Trung tâm tài chính quốc tế tập trung thu hút dòng vốn

Tòa tháp Trung tâm tài chính quốc tế Saigon Marina cao 55 tầng vừa khánh thành tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Điều này, không chỉ mở ra hành lang pháp lý quan trọng cho việc hình thành trung tâm mà còn mở ra cánh cửa để Việt Nam bứt tốc thoát khỏi bẫy thu nhập trung bình, đồng thời tạo nền tảng vững chắc để đạt tăng trưởng 2 con số. Theo đó, Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam tại Thành phố Hồ Chí Minh được định vị vai trò “đầu tàu thanh khoản”, dẫn dắt nguồn vốn.

Định vị trung tâm tài chính, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế

Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam xác lập mô hình phát triển là “một trung tâm - hai điểm đến”; trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh giữ vai trò đầu mối quy mô, thành phố Đà Nẵng giữ vai trò chuyên biệt với tinh thần phân vai để cộng hưởng, tránh sao chép và không cạnh tranh trực diện.

Theo định hướng này, Thành phố Hồ Chí Minh tập trung thu hút các dòng vốn sâu rộng như cổ phiếu, trái phiếu, ngân hàng đầu tư, quỹ quản lý tài sản; Đà Nẵng phát triển các thị trường ngách dựa trên lợi thế cảng biển, sân bay quốc tế, hành lang kinh tế Đông-Tây và công nghiệp ven biển. Định vị này cho phép Việt Nam vận hành một trung tâm tài chính đa điểm, trong đó Thành phố Hồ Chí Minh là “đầu tàu thanh khoản”, dẫn dắt nguồn vốn; Đà Nẵng là “cánh tay nối dài” linh hoạt, bám sát thương mại và công nghiệp.

Theo bà Trần Thị Thúy Ngọc, Phó Tổng Giám đốc, lãnh đạo ngành dịch vụ tài chính Deloitte Việt Nam, Nghị quyết của Quốc hội dành mức độ ưu tiên cao cho việc thành lập các loại sàn giao dịch - nền tảng tại Trung tâm Tài chính quốc tế. Sàn giao dịch có thể là điểm đột phá để mở rộng các sản phẩm đầu tư tài chính tại Việt Nam, từ đó thu hút dòng vốn toàn cầu.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, giảng viên Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh cho rằng: Quyết sách về Trung tâm Tài chính quốc tế có ý nghĩa lớn trong thời điểm hiện nay. Mục tiêu tăng trưởng 2 con số/năm đòi hỏi lượng vốn rất lớn, trong khi thị trường vốn thực tế chưa thể đáp ứng đủ, dư nợ tín dụng/GDP tính đến cuối năm 2024 đã lên tới 134%. Nếu tiếp tục dựa vào nguồn vốn ngân hàng sẽ tiềm ẩn rủi ro. Do đó, chúng ta cần mở rộng “cánh cửa vốn” ra thị trường quốc tế thông qua việc hình thành một trung tâm tài chính đa năng và hiện đại.

Việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam hiện nay đang có các yếu tố thuận lợi. Trước hết, có tính quyết định là tầm nhìn và quyết tâm của các cấp có thẩm quyền trong việc phát huy lợi thế cạnh tranh của một nền kinh tế đang có đà tăng trưởng tốt, ổn định vĩ mô, giúp Việt Nam kết nối và tận dụng cơ hội dịch chuyển dòng vốn đầu tư thế giới.

Bên cạnh đó, nhiều ngân hàng trong nước đang chuyển mình trở thành những nhà băng lớn trong khu vực, hướng tới xây dựng thành tập đoàn tài chính. Báo cáo Banking 500 năm 2025 do Công ty Định giá thương hiệu Brand Finance công bố mới đây cho thấy, trong 500 ngân hàng có giá trị thương hiệu mạnh nhất toàn cầu có sự xuất hiện của 13 ngân hàng Việt Nam.

Triển khai quyết liệt, thu hút hiệu quả dòng vốn

Thực hiện chỉ đạo của Bộ Chính trị và Chính phủ, các bộ, ban, ngành có liên quan đang xây dựng 8 nghị định để hướng dẫn triển khai nghị quyết của Quốc hội nhằm tạo hành lang pháp lý cụ thể cho hoạt động của Trung tâm Tài chính quốc tế với định hướng minh bạch, phù hợp với thông lệ quốc tế. Tuy nhiên, theo ý kiến các chuyên gia, để mô hình trung tâm đi vào thực chất và phát huy hiệu quả, cần có một lộ trình triển khai cụ thể, đồng bộ và quyết liệt, nhất là tại các địa phương được “chọn mặt gửi vàng”.

Tiến sĩ Cấn Văn Lực, thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách của Thủ tướng Chính phủ cho rằng, tại Thành phố Hồ Chí Minh, việc xây dựng trung tâm cần gắn với việc nâng hạng thị trường chứng khoán, phát triển sàn giao dịch hàng hóa, tiến tới thành lập sàn giao dịch vàng - một cấu phần quan trọng của hệ sinh thái tài chính. Thành phố Hồ Chí Minh cũng cần chú trọng phát triển việc quản lý tài sản và tài chính số - những lĩnh vực tuy còn nhiều thách thức nhưng rất cần thiết.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Hữu Huân, một trong những vấn đề đặt ra cho việc xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế tại Việt Nam là chu chuyển dòng vốn. Bài học kinh nghiệm từ các trung tâm tài chính quốc tế đi trước cho thấy, cần các quy định thông thoáng nhưng chặt chẽ để vừa bảo đảm thu hút đầu tư vào trung tâm, song cũng lường trước và chuẩn bị kỹ lưỡng ứng phó với các rủi ro, đặc biệt là rủi ro trong chu chuyển dòng vốn.

Với góc nhìn khác, ông Damian Hickey, Giám đốc Khu vực Đông Nam Á, Viện Tony Blair vì sự thay đổi toàn cầu cho rằng, để tối đa hóa hiệu quả, cơ quan quản lý Trung tâm Tài chính quốc tế của Việt Nam cần xác định đối tác chiến lược, huy động sự tham gia của khu vực tư nhân, bảo đảm phối hợp liên ngành và truyền đi thông điệp nhất quán tới cộng đồng quốc tế. Làm được điều này, Việt Nam không chỉ xây dựng Trung tâm Tài chính quốc tế cạnh tranh, mà còn định vị trung tâm như cửa ngõ đáng tin cậy cho dòng vốn xuyên biên giới, đổi mới sáng tạo và tăng trưởng bền vững.

Nguyên Anh