Trung Quốc phủ bóng cuộc họp ngoại trưởng 'Bộ tứ Kim cương'

Giới chức Nhật Bản cho biết Bộ trưởng Toshimitsu Motegi thảo luận cùng những người đồng cấp Mỹ, Australia và Ấn Độ ngày 6/10 về tác động của đại dịch Covid-19, theo AP.

Bên cạnh đó, hội nghị ngoại trưởng "Bộ tứ Kim cương" lần 2 được kỳ vọng sẽ gia tăng tiếp cận của 4 nước tại khu vực thông qua sáng kiến "Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương Tự do và Mở" (FOIP). Sáng kiến nhằm củng cố hợp tác an ninh và kinh tế giữa các nước Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Mỹ cùng Nhật Bản thúc đẩy FOIP với mong muốn liên kết những nước "cùng chí hướng" và chia sẻ mối lo ngại trước sức ảnh hưởng của Trung Quốc.

Tàu sân bay Mỹ USS Ronald Reagan cùng các tàu hải quân Australia và lực lượng phòng vệ Nhật Bản diễn tập chung ở Tây Thái Bình Dương vào tháng 7. Ảnh: Hải quân Mỹ.

Trên đường đến Tokyo dự cuộc họp ngày 6/10, Ngoại trưởng Mỹ Pompeo tiết lộ với báo giới rằng 4 nước muốn đạt được bước tiến đáng kể sau sự kiện. Tuy nhiên, ông không nói chi tiết kỳ vọng của mình.

Nhật Bản là điểm đến duy nhất của ông Pompeo trong chuyến công du châu Á lần này. Ông hủy kế hoạch thăm Hàn Quốc và Mông Cổ sau khi nhận tin Tổng thống Donald Trump phải nhập viện vì nhiễm virus corona.

Đây là hội nghị ngoại trưởng đầu tiên của "Bộ tứ Kim cương" kể từ khi đại dịch Covid-19 bùng phát. Sự kiện diễn ra giữa bối cảnh nhiều biến động. Nhật Bản vừa có thủ tướng mới là ông Yoshihide Suga. Cuộc họp cũng cách ngày bầu cử Mỹ chỉ vài tuần.

Trong khi đó, căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục kéo dài trên nhiều phương diện, từ Covid-19, thương mại, an ninh, công nghệ đến các vấn đề Hong Kong, Đài Loan và Biển Đông. Tình hình căng thẳng biên giới Ấn - Trung vẫn ẩn chứa nhiều rủi ro kể từ cuộc đụng độ đẫm máu vào tháng 6, còn quan hệ Australia với Trung Quốc xấu đi trong nhiều tháng qua.

Chính phủ Nhật Bản vừa đề xuất tăng ngân sách quốc phòng kỷ lục. Tokyo nhìn nhận sự gia tăng về hoạt động quân sự của Bắc Kinh là mối đe dọa an ninh, đặc biệt với tình hình biển Hoa Đông và vấn đề tranh chấp quần đảo Senkaku/Điếu Ngư.

Trong báo cáo quốc phòng thường niên vào tháng 7, Nhật Bản cáo buộc Trung Quốc đơn phương thay đổi nguyên trạng trên Biển Đông với các đảo nhân tạo được cải tạo và quân sự hóa phi pháp.

"Thế giới có lẽ đang trở nên khó lường và khó kiểm soát hơn bao giờ hết vì chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi trỗi dậy và căng thẳng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc", ông Suga ngày 5/10 cảnh báo.

Tân thủ tướng Nhật Bản nhấn mạnh ông sẽ theo đuổi một chính sách đối ngoại với quan hệ đồng minh Mỹ - Nhật được xem là hòn đá tảng.

Tokyo chủ trương "xúc tiến một cách chiến lược FOIP", đồng thời duy trì quan hệ ổn định với các láng giềng - gồm cả Trung Quốc và Nga. FOIP cũng nằm trong chương trình nghị sự chuyến công du sắp tới của Thủ tướng Suga đến Đông Nam Á.

Thanh Danh