Trung Quốc công bố kế hoạch hành động khí hậu mới
Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và kể từ năm 2006 đã trở thành quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất, chiếm gần 30% tổng lượng phát thải toàn cầu.
Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. (Ảnh: THX/TTXVN)
Một sự kiện cấp cao đặc biệt về hành động khí hậu đã được tổ chức tại trụ sở Liên hợp quốc ở New York (Mỹ) vào ngày 24/9, bên lề tuần lễ cấp cao Đại hội đồng Liên hợp quốc khóa 80.
Tại sự kiện này, Trung Quốc đã công bố kế hoạch hành động khí hậu mới, với mục tiêu giảm từ 7-10% lượng phát thải khí nhà kính từ nay đến năm 2035.
Trong bài phát biểu khai mạc, Tổng Thư ký LHQ Antonio Guterres cho biết nhờ Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu, mức tăng nhiệt độ toàn cầu dự kiến trong vòng 10 năm qua đã giảm từ 4 độ C xuống còn dưới 3 độ C nếu các “Đóng góp do quốc gia tự quyết định” (NDC) hiện tại được thực hiện đầy đủ.
Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng thế giới cần những kế hoạch mới cho năm 2035, với hành động nhanh và quyết liệt hơn, bao gồm cắt giảm phát thải mạnh mẽ phù hợp với mục tiêu khống chế mức tăng nhiệt độ không quá 1,5 độ C, đồng thời đẩy nhanh quá trình chuyển đổi năng lượng công bằng trên toàn cầu.
Tổng Thư ký Guterres ghi nhận một số tiến triển tích cực, như Trung Quốc đã hoàn thành mục tiêu điện gió và điện Mặt Trời cho năm 2030 sớm hơn 6 năm, trong khi Ấn Độ đạt được mục tiêu 50% công suất điện từ nguồn nhiên liệu phi hóa thạch sớm hơn 5 năm.
Tuy vậy, ông cảnh báo rằng tình hình khí hậu toàn cầu đang xấu đi nhanh chóng, đồng thời kêu gọi Hội nghị lần thứ 30 của các bên tham gia Công ước Khung của Liên hợp quốc về Biến đổi Khí hậu (COP30) - dự kiến được tổ chức tại Brazil vào tháng 11 tới - phải kết thúc với một “kế hoạch ứng phó toàn cầu đáng tin cậy.”
Ông nêu ra 5 lĩnh vực then chốt cần hành động: năng lượng - thúc đẩy mạnh mẽ chuyển đổi sang năng lượng sạch khi nhiên liệu hóa thạch vẫn chiếm ưu thế; khí methane - loại khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh, cần được cắt giảm quyết liệt trong thập kỷ này; rừng - cần chấm dứt tình trạng tàn phá các “bể hấp thụ carbon” tự nhiên lớn nhất hành tinh; ngành công nghiệp nặng - những tiến bộ quan trọng trong công nghệ đã giúp cắt giảm phát thải từ ngành thép, xi măng…; và công bằng khí hậu.
Ông nhấn mạnh sự cấp thiết phải giải ngân các nguồn tài chính cho các nước đang phát triển nhằm tận dụng lợi ích từ năng lượng sạch và bảo vệ cuộc sống và các nền kinh tế.
Cũng tại sự kiện này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã có bài phát biểu qua video, đưa ra 3 đề xuất thúc đẩy hợp tác toàn cầu trong ứng phó biến đổi khí hậu.
Thứ nhất, ông kêu gọi cộng đồng quốc tế củng cố niềm tin vào chuyển đổi xanh và ít carbon, bất chấp việc một số quốc gia đang đi ngược lại xu hướng này.
Thứ hai, ông nhấn mạnh nguyên tắc công bằng và trách nhiệm chung nhưng có phân biệt, kêu gọi các nước phát triển đi đầu trong cắt giảm phát thải và hỗ trợ các nước đang phát triển về tài chính, công nghệ.
