Trung Quốc chuẩn bị ban hành chính sách mới thúc đẩy đầu tư tư nhân

Bên trong nhà máy sản xuất máy móc tại Trung Quốc. Ảnh: THX/TTXVN

Đáng chú ý, chính sách sẽ quy định tỷ lệ tham gia tối thiểu của vốn tư nhân trong các dự án lớn thuộc các lĩnh vực then chốt như đường sắt, điện hạt nhân, đường ống dầu khí, được coi là bước đột phá trong việc phá vỡ rào cản tiếp cận ngành và tình trạng độc quyền ngầm.

Tại cuộc họp thường vụ Quốc vụ viện gần đây, Chính phủ Trung Quốc đã đưa ra loạt biện pháp nhằm khuyến khích đầu tư tư nhân, trong đó nhấn mạnh tập trung giải quyết các vấn đề nổi cộm mà doanh nghiệp quan tâm, triển khai những biện pháp thiết thực trong việc mở rộng tiếp cận thị trường, khai thông điểm nghẽn và tăng cường bảo đảm. Đặc biệt, Chính phủ Trung Quốc sẽ hỗ trợ vốn tư nhân đầu tư nhiều hơn vào các lĩnh vực như lực lượng sản xuất mới, dịch vụ mới nổi và hạ tầng thế hệ mới.

Chuyên gia Ngô Hữu Hồng thuộc Viện Nghiên cứu Kinh tế vĩ mô Trung Quốc nhận định, việc tăng cường đầu tư tư nhân ở những lĩnh vực này sẽ giúp thúc đẩy nâng cấp chuỗi giá trị trong nước, khai thác các điểm giao thoa giữa đầu tư và tiêu dùng, đồng thời hình thành động lực tăng trưởng kinh tế mới.

Theo đó, vốn tư nhân có độ nhạy bén cao với thị trường, hiệu quả chuyển đổi công nghệ nhanh, đóng vai trò quan trọng trong việc vừa nâng cấp ngành truyền thống, vừa phát triển các ngành mới nổi và bồi dưỡng ngành tương lai.

Bà Ngụy Kỳ Gia từ Trung tâm Thông tin quốc gia Trung Quốc cho biết các lĩnh vực dịch vụ mới nổi – như “kinh tế bạc” (chăm sóc người cao tuổi) – có nhu cầu đa dạng, mở ra không gian rộng lớn cho vốn tư nhân. Trong khi đó, các hạ tầng thế hệ mới như mạng lưới tính toán, kinh tế không gian tầm thấp cũng có tiềm năng to lớn, tạo dư địa cho tư nhân tham gia đầu tư.

Bên cạnh việc mở rộng không gian, chính sách mới cũng sẽ trung phá bỏ rào cản. Quốc vụ viện Trung Quốc yêu cầu thực thi nghiêm các quy định trong đấu thầu, bảo đảm tỷ lệ dự thầu dành riêng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa trong mua sắm chính phủ, đồng thời tăng cường hỗ trợ từ ngân sách trung ương đối với dự án có vốn tư nhân. Trung Quốc cũng nhấn mạnh phải tạo lập môi trường cạnh tranh công bằng, gỡ bỏ những rào cản tiềm ẩn hạn chế tư nhân, tăng cường hỗ trợ đổi mới, nâng cao khả năng tiếp cận vốn và hoàn thiện hệ thống dịch vụ, để doanh nghiệp tư nhân mạnh dạn đầu tư, có lợi nhuận bền vững.

Trên thực tế, Trung Quốc đã có bước đi mở đường cho vốn tư nhân trong các dự án lớn. Năm ngoái, Chính phủ Trung Quốc phê duyệt 5 dự án điện hạt nhân có vốn tư nhân tham gia, trong đó tỷ lệ nắm giữ của doanh nghiệp tư nhân lần đầu tiên được nâng lên 10%. Theo Cục Năng lượng quốc gia Trung Quốc, trong nửa đầu năm nay, 10 doanh nghiệp tư nhân đã tham gia 5 dự án điện hạt nhân, với tỷ lệ sở hữu đều từ 10% trở lên, cao nhất đạt tới 20%.

Theo chuyên gia Ngô Hữu Hồng, các lĩnh vực như đường sắt, điện hạt nhân, đường ống dầu khí lâu nay chủ yếu do vốn nhà nước nắm giữ, sự tham gia của tư nhân còn rất hạn chế. Việc quy định tỷ lệ tối thiểu sẽ mở ra cánh cửa thể chế cho tư nhân, biến họ từ “người ngoài cuộc” thành “người tham gia” trong những lĩnh vực có lợi nhuận ổn định và rủi ro kiểm soát được. Điều này không chỉ giúp vốn tư nhân sinh lời, mà còn thúc đẩy đổi mới trong toàn ngành, chẳng hạn dịch vụ logicstics đường sắt hay số hóa vận hành đường ống dầu khí.

Tuy nhiên, các chuyên gia lưu ý tỷ lệ tối thiểu cần được thiết kế khoa học, vừa đảm bảo công bằng và hiệu quả, vừa cân bằng giữa an toàn và phát triển. Các lĩnh vực có đặc thù công nghệ cao, yêu cầu an toàn nghiêm ngặt và vốn đầu tư khổng lồ như điện hạt nhân cần thận trọng, có thể áp dụng tỷ lệ thấp ban đầu, sau đó nâng dần khi kinh nghiệm được tích lũy. Ngoài ra, cần cho phép tư nhân tham gia linh hoạt dưới nhiều hình thức như liên danh, quỹ ngành.

Quang Hưng/vnanet.vn