Trung Đông trước nguy cơ xung đột

Khu vực biên giới giữa Israel và Lebanon ngày 1-9 chứng kiến những màn đáp trả quân sự ác liệt giữa quân đội Israel và Phong trào vũ trang Hồi giáo Hezbollah.

Lực lượng do Iran hậu thuẫn trước đó cáo buộc Israel đứng sau vụ tấn công bằng máy bay không người lái nhắm vào văn phòng truyền thông tại khu ngoại ô Beirut ngày 25-8 và nhiều cuộc không kích dọc biên giới Lebanon với Syria. Thủ lĩnh Hezbollah Hassan Nasrallah hôm 31-8 tuyên bố Israel sẽ phải trả giá cho vụ tấn công.

Ngày 1-9, Hezbollah thông báo đã phá hủy một xe quân sự của Israel. Quân đội Israel sau đó xác nhận khoảng 3 quả tên lửa chống tăng đã phóng qua biên giới đánh trúng một doanh trại và một xe cứu thương quân sự nhưng không có thương vong.

Đấu pháo giữa Israel và Hezbollah ngày 1-9.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã chỉ thị quân đội sẵn sàng cho mọi tình huống và đang cân nhắc hành động tiếp theo tùy tình hình diễn biến. “Chúng ta đã bị tấn công bởi một số tên lửa chống tăng. Chúng tôi đã đáp trả bằng 100 quả đạn pháo, hỏa lực trên không và nhiều biện pháp khác. Chúng tôi đang tiến hành tham vấn về những bước đi tiếp theo. Tôi đã ra chỉ thị cho quân đội sẵn sàng cho mọi kịch bản và chúng tôi sẽ quyết định tương lai phù hợp với diễn biến tình hình”, ông Netanyahu tuyên bố.

Thủ tướng Lebanon Saad al-Hariri ngày 1-9 gọi điện cho Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo và Ngoại trưởng Pháp Jean-Yves Le Drian để nhờ can thiệp. Reuters ngày 2-9 dẫn lời một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ bày tỏ lo ngại về việc căng thẳng gia tăng và nhấn mạnh hoàn toàn ủng hộ quyền tự vệ của Israel.

“Đây là một kịch bản chúng tôi đã chuẩn bị”, quan chức Mỹ cho biết, đồng thời đặc biệt đề cập đến lời đe dọa của thủ lĩnh Hezbollah sẽ trả đũa sau vụ tấn công bằng máy bay không người lái của Israel ở Beirut hồi tuần trước.

“Chính Hezbollah đã phát động cuộc tấn công này. Tuy nhiên, cuộc tấn công không gây ra thương vong”, ông khẳng định và cho biết thêm rằng quân đội “hiện duy trì sự cảnh giác cao độ”.

Trước những căng thẳng ở khu vực, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) ông Antonio Guterres kêu gọi Lebanon và Israel duy trì lệnh ngừng bắn ở biên giới và tuân thủ đầy đủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an. Ông Guterres kêu gọi kiềm chế căng thẳng ở biên giới Lebanon-Israel sau cuộc tấn công của Israel vào Lebanon. Người đứng đầu lực lượng gìn giữ hòa bình của LHQ tại Lebanon (UNIFIL) đã hối thúc các bên liên quan “kiềm chế tối đa”, sau các hành động leo thang quân sự.

Tổng Tham mưu trưởng của Israel, tướng Manila Kochavi tuyên bố trong cuộc họp ngày 2-9 rằng quân đội nước này đang trong tình trạng sẵn sàng cho mọi kịch bản có thể xảy ra và nhấn mạnh rằng sẽ không chấp nhận dự án tên lửa chính xác của Hezbollah trên lãnh thổ Lebanon, đồng thời kêu gọi Lebanon và lực lượng UNIFIL hợp tác để ngăn chặn dự án này. Tuần trước, quân đội Israel đã tiết lộ chi tiết về dự án tên lửa chính xác của lực lượng Hezbollah do Iran hậu thuẫn và công bố hình ảnh, tên của các nhân vật liên quan.

Căng thẳng giữa Israel và Lebanon bùng phát trong tuần vừa qua, khi Lebanon liên tiếp đưa ra cáo buộc máy bay không người lái của Israel xâm phạm không phận nước này. Phía Lebanon đã cáo buộc Israel tiến hành một cuộc tấn công bằng máy bay không người lái vào văn phòng của Hezbollah gần thủ đô Beirut tuần trước, sau đó là một cuộc tấn công khác vào một số vị trí ở miền Đông Lebanon.

Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu.

Chính quyền Lebanon đã nhiều lần phản đối các hoạt động quân sự của Israel bên trong lãnh thổ nước này, đồng thời cảnh báo có quyền tự vệ trước các cuộc tấn công. Tuy nhiên, Israel khẳng định, không gì quan trọng hơn việc tiêu diệt các mối đe dọa đến từ Hezbollah, vốn được Iran hậu thuẫn, trong suốt nhiều thập niên qua.

Không chỉ Lebanon, Liên minh Fatah - một nhóm quyền lực trong Quốc hội Iraq cũng đã bày tỏ sự giận dữ sau khi Israel vài ngày trước ngang nhiên không kích các mục tiêu Iran và lực lượng dân quân Hồi giáo dòng Shiite trong lãnh thổ Iraq. Liên minh Fatah, yêu cầu Mỹ phải chịu trách nhiệm “toàn diện” về các đợt tấn công của đồng minh Israel, coi đó là hành động gây chiến với đất nước và người dân Iraq.

Đầu tháng 8-2019, tổ chức Hamas ở Palestine và phong trào Hezbollah ở Lebanon đã đạt được thỏa thuận phối hợp trên các mặt trận chống Israel. Báo chí Israel dẫn các nguồn từ quân đội nước này cho biết họ lo ngại rằng nếu liên minh mới giữa Hamas và Hezbollah đồng loạt triển khai các hoạt động ở miền Bắc và miền Nam của Israel thì họ sẽ không có đủ nguồn lực để phản công.

Thỏa thuận giữa Hamas và Hezbollah ngụ ý rằng trong trường hợp leo thang xung đột vũ trang tại một trong các mặt trận với Israel, các hoạt động quân sự sẽ bắt đầu đồng bộ ở mặt trận khác. Hamas, đóng ở phía Nam của nhà nước Do Thái, từ lâu đã không muốn tìm kiếm một thỏa thuận hòa bình với Israel. Thỏa thuận giữa Hamas và Hezbollah đã được Thiếu tướng Mehdi Rabbani, Phó Tổng Tham mưu trưởng lực lượng Iran, xác nhận.

Tờ Haaretz của Israel trích dẫn một đại diện quân sự cấp cao của Israel cho biết nhóm Hamas hiện muốn buộc nhà nước Do Thái triển khai các lực lượng và hệ thống phòng thủ tên lửa tới phía Nam để chuyển sự chú ý khỏi biên giới phía Bắc, nơi các phần tử Hezbollah đang hoạt động.

“Mối quan hệ giữa Hamas và Hezbollah hiện nay cũng giống như trước Mùa xuân Arab, đang phát triển trên cơ sở hai bên cùng có lợi”, Anton Mardassov, chuyên gia của Hội đồng Các vấn đề quốc tế Nga, nói.

Như vậy, không chỉ “bó hẹp” ở Syria như trước đây, dường như Israel đang mở rộng cuộc chiến chống lại các lực lượng thân với Iran trong khu vực sang cả Lebanon và Iraq. Từ vài tuần nay, vì nhu cầu tự vệ, Israel bắt đầu đánh bom tại nhiều quốc gia Arab nhận vũ khí của Iran, loại vũ khí có tầm tấn công xa như tên lửa và máy bay không người lái (drones).

Từ Nam Syria, Tây Nam Iraq, Tây Jordan những chiếc drones, những quả tên lửa tới tấp bay vào lãnh thổ Israel. Dù nhỏ, dù không hữu hiệu nhưng hoạt động của không quân Israel vẫn là diễn biến đưa Mỹ vào nguy cơ tái sa lầy thêm một lần nữa trong chiến tranh Trung Đông, vì Mỹ có truyền thống yểm trợ Israel, trong mọi nỗ lực quân sự.

Ngày 25-8, Bộ Quốc phòng Israel gửi Thiếu tướng Mehdi Rabbani dòng cái tweet dưới đây: “Israel sẽ tổ chức một cuộc hành quân đại quy mô trên chiến trường Syria để thanh toán hiểm họa drones”. Cuộc “hành quân đại quy mô trên chiến trường Syria” đó, có được nối tiếp bằng nhiều cuộc hành quân khác, cũng đại quy mô; để trở thành một cuộc chiến tranh hay không?

Mộc Thạch (tổng hợp)