Trưng bày tài liệu, trao trả hồ sơ chiến tranh nhân kỷ niệm 30 năm quan hệ Việt-Mỹ

Toàn cảnh lễ khai mạc trưng bày tài liệu lịch sử và trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh.

Sự kiện do Trung tâm Lưu trữ quốc gia III (Cục Văn thư và Lưu trữ Nhà nước) chủ trì, phối hợp với Hội Việt-Mỹ, tổ chức “”, Câu lạc bộ “Mãi mãi tuổi 20” và Trung tâm Việt Nam-Đại học Công nghệ Texas (Hoa Kỳ) thực hiện.

Tham dự sự kiện có Đại sứ Hoa Kỳ tại Việt Nam Marc Knapper; Cựu Tham mưu trưởng Hội cựu chiến binh tham chiến tại nước ngoài Larry Rivers; Giám đốc điều hành Hội cựu chiến binh tham chiến tại nước ngoài Ryan Gallucci; Giám đốc Viện Hòa bình và Xung đột Tiến sĩ John Ronald Milam; Giám đốc Trung tâm Việt Nam Tiến sĩ Steve Maxner; Thứ trưởng Bộ Nội vụ Cao Huy; nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Quang Vinh, cùng đại diện các tổ chức, cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ.

Các đại biểu tham dự sự kiện. (Ảnh: GIA KHÁNH)

Các tài liệu được trưng bày khai thác từ nhiều nguồn, bao gồm: Trung tâm Lưu trữ quốc gia III, Bộ Ngoại giao Việt Nam, Thông tấn xã Việt Nam, Trung tâm Việt Nam-Đại học Công nghệ Texas (Hoa Kỳ), Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cùng lời kể của nhân chứng lịch sử.

Một số tài liệu lần đầu được công bố, tiêu biểu như: Tuyên bố ngày 11/7/1995 của Tổng thống William Jefferson Clinton về việc thiết lập quan hệ bình thường với Việt Nam (lưu giữ tại Lưu trữ Quốc gia Hoa Kỳ); Tuyên bố ngày 12/7/1995 của Thủ tướng Võ Văn Kiệt về quyết định bình thường hóa quan hệ của Tổng thống Bill Clinton (lưu tại Trung tâm Lưu trữ quốc gia III). Trưng bày cũng giới thiệu nhiều hồ sơ, kỷ vật được trao trả cho cựu chiến binh và thân nhân liệt sĩ.

Các đại biểu tham quan trưng bày tài liệu lịch sử 30 năm quan hệ ngoại giao Việt Nam-Hoa Kỳ. (Ảnh: GIA KHÁNH)

Nhân dịp này, Đại sứ quán Hoa Kỳ tại Việt Nam cũng gửi tặng 30 bức ảnh, tượng trưng cho số năm thiết lập quan hệ ngoại giao giữa Việt Nam và Hoa Kỳ.

Tại sự kiện, Trung tâm Việt Nam (Đại học Công nghệ Texas) đã trao tặng hơn 200 hồ sơ, dữ liệu chứng tích chiến tranh cho Trung tâm Lưu trữ quốc gia III. Đồng thời, phía Mỹ cũng trao trả hồ sơ, kỷ vật cho các gia đình liệt sĩ và cựu chiến binh. Các tài liệu này được số hóa từ kho microfilm gồm gần 3 triệu trang do phía Mỹ lưu giữ từ thời chiến.

Đại sứ Phạm Quang Vinh cho rằng, trải qua 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao, Việt Nam và Hoa Kỳ đã đạt nhiều bước tiến mạnh mẽ, từ cựu thù trở thành bạn bè, đối tác, đối tác toàn diện và nay là đối tác chiến lược toàn diện.

Quan hệ hai nước phát triển trên nhiều lĩnh vực như: chính trị, ngoại giao, kinh tế, quốc phòng-an ninh, giáo dục, khoa học-công nghệ và hợp tác khắc phục hậu quả chiến tranh.

Đối ngoại nhân dân tiếp tục đóng vai trò tích cực trong việc tăng cường hiểu biết và kết nối giữa hai quốc gia, với nhiều dự án chung đầy ý nghĩa, trong đó có nỗ lực tìm kiếm, trao trả kỷ vật chiến tranh cho thân nhân hai bên.

Trao hồ sơ kỷ vật liệt sĩ cho các thân nhân gia đình liệt sĩ. (Ảnh: GIA KHÁNH)

Tiến sĩ Ron Milam, Giám đốc Viện Hòa bình và Xung đột chia sẻ: “Ngày hôm qua chúng ta ở hai bên chiến tuyến, nhưng hôm nay chúng ta có thể ngồi lại cùng nhau, kể cho nhau nghe những câu chuyện thời chiến, cùng tưởng nhớ những người lính đã hy sinh”.

Bà Trần Thị Nga, con gái liệt sĩ Trần Huy Liệu, quê Thái Bình (nay là tỉnh Hưng Yên) cho biết, suốt nhiều năm qua, gia đình đã tìm kiếm thông tin về nơi ông hy sinh và an táng nhưng không có kết quả.

“Tưởng như hy vọng đã tắt, thì bất ngờ chúng tôi nhận được thông tin về bố và đồng đội qua tài liệu do phía Mỹ trao trả. Hôm nay, được tận tay nhận lại kỷ vật của bố, gia đình tôi vô cùng xúc động và biết ơn các tổ chức, cá nhân đã kết nối để có cuộc hội ngộ đầy ý nghĩa này”, bà Nga nói.

Nhiều thân nhân liệt sĩ, cựu chiến binh tham dự sự kiện. (Ảnh: GIA KHÁNH)

Trước đó, tổ chức “Trái tim Người lính” đã đăng tải gần 50 hồ sơ lên mạng xã hội. Sau gần 2 tháng phối hợp, các nhóm tình nguyện viên đã xác định được thân nhân của 22 liệt sĩ và một số cựu chiến binh.

Theo Ban tổ chức, việc trao trả hồ sơ chứng tích chiến tranh không chỉ có ý nghĩa nhân văn, giúp thân nhân liệt sĩ tìm lại thông tin, mà còn góp phần thúc đẩy hợp tác Việt-Mỹ trong khắc phục hậu quả chiến tranh và tăng cường giao lưu nhân dân.

ANH THƠ - THANH DUNG