Trung Quốc bám trụ chiến lược 'Zero Covid-19' tới bao giờ?

Trung Quốc vẫn quyết tâm theo đuổi chiến lược "Zero Covid-19" ngay cả khi biến chủng Delta liên tục xâm nhập hệ thống y tế nước này. Để ngăn chặn dịch bệnh, nhà chức trách Trung Quốc sử dụng những biện pháp quyết liệt nhất, từ hạn chế di chuyển nội địa, phong tỏa ngay khi phát hiện ca nhiễm, cho đến xét nghiệm khẩn cấp hàng triệu người.

Lúc này, hàng loạt ổ dịch đang bùng lên ở Trung Quốc, nhiều chưa từng có kể từ sau đợt bùng phát tại Vũ Hán đầu năm 2020. Hàng trăm ca lây nhiễm cộng đồng được phát hiện trong những tuần gần đây.

Trung Quốc là quốc gia đông dân cuối cùng còn theo đuổi chiến lược "Zero Covid-19". Những biện pháp hạn chế có thể được ban bố bất cứ lúc nào tùy tình hình dịch bệnh, và chúng bắt đầu làm gián đoạn nền kinh tế nước này. Do vậy, những biện pháp quyết liệt của Trung Quốc còn có thể kéo dài đến bao lâu giờ là một câu hỏi lớn, theo Bloomberg.

Chưa vội mở cửa

"Tôi dự đoán Trung Quốc sẽ không mở cửa trong một năm tới", Chen Zhengming, giáo sư dịch tễ học của Đại học Oxford, nhận xét.

Chính phủ Trung Quốc nhận được sự đồng tình của người dân khi dập tắt thành công làn sóng dịch bệnh đầu năm 2020. Trong khi đó, những quốc gia coi virus SARS-CoV-2 là căn bệnh thông thường đã chứng kiến những đợt bùng phát lớn.

Ông Chen cho rằng chính phủ Trung Quốc sẽ không từ bỏ "Zero Covid-19" chừng nào Bắc Kinh vẫn còn kiểm soát được sự lây lan của virus.

Ngay cả khi chính phủ Trung Quốc tiếp tục kéo dài các biện pháp cực đoan và tách biệt khỏi phần còn lại của thế giới, với nền kinh tế lớn thứ 2 thế giới cùng quy mô ngành sản xuất khổng lồ, nước này vẫn có thể tự cung tự cấp trong một giai đoạn nhất định, ông Chen nhận định.

Người dân Bắc Kinh xếp hàng chờ xét nghiệm Covid-19. Ảnh: Bloomberg.

Một lý do khác khiến Trung Quốc sẽ không vội mở cửa với thế giới bên ngoài nằm ở hệ thống chăm sóc y tế. Theo chuyên gia Jason Wang của Đại học Stanford, với quy mô dân số lớn, Trung Quốc sẽ gặp vấn đề nếu phải huy động nguồn lực chống dịch đồng thời ở nhiều thành phố.

"Chỉ một làn sóng nhẹ thôi cũng có thể làm quá tải các bệnh viện và dẫn tới bất ổn xã hội. Thật khó để nói tình trạng hiện nay sẽ kéo dài bao lâu, Covid-19 có thể tiếp tục trong một thời gian dài", ông Wang nhận xét.

Yanzhong Huang, chuyên gia y tế cộng đồng của tổ chức tư vấn chính sách Council on Foreign Relations, dự đoán sẽ không có thay đổi lớn trong chính sách của Trung Quốc, ít nhất cho tới sau đại hội lần 20 của đảng Cộng sản nước này vào cuối năm 2022.

"Chính phủ Trung Quốc sẽ không cho phép và cũng không thể đánh liều với dịch bệnh trước đại hội", ông Huang nhận định.

George Magnus, chuyên gia nghiên cứu về Trung Quốc tại Đại học Oxford, cho rằng sẽ là điều rất bất ngờ nếu chiến lược chống dịch Covid-19 của Trung Quốc thay đổi trong thời gian ngắn trước mắt, đặc biệt khi nhiều sự kiện lớn sắp diễn ra như Olympic mùa đông 2022.