Thứ ba, ông kêu gọi tăng cường hợp tác quốc tế trong lĩnh vực công nghệ và sản xuất xanh, thúc đẩy lưu thông các sản phẩm xanh chất lượng cao trên toàn cầu, để lợi ích của phát triển xanh lan tỏa rộng khắp.
Đáng chú ý, Chủ tịch Tập Cận Bình đã công bố các mục tiêu NDC mới của Trung Quốc đến năm 2035, lần đầu tiên bao gồm chỉ tiêu cắt giảm phát thải cụ thể.
Theo đó, Trung Quốc đặt mục tiêu giảm 7–10% tổng lượng phát thải ròng khí nhà kính trên toàn nền kinh tế so với mức đỉnh và sẽ “phấn đấu làm tốt hơn”; nâng tỷ trọng năng lượng phi hóa thạch lên trên 30%; tăng công suất điện gió và Mặt Trời lên hơn 3.600 GW – gấp hơn 6 lần năm 2020; tăng diện tích rừng lên trên 24 tỷ m3; đưa xe điện trở thành “dòng xe chủ đạo trong doanh số bán xe mới”; mở rộng thị trường carbon quốc gia bao phủ các lĩnh vực phát thải lớn; và cơ bản xây dựng một xã hội thích ứng với khí hậu.
Chủ tịch Trung Quốc nhấn mạnh rằng các mục tiêu trên thể hiện nỗ lực tối đa của nước này theo yêu cầu của Hiệp định Paris về biến đổi khí hậu. Việc hoàn thành các mục tiêu này đòi hỏi không chỉ nỗ lực lớn trong nước mà còn cần môi trường quốc tế cởi mở và hỗ trợ.
Ông kết luận rằng ứng phó với biến đổi khí hậu là nhiệm vụ vừa cấp bách, vừa lâu dài, đồng thời kêu gọi các quốc gia cùng nhau hành động mạnh mẽ hơn nữa để hướng tới một tương lai hài hòa giữa con người và thiên nhiên, bảo vệ Trái Đất – ngôi nhà chung của nhân loại.
Trung Quốc hiện là nền kinh tế lớn thứ hai thế giới và kể từ năm 2006 đã trở thành quốc gia phát thải khí nhà kính lớn nhất, chiếm gần 30% tổng lượng phát thải toàn cầu.
Mặc dù vậy, Trung Quốc cũng là một “cường quốc” năng lượng sạch khi đang chuyển đổi nhanh sang năng lượng tái tạo và xuất khẩu các sản phẩm như tấm pin Mặt trời, pin lưu trữ và xe điện ra toàn cầu.
Giới quan sát nhận định hướng đi của Trung Quốc sẽ quyết định khả năng thế giới có thể kiểm soát mức tăng nhiệt toàn cầu ở ngưỡng 1,5 độ C hay không.
Đây là ngưỡng mà các nhà khoa học của Liên hợp quốc cho là cần thiết để tránh những tác động thảm khốc của biến đổi khí hậu.
Các chuyên gia cho rằng dù các mục tiêu trên còn khá khiêm tốn, nhưng Trung Quốc có thể vượt chỉ tiêu nhờ sự phát triển mạnh mẽ của ngành công nghệ xanh.
Ông Yao Zhe thuộc Greenpeace Đông Á nhận xét: “Mục tiêu năm 2035 này khó có thể đảm bảo an toàn cho hành tinh của chúng ta, nhưng điểm tích cực là quá trình khử carbon trong nền kinh tế Trung Quốc rất có thể vượt xa những con số trên giấy.”
Hai chuyên gia Kate Logan và Li Shuo thuộc Asia Society cũng nhấn mạnh cụm từ “phấn đấu làm tốt hơn”, cho rằng đây là tín hiệu cho thấy Bắc Kinh có thể điều chỉnh cam kết dựa trên tiến độ thực tế./.
