Trường đại học chỉ ra tố chất cần có nếu thí sinh chọn học ngành Ngôn ngữ Nga

Với xu hướng toàn cầu hóa và sự phát triển không ngừng của quan hệ song phương Việt Nam - Liên bang Nga, ngành Ngôn ngữ Nga có tiềm năng lớn trong việc cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động trong nước và quốc tế.

Đồng thời, ngành học này cũng góp phần vào việc gìn giữ và phát huy giá trị văn hóa, ngôn ngữ của một đất nước có nền văn học, nghệ thuật và khoa học phát triển sâu sắc. Ngành Ngôn ngữ Nga hiện đang được nhiều cơ sở giáo dục đại học trên cả nước đào tạo với chương trình học linh hoạt, cơ hội việc làm rộng mở.

Ngành học không chỉ dừng lại ở đào tạo kỹ năng ngôn ngữ

Trao đổi với phóng viên Tạp chí điện tử Giáo dục Việt Nam, Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu, Trưởng khoa Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ: “Mục tiêu đào tạo ngành Ngôn ngữ Nga tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội là tập trung vào xây dựng chương trình học hiện đại, gắn kết lý thuyết với thực tiễn, nhằm trang bị cho sinh viên kiến thức chuyên môn vững vàng về ngôn ngữ và văn hóa Nga, kỹ năng giao tiếp thành thạo và tư duy phân tích linh hoạt.

Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga đặt mục tiêu đào tạo những thế hệ sinh viên không chỉ giỏi ngôn ngữ, mà còn có khả năng ứng dụng kiến thức vào các công việc chuyên ngành, trở thành cầu nối văn hóa và kinh tế giữa Việt Nam và Nga.

Ngoài ra, nhà trường không ngừng mở rộng hợp tác với các đối tác Nga, tổ chức các chương trình trao đổi học thuật, giao lưu văn hóa và thực tập, nhằm tạo môi trường học tập thực tiễn và toàn diện cho sinh viên. Tôi tin rằng, với sự định hướng rõ ràng và đầu tư bền bỉ, ngành Ngôn ngữ Nga sẽ tiếp tục khẳng định vị trí của mình trong hệ thống giáo dục Việt Nam”.

Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu, Trưởng khoa Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh: website nhà trường)

Theo Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu, dù ngành Ngôn ngữ Nga không còn chiếm ưu thế như trước, nhưng vẫn tồn tại nhiều cơ hội và tiềm năng phát triển. Trong quá trình đào tạo ngành học này, nhà trường có những thuận lợi riêng, đồng thời cũng đối mặt với một số thách thức nhất định.

“Ngành học được hỗ trợ bởi nền tảng quan hệ truyền thống Việt - Nga, cùng với các chương trình học bổng và trao đổi quốc tế. Đội ngũ giảng viên của trường giàu kinh nghiệm và mạng lưới cựu sinh viên làm việc trong nhiều lĩnh vực là điểm tựa quan trọng trong quá trình đào tạo.

Song song với đó, việc thu hút sinh viên và cập nhật nội dung giảng dạy phù hợp với yêu cầu thời đại cũng là thách thức lớn, do sự giảm sút về nhu cầu học tiếng Nga dẫn đến số lượng sinh viên đăng ký hạn chế, đồng thời cơ hội thực hành tiếng Nga trong nước không đa dạng như trước.

Để khắc phục khó khăn trên, nhà trường đã và đang đổi mới chương trình đào tạo, tăng cường hợp tác với các đối tác Nga và đẩy mạnh truyền thông để khẳng định giá trị của ngành Ngôn ngữ Nga trong bối cảnh hiện nay”, Trưởng khoa Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội bày tỏ.

Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu thông tin thêm, chương trình đào tạo ngành Ngôn ngữ Nga của Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội có 2 định hướng: Biên phiên dịch và Du lịch, được thiết kế với những điểm mạnh nổi bật, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của xã hội và trang bị cho sinh viên những kiến thức, kỹ năng cần thiết để phát triển toàn diện.

