Năm 2026, dự kiến nhập khẩu 79.199 tấn nguyên liệu thuốc lá

Bảo đảm cam kết quốc tế và cơ sở pháp lý trong nước

Việc công bố và phân giao hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu đã được Bộ Công Thương thực hiện hằng năm kể từ khi Việt Nam gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Đây là nghĩa vụ bắt buộc, nhằm bảo đảm sự minh bạch và tuân thủ các cam kết thương mại quốc tế, đồng thời tạo hành lang pháp lý rõ ràng cho doanh nghiệp.

Theo cam kết tại WTO, từ năm 2007 Việt Nam áp dụng hạn ngạch thuế quan đối với mặt hàng thuốc lá nguyên liệu (mã HS 2401) với mức khởi điểm 31.000 tấn và lộ trình tăng trưởng tối thiểu 5% mỗi năm. Đến năm 2025, Bộ Công Thương đã công bố tổng lượng hạn ngạch nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu là 75.427 tấn. Trong số đó, 16 thương nhân được phân giao, bao gồm 15 doanh nghiệp có giấy phép sản xuất thuốc lá điếu và 1 doanh nghiệp có giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá. Tổng lượng được phân giao đạt 42.144 tấn, chiếm gần 56% hạn ngạch công bố.

Dự kiến, lượng hạn ngạch nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 là 79.199 tấn. Ảnh: VGP

Việc triển khai này dựa trên cơ sở của Luật Quản lý ngoại thương 2017, Nghị định 69/2018/NĐ-CP, Nghị định 67/2013/NĐ-CP cùng Thông tư 12/2018/TT-BCT. Đây là những văn bản nền tảng điều chỉnh việc áp dụng, phương thức phân giao và quản lý hạn ngạch thuế quan đối với các mặt hàng nhạy cảm, trong đó có thuốc lá nguyên liệu. Bên cạnh đó, quy định này cũng góp phần thực hiện Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá, đảm bảo kiểm soát chặt chẽ đầu vào nguyên liệu sản xuất trong nước.

Nội dung trọng tâm của Thông tư năm 2026

Dự thảo thông tư do Bộ Công Thương ban hành quy định lượng hạn ngạch nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 là 79.199 tấn, tăng tối thiểu 5% so với năm 2025, đúng với lộ trình cam kết quốc tế.

Về đối tượng phân giao, thông tư tiếp tục mở rộng như năm 2025. Cụ thể, các thương nhân có giấy phép sản xuất sản phẩm thuốc lá hoặc giấy phép chế biến nguyên liệu thuốc lá do cơ quan có thẩm quyền cấp sẽ được phân giao hạn ngạch nếu có nhu cầu sử dụng nguyên liệu nhập khẩu phục vụ sản xuất, chế biến thuốc lá điếu tiêu thụ trong nước. Đây là điểm mới so với giai đoạn trước năm 2025, khi đối tượng chủ yếu chỉ là các doanh nghiệp sản xuất thuốc lá điếu.

Trong thực tiễn, sự điều chỉnh này đã phát huy hiệu quả. Năm 2025, Công ty Liên doanh Thuốc lá BAT - VINATABA được phân giao 6.388 tấn theo diện có Giấy phép chế biến nguyên liệu. Công ty này đã ký thỏa thuận cung cấp sợi thuốc lá cho 5 nhà máy lớn, qua đó góp phần kết nối chuỗi sản xuất, tận dụng lượng hạn ngạch chưa được khai thác hết và giảm chi phí nhập khẩu nguyên liệu cho toàn ngành.

Về phương thức phân giao, Bộ Công Thương tiếp tục áp dụng hình thức cấp giấy phép nhập khẩu theo quy định của Nghị định 69/2018/NĐ-CP và Thông tư 12/2018/TT-BCT. Đây là phương thức đã được áp dụng nhiều năm qua, bảo đảm quản lý minh bạch, đơn giản và phù hợp với điều kiện thực tiễn, thay vì hình thức đấu giá như áp dụng đối với một số mặt hàng khác.

Về thời điểm phân giao, Bộ Công Thương quy định việc phân giao hạn ngạch thuế quan nhập khẩu thuốc lá nguyên liệu năm 2026 sẽ bắt đầu ngay từ khi thông tư có hiệu lực. Quy định này nhằm tạo thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc chủ động kế hoạch nhập khẩu, tận dụng mức thuế suất ưu đãi để giảm chi phí sản xuất.

Thông tư dự kiến có hiệu lực thi hành từ đầu năm 2026 đến hết ngày 31/12/2026, áp dụng thống nhất cho tất cả thương nhân đủ điều kiện.

Việc ban hành thông tư mới không chỉ là yêu cầu về mặt pháp lý và cam kết quốc tế, mà còn mang lại ý nghĩa thiết thực đối với ngành sản xuất thuốc lá trong nước. Trong bối cảnh chi phí sản xuất gia tăng và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn, việc tiếp cận nguồn nguyên liệu nhập khẩu theo hạn ngạch thuế quan giúp doanh nghiệp giảm gánh nặng chi phí, ổn định nguồn cung, từ đó nâng cao năng lực cạnh tranh sản phẩm.

Đồng thời, thông tư cũng góp phần tăng cường tính minh bạch trong quản lý nhập khẩu, tránh tình trạng mua bán, chuyển nhượng hạn ngạch trái phép. Doanh nghiệp được phân giao có trách nhiệm sử dụng đúng mục đích, báo cáo định kỳ với Bộ Công Thương để đảm bảo hiệu quả điều hành.

Phương Lan - Ngọc Hoa