường hợp phải chuyển đổi sang hình thức đầu tư công.

Ngoài ra, theo báo cáo nghiên cứu tiền khả thi, có 2 dự án BOT song hành với dự án là BOT Cầu 38 - thị xã Đồng Xoài (Bình Phước) và dự án nâng cấp mở rộng QL14 đoạn Km817 - Km887, tỉnh Đắk Nông).

Việc đầu tư dự án sẽ làm giảm doanh thu và thay đổi phương án tài chính dự kiến ban đầu của các dự án này.

Vì vậy, Ủy ban Kinh tế đề nghị bổ sung giải pháp cụ thể hơn đối với phương án xử lý các dự án giao thông BOT song hành để Quốc hội có cơ sở xem xét, quyết định.

Cơ quan thẩm tra đề xuất cần làm rõ sự phù hợp lãi suất vốn vay (10,7%) với phương án tài chính, tránh vượt quá khả năng chi trả của người tham gia giao thông tại khu vực này, làm giảm lưu lượng xe và ảnh hưởng tính khả thi, hiệu quả của dự án.

Luân Dũng