Chương trình đào tạo chú trọng phát triển kỹ năng ngôn ngữ (nghe, nói, đọc, viết), đồng thời kết hợp với kiến thức văn hóa, lịch sử, xã hội của Nga. Các môn học chuyên ngành như tiếng Nga trong du lịch, kinh tế và dịch thuật giúp sinh viên có cơ hội ứng dụng trực tiếp vào công việc sau này.

Bên cạnh đó, 100% đội ngũ giảng viên của khoa được đào tạo ngắn hạn và dài hạn tại Liên bang Nga, có trình độ chuyên môn cao, ngoài truyền đạt kiến thức còn mang đến kinh nghiệm thực tiễn quý báu, giúp sinh viên tiếp cận sâu sắc với ngôn ngữ và văn hóa Nga.

Cùng chia sẻ về mục tiêu đào tạo và định hướng giảng dạy ngành Ngôn ngữ Nga, đại diện Khoa tiếng Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng cho biết: “Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng vẫn đang tuyển sinh tốt cho ngành Ngôn ngữ Nga bậc đại học với tỉ lệ nhập học cao, có quy mô ổn định khoảng 250 sinh viên trong nhiều năm qua.

Ngành Ngôn ngữ Nga tại trường được định hướng theo hai mục tiêu chính: đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, có khả năng sử dụng tiếng Nga thành thạo trong môi trường làm việc quốc tế, tại các doanh nghiệp và nhất là trong lĩnh vực du lịch, dịch vụ; đồng thời, xây dựng đội ngũ chuyên gia ngôn ngữ, biên phiên dịch có thể phục vụ cho các lĩnh vực hợp tác song phương và đa phương giữa Việt Nam với các nước sử dụng tiếng Nga.

Chương trình đào tạo của trường không chỉ tập trung vào ngôn ngữ mà còn mở rộng kiến thức về văn hóa, kinh tế, chính trị của các quốc gia nói tiếng Nga. Điều này giúp sinh viên có cái nhìn toàn diện, sẵn sàng thích ứng và phát triển trong môi trường làm việc đa văn hóa”.

Sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng tham gia hoạt động trong khuôn khổ Dự án “Tiếng Nga ở Việt Nam: Đối thoại các nền văn hóa”. (Ảnh: website nhà trường)

Đại diện Khoa tiếng Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng cũng cho biết thêm, ngành Ngôn ngữ Nga của nhà trường nhận được nhiều sự hỗ trợ của các cơ quan ngoại giao và các trường đại học danh tiếng của Liên bang Nga trong việc tạo điều kiện cho giảng viên nâng cao năng lực; người học được tiếp cận với giảng viên và chuyên gia bản ngữ; nguồn học liệu cập nhật hiện đại; được tham gia vào các diễn đàn thi đua học thuật, giao lưu trải nghiệm với bạn bè quốc tế; được tiếp nhận các học bổng của đối tác, học bổng hiệp định để học tập tại Nga,...

Đặc biệt, thế mạnh nổi bật trong chương trình đào tạo ngành Ngôn ngữ Nga của Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng là luôn cập nhật các nhu cầu của thị trường lao động thông qua các hoạt động khảo sát doanh nghiệp và cựu sinh viên. Năm 2023, ngành Ngôn ngữ Nga của trường đã được chứng nhận kiểm định chất lượng giáo dục theo các tiêu chuẩn của Bộ Giáo dục và Đào tạo.

Sự kiện chuyên đề trong khuôn khổ “Tuần lễ tiếng Nga tại Việt Nam” tổ chức tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng. (Ảnh: website nhà trường)

Nhiều hoạt động ngoại khóa, chính sách học bổng hấp dẫn

Nhằm tạo cơ hội cho sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga được giao lưu và học hỏi trong môi trường quốc tế, các cơ sở giáo dục thường xuyên tổ chức những sự kiện văn hóa, chương trình liên kết, tuyên truyền về các cuộc thi, chính sách học bổng cho sinh viên tham gia.

Tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội, Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu chia sẻ, nhà trường thường xuyên tổ chức các sự kiện văn hóa, hoạt động trải nghiệm như Dạ hội “Từ Hà Nội đến Matxcơva”; các cuộc thi học thuật và nghệ thuật “Dịch giả xuất sắc” hay “Diễn viên lồng tiếng phim Nga”; tour trải nghiệm tại các công ty sử dụng tiếng Nga.

Điều này giúp sinh viên giao lưu văn hóa và thực hành, phát triển kỹ năng mềm và chuyên môn. Ngoài ra, thông qua hợp tác với các trường đại học tại Liên bang Nga, sinh viên có cơ hội tham gia các chương trình trao đổi, thực tập ngắn hạn, và nhận học bổng toàn phần hoặc bán phần, tạo điều kiện học hỏi trong môi trường quốc tế.

Một số hoạt động, sự kiện giao lưu văn hóa của Khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội. (Ảnh: Phương Thảo)

Về phía Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng, đại diện Khoa tiếng Nga thông tin: “Hằng năm sinh viên năm nhất của Khoa tiếng Nga đều được tham gia kỳ thi Olympic tiếng Nga tại Hà Nội, nếu đạt giải các bạn sẽ nhận được học bổng Hiệp định toàn phần 5 năm học tập tại Liên bang Nga.

Đối với sinh viên sau khi học xong năm thứ hai tại trường, nếu đáp ứng các điều kiện của Liên bang Nga và Bộ Giáo dục và Đào tạo Việt Nam, sẽ nhận học bổng 10 tháng tại Nga. Sau khi tốt nghiệp đại học với kết quả học tập đạt loại xuất sắc (bằng đỏ) tại Liên bang Nga hoặc đạt loại giỏi tại Việt Nam các bạn có thể tiếp tục học thạc sĩ với học bổng Hiệp định.

Bên cạnh đó, nhà trường luôn tạo điều kiện cho giảng viên và sinh viên tham gia các hoạt động do cơ quan ngoại giao Liên bang Nga và Viện Puskin tổ chức, cũng như tham gia các cuộc thi học thuật và văn hóa. Sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga thường xuyên đạt thành tích cao, khẳng định năng lực và tinh thần hội nhập quốc tế”.

Tổng lãnh sự Liên bang Nga tại Thành phố Đà Nẵng trao bằng khen cuộc thi Olympic tiếng Nga năm 2024 cho các sinh viên Khoa tiếng Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng. (Ảnh: webiste nhà trường)

Mặt khác, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng đã ký kết thỏa thuận hợp tác với các trường đại học danh tiếng của Liên bang Nga như Đại học Sư phạm Quốc gia Herzen, Đại học Tổng hợp Hữu nghị các Dân tộc Nga và Đại học Tổng hợp Liên bang Viễn Đông

Đáng chú ý, Đại học Sư phạm Quốc gia Herzenđã phối hợp với Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng mở các lớp dạy tiếng Nga và hằng năm cử chuyên gia sang làm tình nguyện viên, hỗ trợ giảng dạy, giao lưu với giảng viên và sinh viên của trường. Trong năm 2024, Đại học Tổng hợp Hữu nghị các Dân tộc Nga đã cấp một suất học bổng tham gia miễn phí trại hè quốc tế vào tháng 7 tại Matxcơva cho sinh viên của khoa.