"Trung Quốc coi thành tích chống Covid-19 là huy hiệu danh dự. Thay đổi lúc này có thể sẽ bị coi là chính phủ đang bối rối", giáo sư Magnus nhận xét.

"Rất khó có chuyện Trung Quốc đánh liều nới lỏng các hạn chế trước khi cải thiện các loại vaccine. Tôi không thấy bất cứ yếu tố nào có thể thay đổi quyết định bám trụ với 'Zero Covid-19'", ông Magnus cho hay.

Chấp nhận hy sinh kinh tế?

Biến chủng Delta với khả năng lây lan mạnh đang mang tới những khó khăn mới cho chiến lược không khoan nhượng với virus của Trung Quốc, đặc biệt khi các nước láng giềng đã chuyển sang sống chung cùng Covid-19.

"Zero Covid-19 sẽ làm chậm khả năng phục hồi của một số ngành dịch vụ tiêu dùng, đặc biệt là khu vực du lịch giải trí", Jessica Tea, chuyên gia tư vấn đầu tư tại tập đoàn BNP Paribas Asset Management Asia, nhận định.

Theo các chuyên gia, về ngắn hạn, thị trường nội địa với 1,4 tỷ khách hàng của Trung Quốc sẽ tiếp tục là miếng bánh béo bở với các nhà đầu tư nước ngoài. Nhưng trong dài hạn, tình thế sẽ thay đổi theo hướng bất lợi cho Bắc Kinh, đặc biệt sau các diễn biến chính trị tại Hong Kong.

Nhân viên y tế Trung Quốc tới tận nhà để lấy mẫu xét nghiệm Covid-19. Ảnh: AFP.

Cách tiếp cận của Trung Quốc hiện nay giúp hạn chế những tác động tiêu cực trước rủi ro dịch bệnh có thể bùng phát ở quy mô lớn. Tuy nhiên, "Zero Covid-19" cũng hạn chế tiềm năng phục hồi của nền kinh tế.

"Trung Quốc sẽ tiếp tục bám trụ với chiến lược này nhiều khả năng cho tới khi kết thúc kỳ họp Quốc hội vào tháng 3", Shuang Ding, nhà kinh tế trưởng của ngân hàng Standard Chartered chi nhánh Hong Kong, cho biết.

Sau thời điểm này, Bắc Kinh có thể tính toán lại chiến lược, dựa trên kinh nghiệm của các quốc gia khác, đặc biệt là những nước đã đạt được miễn dịch cộng đồng thông qua tiêm chủng và lây nhiễm tự nhiên, coi Covid-19 là một căn bệnh đặc hữu, ông Ding nhận xét.

Tiêm chủng tiếp tục là mục tiêu ưu tiên của chính phủ Trung Quốc. Các chuyên gia có chung nhận định các biện pháp hạn chế sẽ chưa được nới lỏng cho đến khi nước này đạt được độ phủ vaccine cao hơn, cũng như tăng cường tiêm mũi bổ sung cho người dân.

Thời gian qua, chính phủ Trung Quốc đẩy mạnh thúc đẩy du lịch nội địa, trước khi tái áp đặt các biện pháp hạn chế bởi xuất hiện chuỗi lây nhiễm mới. Điều này cho thấy giao thông, du lịch với nước ngoài ít có khả năng sớm được khôi phục.

"Rõ ràng họ sẽ chưa mở cửa biên giới trước khi Olympic mùa đông Bắc Kinh diễn ra. Thời điểm mở cửa có thể là quý II của năm sau, thậm chí muộn hơn", Gary Bowerman, Giám đốc công ty du lịch Check-in Asia, nhận xét.

Theo ông Bowerman, dữ liệu du lịch trong kỳ nghỉ lễ tháng 10 vừa qua ở Trung Quốc là "đáng thất vọng", điều này cho thấy người dân chưa thực sự mặn mà với hoạt động du lịch. Ông Bowerman cũng cho rằng nếu mở cửa, Trung Quốc sẽ tiến hành cẩn trọng theo từng giai đoạn.

Duy Anh