Trong bóng đá, một giờ không đồng nghĩa 60 phút bóng lăn

Luật bóng đá hiếm khi bị can thiệp trong nửa sau của thế kỷ 20. Tuy vẫn có một số điều chỉnh nhỏ ở nhiều nơi trên thế giới nhưng nhìn chung, không có bất kỳ thay đổi đáng kể về những quy tắc cơ bản của môn thể thao vua trong các thập kỷ đã qua.

Tuy nhiên, với sự xuất hiện của những công nghệ như VAR, luật bóng đá cần được xem xét và cập nhật. Sự xuất hiện của công nghệ quay chậm đã khiến cả NHM và các chuyên gia luật bóng đá thất vọng về việc sử dụng tay chơi bóng. Luật việt vị cũng gây nhầm lẫn cho cả những người làm nghề.

Đảm bảo thời lượng cho một trận đấu bóng đá vẫn là vấn đề gây tranh cãi. Ảnh: AP.

Mặc dù vậy, vẫn còn một thứ chưa có sự thay đổi đáng kể là cách tính thời gian của một trận đấu bóng đá. Đầu tháng này, Ủy ban Bóng đá Quốc tế (IFAB) đã quyết định không thử nghiệm sử dụng đồng hồ bấm giờ đếm ngược - thứ đã từng xuất hiện tại World Cup 2022 khi các trọng tài sẽ phải bù giờ chính xác tuyệt đối cho thời gian bóng ngừng lăn trong trận.

55 phút bóng lăn không đáng ngại

Thay vào đó, đề xuất mới sẽ giới hạn mỗi hiệp đấu chỉ còn 30 phút. Ý tưởng sau đề xuất này là để tăng thời lượng bóng lăn trong mỗi trận đấu. Trung bình mỗi trận đấu trong Premier League hiện chỉ có khoảng 55 phút là thời lượng cầu thủ thực sự chơi bóng.

Nhiều ý kiến cho rằng đây là một thực trạng không tốt và phải áp dụng bấm giờ đếm ngược để đảm bảo rằng người hâm mộ có ít nhất 60 phút để xem quả bóng lăn trên sân.

Đồng hồ bấm giờ đếm ngược - thứ đã từng xuất hiện tại World Cup 2022 khi các trọng tài sẽ phải bù giờ chính xác tuyệt đối cho thời gian bóng ngừng lăn trong trận. Ảnh: Alamy.

Tuy nhiên, từ đây lại có hai cuộc tranh luận khá phức tạp. Đầu tiên là về việc 55 phút thi đấu có quá ngắn hay không. Thứ hai là liệu NHM có nên chấp nhận các trận đấu có độ dài chỉ còn 60 phút chính thức thay vì 90 phút như trước đây.

Cần phải nhìn nhận việc 55 phút bóng lăn trung bình mỗi trận đấu không phải là một tình huống tiêu cực, mặc dù so với những năm trước đây, thời gian chơi bóng có giảm nhưng chỉ là khoảng 90 giây.

Thực tế là không chỉ trong bóng đá mà trong mọi môn thể thao, cũng chỉ có một khoảng thời gian cụ thể có hành động diễn ra so với tổng thời lượng trận đấu. Ví dụ, trong quần vợt, thời gian bóng được đánh ước tính chỉ 20% so với tổng thời lượng trận đấu.

Tình huống tương tự trong môn cricket hoặc bóng chày, khi những tình huống ném hoặc đánh bóng tốn rất nhiều thời gian chờ đợi. Trong bối cảnh đó, con số khoảng 60% thời gian bóng trong cuộc của một trận đấu bóng đá là khá đáng kể.

Nếu việc lãng phí thời gian được coi là một vấn đề nghiêm trọng, việc đầu tiên là các trọng tài nên sử dụng quyền hạn vốn có của mình nhiều hơn.

Ước tính thời gian trung bình bóng lăn qua các mùa giải ở Ngoại hạng Anh. Ảnh: The Athletic.

