Trở lại Hang Kia - Pà Cò: Chuyện trinh sát cắm bản

Có công an cắm bản - dân sẽ chống ma túy

Tiếp tục câu chuyện với chúng tôi, Thiếu tá Vàng A Nhà, Trưởng Công an xã Pà Cò cho biết, từ khi triển khai mô hình dòng họ tự quản, những vi phạm về tảo hôn, tranh chấp đất đai ở đây đã giảm hẳn. Những việc liên quan đến ma túy, trộm cắp vặt được các già làng, trưởng bản vào cuộc quyết liệt. Điều đáng mừng nhất là người Mông đã dám đứng lên tố cáo những người tham gia mua bán ma túy. Trước đây, họ thấy rằng, không nghề nào nhanh giàu bằng buôn ma túy. Tuy nhiên, sau một thời gian, khi ma túy xâm nhập vào đời sống, họ thấy mất nhiều hơn được. Họ có cảm giác, cuộc sống không còn ý nghĩa khi người thân, anh em trong nhà dính dáng đến ma túy.

Thiếu tá Lường Văn Sơn đứng từ đỉnh dốc vào Hang Kia chỉ cho phóng viên khu nhà Vàng A Khua

“Có được thành công đó, ngoài việc tranh thủ sự ủng hộ của già làng, trưởng bản còn có những chiến sỹ công an cắm bản. Đối với người Mông, họ cần một điểm tựa. Tôi nói đúng, các anh phải hỗ trợ tôi. Khi người bị tố giác có biểu hiện trả thù, nói xấu…, các anh phải vào cuộc bảo vệ tôi. Trong những cuộc như thế, công an phải đến gặp trực tiếp, thuyết phục, đảm bảo an toàn cho họ”, Thiếu tá Nhà nói.

Theo Thiếu tá Nhà, nếu công an cắm bản là người dân tộc Mông, biết tiếng, biết phong tục tập quán sẽ nắm được đặc điểm tâm lý, linh hoạt khi bắt đối tượng mua bán ma túy. Nhưng nếu sau khi bắt, cán bộ công an đó vẫn còn sinh sống bản sẽ bị thù ghét; gia đình có việc, họ không giúp đỡ. Còn công an cắm bản là người nơi khác thì do chưa hiểu đặc điểm tâm lý, chưa nắm được địa bàn, khi tác chiến độc lập, họ sẽ không làm được việc. “Khuôn mặt người Mông na ná giống nhau, người lạ mới đến khó phân biệt. Khi họ giao tiếp với nhau bằng tiếng Mông, không hiểu họ nói gì. Mình có hỏi gì, họ cũng “chi pâu” (không biết - PV) thôi”, Thiếu tá Nhà chia sẻ.

Trưởng Công an xã Pà Cò kể lại, trước đây, khi vào Hang Kia - Pà Cò đánh án, lực lượng chức năng ở nơi khác đến đều phải “làm nhanh rút gọn”, quá trình khám xét không thể thực hiện ngay như ở nơi khác. Vì người Mông có khuôn mặt giống nhau nên đã có đoàn bắt nhầm người, anh em họ hàng người bị bắt cản lại, không cho đi. Họ gọi nhau chắn kín đường, kích động nhau. Vì là đường độc đạo nên các lực lượng đi bắt đối tượng không thể di chuyển, phải gọi cán bộ địa phương “giải cứu”.

