Trung tâm dữ liệu AI khiến tiền điện, nước trong khu vực tăng vọt

Nghiên cứu do Đại học California, Riverside thực hiện được chia sẻ trên tờ The Washington Post gần đây đã chỉ ra chi phí khổng lồ khi sử dụng AI tạo sinh. Hóa ra AI đòi hỏi lượng nước tiêu thụ khá lớn nhằm làm mát các máy chủ, ngay cả khi chỉ tạo văn bản. Ngoài nước, các máy chủ AI cũng tiêu tốn lượng điện năng khổng lồ.

Nghiên cứu nhận định rằng lượng nước sử dụng chính xác thay đổi tùy theo vị trí và khoảng cách đến trung tâm dữ liệu, với lượng nước sử dụng thấp hơn tương ứng với giá điện rẻ hơn và lượng điện sử dụng cao hơn. Lấy ví dụ, bang Texas có lượng nước sử dụng thấp nhất với ước tính 235 ml cần thiết để tạo một email 100 từ, trong khi Washington yêu cầu tới 1.408 ml cho mỗi email, tương đương với khoảng 3 chai nước 500 ml.

Hơi nước bốc lên phía trên tháp làm mát ở trung tâm dữ liệu The Dalles ở Oregon. Những luồng hơi nước này tạo ra sương mù vào lúc hoàng hôn. (Ảnh: Oregon Live)

Con số này có vẻ không nhiều, nhưng hãy nhớ rằng nếu hàng triệu người sử dụng hàng ngày, hàng giờ, cho cả những tác vụ phức tạp hơn tạo văn bản thì tổng tiêu thụ sẽ khó tưởng tượng nổi.

Dữ liệu cho thấy các trung tâm dữ liệu tiêu thụ lượng lớn nước và điện, làm tăng hóa đơn điện nước của cư dân địa phương. Chẳng hạn, Meta đã sử dụng 22 triệu lít nước để huấn luyện mô hình LLaMA-3 — tương đương với lượng nước cần để trồng khoảng 2 tấn gạo, hoặc bằng lượng nước mà 164 người Mỹ sử dụng trong một năm.

Chi phí điện của GPT-4 cũng khá cao. Nếu 1 trong 10 người Mỹ đang đi làm sử dụng GPT-4 1 lần/tuần trong 1 năm (tức là tổng cộng 52 truy vấn của 17 triệu người), thì nhu cầu điện tương ứng là 121.517 MWh, sẽ bằng với lượng điện tiêu thụ của mọi hộ gia đình ở Washington D.C. (ước tính là 671.803 người) trong 20 ngày. Và đó còn là tính toán rất khiêm tốn.

Tờ Washington Post trích dẫn lời của các đại diện OpenAI, Meta, Google và Microsoft, hầu hết đều khẳng định lại cam kết giảm áp lực lên môi trường thay vì đưa ra các phương án hành động thực tế.

Gánh nặng mới cho người nộp thuế

Khi Amazon công bố vào năm ngoái rằng họ sẽ mở rộng đáng kể hoạt động của trung tâm dữ liệu tại Ohio, thống đốc tiểu bang, Mike DeWine, đã ca ngợi hàng tỷ USD đầu tư, hàng trăm việc làm và vị thế trung tâm công nghệ mà kế hoạch này sẽ mang lại cho tiểu bang.

Tuy nhiên, việc mở rộng này có thể đi kèm với một cái giá ẩn đối với người dân. Amazon và nhà cung cấp điện đã yêu cầu cơ quan quản lý điện của Ohio phê duyệt mức trợ giá cho lượng điện khổng lồ mà các trung tâm dữ liệu mới sẽ sử dụng.

Mức trợ giá là bao nhiêu? Cả Amazon, công ty điện và cơ quan quản lý của tiểu bang đều không cung cấp thông tin chi tiết, nhưng một công ty điện đối thủ trong khu vực đã ước tính rằng Amazon cuối cùng có thể tiết kiệm được hơn 135 triệu USD mỗi năm theo thỏa thuận kéo dài 10 năm. Phần tiền này được san sẻ cho - không quá bất ngờ - người dân và thuế địa phương.

Đường dây điện bên ngoài trung tâm dữ liệu NTT ở Santa Clara. (Ảnh: The Times)

"Làm sao chúng ta có thể đảm bảo rằng nguyên nhân gây ra chi phí đội lên, tức là các trung tâm dữ liệu mới, thực sự đang chi trả cho phần chi phí đó?" David Springe, CEO của Hiệp hội Quốc gia về tiêu thụ tiện ích của tiểu bang trên, đặt câu hỏi.

Ryan Augsburger, chủ tịch của Hiệp hội các nhà sản xuất Ohio, cho biết chi phí điện liên quan đến cơ sở hạ tầng truyền tải mới đã tăng gấp 3 lần trong 7 năm qua tại khu vực tập trung các trung tâm dữ liệu.

Ron Nelson, giám đốc cấp cao tại công ty tư vấn năng lượng Strategen, cho biết hầu hết mức sử dụng điện của người dân và doanh nghiệp đã đạt đến mức ổn định hoặc thậm chí giảm nhẹ trong những thập kỷ gần đây do các nỗ lực cải thiện hiệu quả năng lượng. Trong khi đó, các trung tâm dữ liệu với nguồn lực tập trung chủ yếu cho AI lại đang là động lực chính khiến tiêu thụ tăng theo cấp số nhân, nhưng lại nhận được ưu đãi về giá thay vì phải chi trả thêm.

Vì nhu cầu khổng lồ của ngành trung tâm dữ liệu mới chỉ bắt đầu được chú ý, các chuyên gia cho biết rất khó để ước tính giá đội lên cho nâng cấp cần thiết đối với lưới điện để đáp ứng nhu cầu đó. Quan trọng nhất, phần nào trong số đó sẽ chuyển thành gánh nặng cho người tiêu dùng. Có những dấu hiệu cho thấy chi phí sẽ lên tới hàng tỷ USD và trải rộng trên hàng triệu người nộp thuế.

Ví dụ, bang Virginia, thị trường trung tâm dữ liệu lớn nhất Mỹ, đang có kế hoạch chi hơn 100 tỷ USD để tăng công suất lưới điện phục vụ các trung tâm dữ liệu lên 60% trong 15 năm tới.

Dominion Energy, công ty điện tại khu vực này, ước tính hóa đơn tiền điện của cư dân có thể tăng gấp đôi trong thập kỷ tới do kế hoạch trên.

"Đối với tôi, điều đó là không công bằng; họ nên trả toàn bộ cước phí", John Gavan, người từng là ủy viên của cơ quan quản lý dịch vụ điện nước Colorado từ năm 2019 đến 2023, cho biết. "Dù sao thì các trung tâm dữ liệu cũng sẽ xuất hiện. Họ không cần được trợ giá nữa".

Thạch Anh (Nguồn: WSJ, BI, LA Times)