Trung Quốc lách thuế trừng phạt dầu mỏ Venezuela từ Mỹ như thế nào?

Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất từ Venezuela. Ảnh AFP

Theo AFP, mức thuế 25% do ông Trump ban hành sẽ có hiệu lực từ ngày 2/4, đồng thời điểm với các biện pháp thuế quan khác nhằm vào hoạt động thương mại của Mỹ.

Theo lệnh được ký ngày 24/3, các loại thuế trừng phạt này sẽ được áp dụng cho cả người mua trực tiếp và gián tiếp dầu mỏ Venezuela - bao gồm cả bên trung gian. Tuy nhiên, lệnh này không đề cập đến việc mua bán khí đốt.

Dầu thô Venezuela hấp dẫn các nhà máy lọc dầu Trung Quốc

Chính quyền Tổng thống Maduro từ lâu đã đối mặt với các biện pháp trừng phạt của Mỹ và tìm được sự hỗ trợ từ Bắc Kinh. Trung Quốc hiện là nước nhập khẩu dầu thô lớn nhất từ Venezuela, nhận dầu để đổi lấy khoản nợ khổng lồ mà Caracas đã vay từ Bắc Kinh.

Tuy nhiên, phần lớn dầu mỏ Venezuela được các nhà máy lọc dầu tư nhân của Trung Quốc thu mua với mức giá ưu đãi. Việc Washington áp thuế mới có thể khiến các nhà máy lọc dầu này mất đi nguồn cung dầu giá rẻ.

Mạng lưới giao dịch phức tạp

Liệu mức thuế mới của chính quyền Trump có thể khiến các nhà máy lọc dầu nhỏ này mất đi nguồn cung dầu giá rẻ hay không? Theo Homayoun Falakshahi, chuyên gia tại Kpler, kịch bản đó khó có thể xảy ra. “Các hệ thống tài chính được sử dụng để ẩn danh các giao dịch vô cùng phức tạp, với sự liên kết giữa Trung Quốc, Iran và Venezuela”, ông Falakshahi giải thích.

Mặc dù các giao dịch này được thanh toán bằng đồng USD, nhưng chúng thường được ngụy trang thông qua các công ty bình phong, giúp tránh sự kiểm soát của hệ thống tài chính Mỹ. “Dòng tiền chủ yếu được chuyển qua các ngân hàng ở Hồng Kông”, chuyên gia này cho biết. Ngoài ra, dầu mỏ Venezuela thường được chuyển từ tàu này sang tàu khác ngoài khơi bán đảo Malaysia để tránh giám sát.

Không chỉ Trung Quốc, Ấn Độ và Tây Ban Nha cũng mua dầu Venezuela

Ấn Độ cũng nằm trong tầm ngắm của Washington khi nước này nhập khẩu dầu từ Venezuela. Năm 2024, tập đoàn Ấn Độ Reliance Industries đã được Mỹ cấp phép nối lại việc mua dầu từ Venezuela. Tuy nhiên, với nguy cơ bị áp thuế cao, công ty này có thể sẽ cân nhắc lại việc nhập khẩu.

Dầu Venezuela cũng tiếp tục chảy vào châu Âu, đặc biệt là Tây Ban Nha. Quốc gia này sử dụng dầu từ Venezuela để thu hồi khoản nợ mà chính quyền Maduro nợ họ. Trong năm qua, tập đoàn Repsol của Tây Ban Nha đã nhận được giấy phép từ Mỹ để tiếp tục các dự án dầu khí tại Venezuela.

Đáng chú ý, ngay cả Mỹ cũng không hoàn toàn dừng việc mua dầu từ Venezuela. Tập đoàn Chevron vẫn đang tiếp tục hoạt động tại đây theo giấy phép đặc biệt được chính quyền Tổng thống Joe Biden cấp. Trước đó, chính quyền Trump đã từng thu hồi giấy phép này nhưng cuối cùng đã gia hạn cho đến ngày 27/5.

Một chiến thuật gây sức ép lên Bắc Kinh

Theo chuyên gia Homayoun Falakshahi, thuế mới của Mỹ đối với dầu Venezuela sẽ rất khó thực hiện trên thực tế, thậm chí có thể không khả thi. Thay vì thực sự cấm hoàn toàn việc mua bán dầu, nhiều nhà quan sát nhận định đây chỉ là một công cụ gây sức ép của ông Trump lên Trung Quốc trong bối cảnh căng thẳng thương mại giữa hai nước đang leo thang.

Nh.Thạch

AFP