Vào hang bắt ma túy

Thiếu tá Vàng A Nhà, Trưởng Công an xã Pà Cò

Cùng đi với chúng tôi đợt này còn có Thiếu tá Lường Văn Sơn, Phó Đội trưởng Đội Kinh tế ma túy (Công an huyện Mai Châu). Anh Sơn là người dân tộc Thái, ra trường được cử ngay về Hang Kia - Pà Cò cắm bản với nhiệm vụ tuyên truyền đồng bào phá bỏ cây thuốc phiện. Ban ngày anh còn được giao nhiệm vụ vẽ sơ đồ địa bàn, sẩm tối anh đến nhà các già làng, trưởng họ ăn cơm, uống rượu. Vừa để gần dân, thân dân nhưng đó lại là cách học tiếng rất nhanh, lại có cơ hội để nắm tình hình, tuyên truyền hiệu quả. Cũng may, đây là vùng giáp ranh,các già đều hiểu tiếng Thái. Vì thế, anh có điều kiện thâm nhập, có thời điểm, anh đi biền biệt 3 tháng mới về nhà một lần.

Hỏi về cách uống rượu thế nào để đủ tỉnh táo còn làm nhiệm vụ, anh Sơn đùa rằng: “Các cụ toàn uống bát to. Mình cứ uống thật nhiều rồi lăn ra ngủ. Trời ở đây, sáng sớm còn mù lắm, 8 giờ mới dậy được”. Anh Sơn kể, lúc mới về đây nhận công tác, ngay cả bồn hoa của UBND xã còn trồng cây thuốc phiện. Về ở với dân, sống hòa nhập, tình cảm và từ đó vận động dần dần, họ tin yêu mình.

Gần 20 gắn bó với mảnh đất này, không người nào anh không biết, không nơi nào anh chưa đặt chân. Anh tham gia nhiều chuyên án lớn nhỏ, nhưngvào năm 2006, khi bị Vàng A Xanh dí súng vào đầu, anh mới thấu hết cái nguy hiểm và phức tạp của vùng đất này. Xanh là đối tượng đầu tiên vận chuyển ma túy tổng hợp từ “tam giác vàng” (khu vực rừng núi hiểm trở giữa ba nước Lào, Thái Lan, Myanmar, nổi tiếng là nơi sản xuất ma túy lớn nhất thế giới) về Việt Nam. “Qua công tác đặc tình cơ sở, Xanh là đối tượng nguy hiểm, có vũ khí nóng. Sau khi khảo sát tuyến đường mòn,chúng tôi xác định được tuyến trung chuyển ma túy. Địa hình hiểm trở, trong rừng già lại có vách đá, anh em chưa thông thuộc địa bàn nên khó tìm chỗ mật phục bắt quả tang. Tôi được giao nhiệm vụ trinh sát. Vừa leo trên mỏm đá toan vào hang, Xanh ở mỏm đá bên cạnh tiến sát dí súng vào đầu tôi quát: Mày vào đây làm gì, đây là đất của tao. Đi ra khỏi đây ngay! Phút chốc “đứng hình”, miệng chỉ kịp nói đi tìm cây bưởi rừng nhằm đánh lạc hướng. Hắn nghĩ tôi đi một mình nên áp sát đưa tôi đi về phía đường mòn. Đi chừng 15m thì đến chỗ anh em mật phục yểm trợ, bắt được Xanh”, Thiếu tá Sơn nhớ lại. Sau khi bị bắt, Vàng A Xanh ngoan cố không chịu khai. Nhưng khi áp tải két sắt về huyện,hắn khai trong két có 65 nghìn đô la Mỹ và hơn 3 gói ma túy tổng hợp.

Thiếu tá Sơn cho hay, Hang Kia - Pà Cò là địa bàn giáp ranh, nhiều núi rừng, nhiều tuyến đường mòn ra Quốc lộ 6 nên khó khăn trong công tác trinh sát, đấu tranh. “Đánh án” trong rừng cực kỳ nguy hiểm bởi trinh sát khó phát hiện các đối tượng. Những khu vực này là đất đồi rừng của người dân, đối tượng sẽ lợi dụng canh tác, núp vỏ bọc đi nương, để né tránh. Đặc biệt, chúng rất liều lĩnh và dùng vũ khí nóng. Chính vì thế, công tác trinh sát đặc tình, khoanh vùng đối tượng rất quan trọng.

Đức Anh