Trung Quốc và cơ hội dẫn đầu 'trật tự năng lượng toàn cầu mới'

Cuốn sách mới của Daniel Yergin "Bản đồ mới: Năng lượng, khí hậu và xung đột của các quốc gia" ra mắt vào tháng 9. Ông nói: "Trung Quốc sẵn sàng trở thành người chiến thắng" trong quá trình chuyển đổi năng lượng toàn cầu đang diễn ra. Ảnh: Nikkei

Quốc gia nào đang tiên phong trong sự chuyển dịch lớn sang một kỷ nguyên mới? Chuyên gia nổi tiếng Daniel Yergin đã có câu trả lời rõ ràng. "Trung Quốc đã sẵn sàng để trở thành người chiến thắng", ông nói với Nikkei trong một cuộc phỏng vấn.

Yergin, phó chủ tịch IHS Markit, đã giành được giải thưởng Pulitzer vào năm 1992 cho "Giải thưởng: Cuộc tìm kiếm sử thi cho dầu, tiền và quyền lực".

Trong cuốn sách mới được phát hành vào tháng 9 mang tên "Bản đồ mới: Năng lượng, khí hậu và sự đụng độ của các quốc gia", ông đề cập đến "sự phân mảnh của toàn cầu hóa".

"Các rào cản thương mại đang giảm xuống, nhưng giờ đây địa chính trị đã thực sự bước vào thương mại toàn cầu. Chúng ta mới chỉ ở giai đoạn đầu, và chúng ta sẽ thấy nhiều hơn những ảnh hưởng địa chính trị này tới thương mại toàn cầu", Yergin nói với Nikkei.

Khi được hỏi về việc đại dịch đã ảnh hưởng đến nhu cầu năng lượng như thế nào, ông nói rằng nó "đã đẩy nhanh quá trình số hóa. Bảy năm số hóa đã được nén lại thành bảy tháng. Sẽ có một câu hỏi lớn về nơi mọi người sẽ làm việc."

Quá trình số hóa, được kích hoạt bởi virus Corona, đã thay đổi cách tiêu thụ năng lượng ở nhiều quốc gia. Với việc Trung Quốc nhập khẩu 70% dầu thô, sự suy giảm về di chuyển và tiêu thụ dầu đi xuống sẽ có lợi cho nước này vì nhập khẩu năng lượng sẽ giảm. Yergin nói: “Trung Quốc sẵn sàng trở thành người chiến thắng và các nhà xuất khẩu dầu của Nga và Trung Đông là kẻ thua cuộc".

Quốc gia này đã có một chuỗi cung ứng mạnh mẽ cho các tấm pin mặt trời và pin lithium-ion, giúp họ thống trị trong chuỗi cung ứng năng lượng tái tạo, trong khi các nước châu Âu đã phàn nàn với Tổ chức Thương mại Thế giới rằng Trung Quốc không tuân thủ các quy tắc quốc tế.

Nhưng với việc nhiều quốc gia đang loại bỏ cacbon, không có quốc gia nào ở vị trí tốt hơn Trung Quốc lúc này. "Trung Quốc sẽ là người chiến thắng và hưởng lợi trong nền kinh tế năng lượng mới", Yergin nói.

Với việc Mỹ và Trung Quốc đang gặp khó khăn về một loạt các vấn đề toàn cầu, ông nhấn mạnh tầm quan trọng của Trung Quốc đối với các đồng minh của Mỹ. Theo Yergin, một nhà lãnh đạo Mỹ Latinh gần đây đã nói với ông rằng không muốn bị "cuốn vào" cuộc tranh đấu giữa hai cường quốc.

Hầu hết các 'nhà máy dầu' sản xuất dầu đã không thể đa dạng hóa nền kinh tế của họ. Trong cuốn sách mới của mình, Yergin viết các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất đã quản lý như thế nào để tăng cường lĩnh vực phi dầu mỏ của nền kinh tế của mình trong hai thập kỷ qua. Tuy nhiên, ông nhấn mạnh rằng một nền kinh tế nhỏ như UAE sẽ dễ dàng đạt được điều đó hơn.

Mặt khác, các nước giàu dầu mỏ lớn hơn phải đối mặt với một thách thức khó khăn hơn. Yergin nói rằng một cố vấn chính sách cấp cao ở Ả Rập Xê Út đã nói với ông rằng "nếu Ả Rập Xê Út hoàn thành một nửa mục tiêu đa dạng hóa của mình thì điều đó thật tuyệt vời".

"Trung Quốc đã sẵn sàng để trở thành người chiến thắng". Ảnh: smartcitiesworld

Yergin nhận thấy nhu cầu dầu mỏ đạt đỉnh "vào giữa những năm 2030", nhưng cũng nói rằng vào năm 2050 "thế giới sẽ vẫn sử dụng nhiều dầu và khí đốt tự nhiên". Theo ông, nguyên nhân là do 1,4 tỷ ô tô trên đường toàn cầu ngày nay sẽ tăng lên khoảng 2 tỷ vào năm 2050.

Khoảng 60% đến 80% ô tô mới được bán vào năm 2050 sẽ chạy bằng điện hoặc hydro, do đó, khoảng một phần ba số ô tô sẽ là xe chạy bằng điện hoặc hydro. Nhưng 2/3 còn lại sẽ vẫn chạy bằng dầu.

Hơn nữa, các sản phẩm hóa dầu như nhựa vẫn sẽ được sử dụng. Yergin nói: “Cuộc khủng hoảng COVID-19 đã chứng tỏ tầm quan trọng của nhựa."

Ông dự đoán rằng khi năng lượng mặt trời và năng lượng gió phát triển nhanh chóng, khí đốt tự nhiên và dầu mỏ sẽ vẫn quan trọng trong hệ thống năng lượng toàn cầu trong thế kỷ này. Tầm nhìn của Yergin là "thế giới sẽ có một hệ thống năng lượng hỗn hợp với công nghệ loại bỏ carbon".

Nhưng ông cũng khuyến cáo hãy thận trọng: “Sẽ là không khôn ngoan nếu khái quát tương lai khi chúng ta vẫn đang ở trong cuộc khủng hoảng chưa từng có này".

Khi nói đến cuộc bầu cử tổng thống Hoa Kỳ, các nhà đầu tư cảnh giác với ứng cử viên Đảng Dân chủ Joe Biden vì một số thành viên trong đảng của ông đang kêu gọi lệnh cấm khai thác mỏ và chấm dứt hoạt động khoan dầu khí đá phiến để bảo vệ môi trường.

Tuy nhiên, Yergin nói, "Biden là một người theo chủ nghĩa thực tế và hiểu rõ việc đá phiến đã tác động đến nền kinh tế Hoa Kỳ như thế nào." Và ông nói thêm: "Cuộc cách mạng đá phiến đã mang lại cho Hoa Kỳ một mức độ quyền lực và ảnh hưởng mới mà trước đây họ không có".