Những tố chất cần có ở sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga trong bối cảnh hội nhập quốc tế

Theo đại diện Khoa tiếng Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng, Việt Nam – Liên bang Nga là hai quốc gia có mối quan hệ đối tác chiến lược toàn diện. Điều này tạo nền tảng quan trọng để hai nước triển khai những bước đi cụ thể và đa dạng trong hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Sự hợp tác năng động giữa Việt Nam và Liên bang Nga với vai trò là những đối tác quan trọng của nhau trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại và đầu tư đã mở ra nhiều cơ hội việc làm hấp dẫn cho sinh viên tốt nghiệp ngành Ngôn ngữ Nga. Điều này được minh chứng qua hợp tác liên doanh giữa các tập đoàn dầu khí lớn như Vietsovpetro, Gazprom và Zarubezhneft; cùng với các dự án hợp tác khoa học công nghệ tiêu biểu như Trung tâm Nhiệt đới Việt Nam – Nga và Trung tâm khoa học công nghệ hạt nhân tại Việt Nam. Những hợp tác này góp phần làm gia tăng nhu cầu về nguồn nhân lực thông thạo tiếng Nga trong giai đoạn hiện nay.

Để đáp ứng được yêu cầu trong bối cảnh hội nhập quốc tế, theo đại diện Khoa tiếng Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng, sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga cần có những tố chất như:

Thứ nhất, về năng lực ngôn ngữ, sinh viên cần giao tiếp thành thạo bằng tiếng Nga, phát triển toàn diện các kỹ năng nghe, nói, đọc, viết để làm việc hiệu quả với người bản ngữ và trong các môi trường sử dụng tiếng Nga. Song song với đó, sinh viên nên có thêm khả năng giao tiếp bằng một ngôn ngữ khác ngoài tiếng Nga (ngoại ngữ thứ hai được học tại trường).

Thứ hai, về năng lực công nghệ thông tin, việc thành thạo các công cụ và công nghệ hiện đại là yếu tố quan trọng, giúp sinh viên làm việc hiệu quả trên không gian mạng và thích ứng với xu hướng chuyển đổi số trong mọi lĩnh vực.

Thứ ba, về bản lĩnh và tinh thần hội nhập, sinh viên cần trang bị các kỹ năng mềm, sự tự tin, khả năng làm việc độc lập và nhóm, cũng như tinh thần sẵn sàng đối mặt với thách thức trong môi trường toàn cầu hóa.

Một tiết học về ngôn ngữ và văn hóa Nga tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng. (Ảnh: website nhà trường)

Trong khi đó, dưới góc nhìn của cựu sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga, bạn Phan Thị Lê, hiện đang làm việc tại Liên doanh Vietsovpetro (liên doanh thăm dò và khai thác dầu khí giữa Việt Nam và Liên bang Nga) chia sẻ: “Sau khi hoàn thành năm nhất tại Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội vào năm 2019, tôi nhận học bổng Hiệp định và học tập tại Đại học Tổng hợp Liên bang Viễn Đông, Liên bang Nga.

Hiện nay, tôi đang công tác tại bộ phận tổ chức sự kiện thuộc phòng nhân sự của Liên doanh Vietsovpetro. Trước đó, tôi từng đảm nhiệm vai trò thư ký kiêm phiên dịch cho chánh kỹ sư người Nga. Cả hai vị trí đều yêu cầu sử dụng tiếng Nga thường xuyên trong công việc.

Với kinh nghiệm cá nhân, theo tôi, sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga nên dành 2-3 năm đầu trau dồi tiếng bằng việc kết nối với bạn bè, thầy cô, tham gia các sự kiện và luyện tiếng nhiều nhất có thể. Qua đó có thể rèn luyện sự tự tin, giúp bạn nâng tầm kỹ năng ngôn ngữ và phản xạ trong giao tiếp.

Khi còn là sinh viên, tôi thường tích cực tham gia các hoạt động văn hóa, sự kiện hợp tác với doanh nghiệp do trường tổ chức để kết nối các chuyên gia trong lĩnh vực mình theo học. Trong những dịp đó, tôi thường tìm hiểu xem liệu có cơ hội thực tập hoặc làm việc nào phù hợp không, tuy nhiên, để được nhận vào những vị trí như vậy thường khá khó khăn, đòi hỏi vốn tiếng Nga thật tốt và kinh nghiệm vững vàng.

