Trung Quốc 'thèm' radar bắt máy bay tàng hình VERA của Việt Nam

Báo mạng Sina (Trung Quốc) ngày hôm qua (16/9) đăng tải một bài viết nói về hệ thống radar bắt máy tàng hình VERA mà Quân đội Nhân dân Việt Nam đang sử dụng. Tờ Sina giật tít rằng "Trung Quốc muốn mua radar chống máy bay tàng hình Mỹ, hãy sang Việt Nam".

Theo Sina, trong cuộc chiến ở Nam Tư những năm 1990, hệ thống radar Tamara (phiên bản trước của hệ thống radar VERA-E) của Cộng hòa Séc đã giúp bắn hạ máy bay tàng hình F-117, sự kiện này đã khiến Mỹ hết sức sửng sốt và tạo được tiếng vang đối với các sản phẩm quân sự của Cộng hòa Séc.

Mô hình hệ thống radar bắt máy bay tàng hình VERA của Việt Nam được trưng bày tại triển lãm.

Cộng hòa Séc trước năm 1992 là một phần của Liên bang Tiệp Khắc – một quốc gia nhỏ ở châu Âu, nhưng lại có nền CNQP đáng gờm. Sau khi kết thúc chiến tranh Thế giới II, quốc gia này vẫn giữ được một phòng nghiên cứu và phát triển và hệ thống sản xuất trang bị vũ khí hoàn chỉnh. Không những vậy, mặc dù chịu ảnh hưởng không nhỏ từ Liên Xô, nhưng về vũ khí, khu vực này vẫn giữ được tính độc lập của họ. Người Séc không thích những trang bị vũ khí kém chất lượng, họ luôn nghiên cứu và cải tiến một cách độc lập và cho ra đời những sản phẩm cải tiến như súng trường tấn công VZ-58 từ súng AK-47. Và đặc biệt là Radar bắt máy bay tàng hình VERA một lần nữa chứng minh rằng người Séc không bị mất đi bản chất của mình.

Hệ thống radar thụ động VERA do Công ty kỹ thuật ERA của Cộng hòa Séc chế tạo. Đây là một hệ thống hỗ trợ điện tử (ESM) cho phép đo đạc sự chênh lệch thời gian (TDOA) của các xung điện từ do mục tiêu phát ra tới bốn trạm cảm biến trên mặt đất để phát hiện và theo dõi những vật thể phát xạ trên không, trên biển và cả trên đất liền. Qua đó tính toán, xác định tọa độ của mục tiêu về cả khoảng cách, góc phương vị, độ cao để liên kết với các hệ thống điều khiển hỏa lực tên lửa tiến hành tiêu diệt mục tiêu, kể cả tất cả các loại máy bay tàng hình tiên tiến.

Radar VERA nội địa Trung Quốc sản xuất.

VERA hoạt động như một nguồn thu thập các thông tin độc lập về mọi động thái, hoạt động và sự di chuyển của tất cả các mục tiêu trên không, trên biển và trên đất liền để có thể thực hiện nhiệm vụ giám sát và hỗ trợ cho các hệ thống radar trung tâm khác. Hệ thống radar VERA là một thành tích rất đáng ngưỡng một của các nhà khoa học Cộng hòa Séc.

Đây là hệ thống radar rất hiệu quả mà phía Trung Quốc muốn sở hữu, đồng thời đây gần như là hệ thống duy nhất trên thế giới có thể phát hiện máy bay tàng hình. Vì vậy, từ năm 2004, các phái đoàn quân sự của Trung Quốc đã đến Séc với ý định mua hệ thống radar VERA này với trị giá hợp đồng khoảng 55 triệu USD. Tuy nhiên, phía Mỹ đã gây áp lực lên chính quyền Séc khiến các cuộc đàm phán không thu được kết quả gì.

Dẫu vậy, theo Sina, bằng nhiều phương thức khác nhau, phía Trung Quốc đã có các dữ liệu về loại radar VERA này và bắt đầu phát triển các phiên bản nội địa. Thế nhưng, chất lượng chắc chắn khó bằng radar VERA của Séc.

Trong khi đó, Việt Nam năm 2011 đã ký hợp đồng mua thành công 4 hệ thống radar VERA-E hiện đại từ Cộng hòa Czech.

VERA có thể phát hiện B-2 Spirit ở khoảng cách 250km.

“Hệ thống radar VERA cung cấp cho Việt Nam có tầm bao phủ đến 400 km, đồng thời theo dõi 200 mục tiêu, có thể phát hiện được máy bay ném bom tàng hình B-2 ở khoảng cách 250 km, với máy bay chiến đấu Su-27 của Trung Quốc thì có thể bị phát hiện ở khoảng cách xa hơn”, Sina viết.

Tuy nhiên, Sina cũng cho rằng hệ thống radar này mà Việt Nam đang sở hữu cũng có những điểm yếu và cần nhiều nỗ lực để khắc phục. Nhưng họ không chỉ ra được đó là điểm yếu nào, có thể đây chỉ là sự cố gắng vớt vát một thực tế rằng Việt Nam sở hữu hệ thống VERA chất lượng vượt xa mẫu sao chép không phép của Trung Quốc.

Ngoài ra, tờ Sina cũng không đề cập tới việc Việt Nam hiện còn sở hữu hệ thống radar trinh sát máy bay tàng hình khác tới từ Ukraine – Kolchuga.

Trung Nghĩa