Trung Quốc kêu gọi Mexico 'nghĩ kỹ' trước khi áp thuế quan

Ảnh minh họa - Ảnh: CNBC.

“Chúng tôi hy vọng Mexico sẽ cực kỳ cẩn trọng, và nghĩ kỹ trước khi hành động”, hãng tin CNBC dẫn một tuyên bố từ Bộ Thương mại Trung Quốc ngày 12/9.

“Trung Quốc và Mexico là đối tác thương mại quan trọng của nhau. Chúng tôi không muốn chứng kiến hợp tác kinh tế giữa hai bên bị ảnh hưởng bởi chuyện này”, tuyên bố có đoạn.

Hôm thứ Tư, Bộ trưởng Bộ Kinh tế Mexico nói với báo giới rằng nước này đang có kế hoạch tăng thuế quan đối với ô tô nhập khẩu từ châu Á, đặc biệt là từ Trung Quốc, lên 50% từ mức 20% hiện tại. Kế hoạch này đang chờ sự phê chuẩn của Quốc hội Mexico, và sau khi được phê chuẩn, mức thuế quan mới sẽ có hiệu lực sau 30 ngày.

“Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp cần thiết để kiên quyết bảo vệ các quyền và lợi ích chính đáng của mình”, Bộ Thương mại Trung Quốc nói.

Khi căng thẳng thương mại Mỹ - Trung leo thang trong năm nay, Trung Quốc đã triển khai một số biện pháp đáp trả mạnh mẽ, bao gồm hạn chế xuất khẩu các khoáng chất có vai trò quan trọng đối với sản xuất ô tô và các công nghệ cao. Đất hiếm được coi là “con át chủ bài” của Bắc Kinh trong chiến tranh thương mại với chính quyền Tổng thống Donald Trump, vì các công ty Trung Quốc đang giữ vai trò thống lĩnh trong chuỗi cung ứng các khoán chất này. Hiện chưa rõ liệu Bắc Kinh có áp dụng cách đáp trả tương tự với Mexico hay không.

Nằm ở biên giới phía Nam của Mỹ, Mexico hưởng lợi nhiều từ thỏa thuận thương mại Mỹ-Mexico-Canada (USMCA) miễn thuế quan cho nhiều hàng hóa giữa ba quốc gia láng giềng. Tuy nhiên thỏa thuận có hiệu lực từ năm 2020 này đòi hỏi tỷ lệ nội địa hóa ô tô cao hơn so với Hiệp định Tự do mậu dịch Bắc Mỹ (NAFTA) mà USMCA thay thế.

Ngành công nghiệp ô tô là ngành sử dụng nhiều lao động nhất của Mexico, nên việc giữ vững USMCA có ý nghĩa quan trọng đối với nền kinh tế nước này.

Nhưng mặt khác, Trung Quốc cũng là một nhà đầu tư lớn trong ngành công nghiệp ô tô Mexico. Trong thời gian từ tháng 6/2022-7/2024, hơn 20 nhà sản xuất ô tô và linh kiện ô tô đã công bố kế hoạch đầu tư tổng cộng 7 tỷ USD vào Mexico - theo dữ liệu từ tổ chức Coalition for a Prosperous America. Hiện chưa rõ bao nhiêu thỏa thuận trong số này đã hoàn tất. Hãng xe điện lớn nhất BYD có kế hoạch xây dựng một nhà máy sản xuất ô tô ở Mexico, nhưng nhà máy này đến nay vẫn chưa khởi công.

Ngoài ra, Mexico còn là thị trường xuất khẩu ô tô lớn nhất của Trung Quốc - theo dữ liệu của Hiệp hội Xe hơi Trung Quốc (CPCA).

Phát biểu trên sóng phát thanh Mexico ngày 10/9, cựu Thứ trưởng Bộ Kinh tế nước này Juan Carlos Baker nhận xét rằng việc Mexico xem xét đánh thuế cao hơn đối với ô tô Trung Quốc là một tín hiệu cho thấy chính sách thương mại của chính quyền Sheinbaum có thể không còn ưu tiên nguồn đầu vào giá rẻ cho các nhà sản xuất trong nước.

Nhưng dù đặt mối quan hệ với Washington vào vị trí ưu tiên, Mexico đến nay vẫn cẩn trọng để không xa lánh hoàn toàn Bắc Kinh. “Mục đích ở đây là gì? Đó là thúc đẩy nền sản xuất trong nước”, bà Sheinbaum nói hôm 10/9.

Theo một số chuyên gia, dự luật tăng thuế quan của Mexico, bao gồm tăng thuế quan đối với ô tô Trung Quốc, sẽ giúp tăng thu ngân sách cho Chính phủ nước này và làm hài lòng ông Trump nhằm giữ vững được USMCA - thỏa thuận dự kiến sẽ được rà soát lại vào năm tới.

Tuy nhiên, việc tăng thuế quan đó cũng sẽ đẩy giá cả ở Mexico lên và có thể dẫn tới sự trả đũa của Trung Quốc.

Bình Minh