Phần lớn du học sinh Việt Nam tại Nga thường chọn làm những công việc đơn giản tại các nhà hàng, nhưng điều này ít mang lại kinh nghiệm chuyên môn cần thiết sau khi tốt nghiệp. Vì vậy, các bạn sinh viên cần cân nhắc kỹ giữa nhu cầu tài chính trước mắt và ưu tiên phát triển sự nghiệp lâu dài”.

Phan Thị Lê, hiện đang công tác tại Liên doanh Vietsovpetro - liên doanh thăm dò và khai thác dầu khí giữa Việt Nam và Liên bang Nga. (Ảnh: NVCC)

Theo Phan Lê, để hòa nhập tốt hơn trong môi trường quốc tế, việc biết một ngoại ngữ là chưa đủ. Ngoài ra, sinh viên ngành ngôn ngữ nên xác định mục tiêu từ sớm rằng không chỉ nắm vững kiến thức ngôn ngữ mà còn phải trang bị thêm kiến thức chuyên ngành để có nhiều cơ hội tiếp cận với đa dạng lĩnh vực nghề nghiệp.

“Dựa trên trải nghiệm cá nhân, tôi khuyên các bạn hãy học tiếng Nga với sự yêu thích và tìm hiểu, nắm bắt cơ hội du học tại Nga. Việc học tập và sinh sống trực tiếp tại quốc gia của ngôn ngữ đó không chỉ giúp bạn hiểu sâu hơn về ngôn ngữ mà còn tạo điều kiện để bạn cảm nhận văn hóa một cách chân thực, từ đó thay đổi cả tư duy và góc nhìn.

Người biết tiếng Nga có thể nhiều, nhưng chỉ những người thực sự xuất sắc mới được trọng dụng và tiến xa hơn. Vì vậy, hãy không ngừng rèn luyện kỹ năng và nâng cao kiến thức để khẳng định giá trị của bản thân”, cựu sinh viên ngành Ngôn ngữ Nga, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Quốc gia Hà Nội chia sẻ quan điểm.

Trong khi đó, Tiến sĩ Ngô Thị Minh Thu đề xuất một số giải pháp nhằm tăng cường chất lượng đào tạo ngành Ngôn ngữ Nga tại các cơ sở giáo dục: “Để ngành Ngôn ngữ Nga ngày càng phát triển và có chất lượng đào tạo tốt, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ sở giáo dục, Bộ Giáo dục và Đào tạo, doanh nghiệp, cùng các đối tác quốc tế.

Các cơ sở giáo dục cần xây dựng chương trình đào tạo hiện đại, cập nhật theo xu hướng toàn cầu, kết hợp lý thuyết với thực tiễn, đồng thời nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên qua các chương trình bồi dưỡng và hợp tác quốc tế.

Bộ Giáo dục và Đào tạo đóng vai trò quan trọng trong việc định hướng chính sách, hỗ trợ tài chính và thúc đẩy hợp tác giữa các trường đại học trong nước với các tổ chức giáo dục tại Liên bang Nga. Điều này không chỉ giúp tăng cơ hội trao đổi học thuật, mà còn xây dựng các chương trình học bổng, thực tập quốc tế dành cho sinh viên.

Các doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực du lịch, dịch thuật và thương mại quốc tế, cần tích cực tham gia vào quá trình đào tạo thông qua việc cung cấp môi trường thực tập, tổ chức hội thảo chuyên đề và hỗ trợ định hướng nghề nghiệp cho sinh viên. Sự hợp tác này tạo điều kiện cho sinh viên tiếp cận thực tế công việc, từ đó nâng cao khả năng đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe của thị trường lao động.

Cuối cùng, việc tổ chức nhiều hoạt động giao lưu văn hóa, sự kiện chuyên ngành và đầu tư cơ sở vật chất, tài liệu học tập, công nghệ giảng dạy cũng là những yếu tố quan trọng để phát triển toàn diện chất lượng đào tạo ngành Ngôn ngữ Nga”.

Phương Thảo