The Athletic cho rằng cầu thủ nên bị phạt ngay khi vi phạm, không đợi đến sau khi đã lãng phí thời gian. Thời gian cũng nên được tính ngay khi quả phạt đền được thực hiện hoặc khi một bên được hưởng quả phạt trực tiếp. Thống kê cho thấy, cả hai tình huống này thường tốn hơn một phút trước khi trận đấu tiếp tục.

Không đủ thuyết phục để thay thế thể thức 90 phút truyền thống

Cuộc tranh luận thứ hai có lẽ phù hợp hơn — đó là về sự không nhất quán giữa các trận đấu. Xét ở quy mô mẫu gồm 100 trận đấu có sự góp mặt của 16 CLB Ngoại hạng Anh trong 3 mùa giải gần nhất, ta thấy có sự khác biệt đáng kể về thời lượng bóng lăn trung bình của mỗi trận đấu.

Đặc biệt, Manchester City có thời lượng chơi bóng trung bình cao nhất lên đến 61 phút, trong khi Aston Villa chỉ có 52 phút 45 giây. Từ kết quả này, việc đề xuất sử dụng đồng hồ bấm giờ đếm ngược để đảm bảo trận đấu diễn ra ít nhất 60 phút có ý nghĩa một cách nào đó.

Tuy nhiên, thực tế, phần đông đã bỏ qua một vấn đề quan trọng: Thế nào là một trận bóng hấp dẫn? Theo góc độ thời gian, một trận bóng đá hấp dẫn sẽ đề cao tính liên tục so với thời lượng bóng lăn trên sân.

Một trận bóng đá hấp dẫn sẽ có tính liên tục cao hơn so với thời lượng bóng lăn trên sân. Ảnh: Reuters.

Các đội câu giờ không chỉ để cho đồng hồ đếm ngược trôi đi. Mục đích chính là phá vỡ nhịp độ chơi bóng của đối thủ.

Kể cả trong trường hợp đồng hồ bấm giờ đếm ngược được áp dụng để buộc trận đấu phải diễn ra trọn vẹn theo nghĩa đen về thời gian, việc câu giờ không chỉ tiếp tục tồn tại mà nó còn được chấp nhận trên cơ sở bóng vẫn còn trên sân.

Ngoài ra, đề xuất này liên quan trực tiếp đến việc bố trí thêm một thiết bị bấm giờ chuyên dụng, thay vì là trọng tài bàn tính toán thời gian bù giờ như thường lệ. Do đó, ở các SVĐ sẽ cần bố trí thêm một “đồng hồ đếm ngược” để thông báo cho CĐV.

Điều này không thành vấn đề ở những giải đấu lớn, được tổ chức trên những SVĐ quy mô như World Cup hay Ngoại hạng Anh. Tuy nhiên, đây lại là rào cản ở các giải đấu và nền bóng đá cấp thấp hơn, nơi vốn dĩ thường thiếu hụt cán bộ giám sát cùng cơ sở vật chất hạn chế.

Việc phải dùng thêm thiết bị bấm giờ chuyên dụng và bố trí “đồng hồ đếm ngược” để thông báo cho CĐV trên sân là rào cản khó khăn với các nền bóng đá cấp thấp. Ảnh: Reuters.

Thống kê cho thấy các trận đấu bóng đá chuyên nghiệp chiếm tỷ lệ rất thấp trong tổng số các trận đấu bóng đá diễn ra trên toàn cầu. FIFA cũng từng nhấn mạnh việc đảm bảo các quy tắc được thống nhất rộng rãi ở tất cả cấp độ, mặc dù trong kỷ nguyên VAR thì điều này dường như là ngoại lệ.

Khái niệm về đồng hồ bấm giờ đếm ngược đảm bảo trận đấu có ít nhất 60 phút bóng lăn tuy có một số ưu điểm, nhưng chúng đơn giản là không đủ thuyết phục để bóng đá phải từ bỏ thể thức 90 phút truyền thống.

Anh Tuấn