Thực tập tại nước ngoài: Cơ hội cho sinh viên vào thị trường lao động quốc tế
Để đưa SV sang thực tập ở nước ngoài, ngoài ngôn ngữ, các trường ĐH có chiến lược rút giúp SV rút ngắn sự khác biệt văn hóa, lối sống.
Học từ lễ hội, cuộc thi
Phạm Thị Mỹ Phương, sinh viên năm 4, khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng vừa đạt giành giải Nhất cuộc thi Ngâm thơ Waka trong sự kiện “Ngày Văn học cổ điển Nhật Bản”. Sự kiện này do Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng phối hợp với Trung tâm giao lưu văn hóa Nhật Bản tại Việt Nam đã thu hút sự tham gia của rất đông sinh viên học tiếng Nhật tại khu vực miền Trung.
Mỹ Phương chia sẻ, cuộc thi giúp các sinh viên mở rộng kho tàng kiến thức về văn học và lịch sử, hỗ trợ cho các bạn trong công việc liên quan đến dịch thuật sau này. Mỹ Phương mong rằng các bạn sinh viên sẽ không ngừng tìm tòi, học hỏi và phát triển các nét đẹp trong ngôn ngữ mà mình đang học. Đồng thời phát huy được những giá trị trong ngôn ngữ mẹ đẻ thông qua việc so sánh, đối chiếu để tìm ra những nét tương đồng hay khác biệt giữa hai nền văn hóa, từ đó đưa văn hóa Việt Nam đến gần hơn với bạn bè quốc tế.
Diệp Thế Khải, sinh viên chuyên ngành tiếng Nhật - Biên phiên dịch, Đại học Duy Tân giành giải Nhì tại cuộc thi hùng biện tiếng Nhật do Trường Đại học Việt Nhật, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức. Khải cho biết, tham gia cuộc thi, em không chỉ có cơ hội tìm hiểu về văn hóa, con người Nhật Bản mà còn được giới thiệu với những người bạn Nhật Bản về văn hóa, con người Việt Nam.
Ngoài các cuộc thi hùng biện, các trường đại học có đào tạo ngoại ngữ cho sinh viên còn có nhiều hoạt động liên quan đến ngôn ngữ được tổ chức. Đây là những sân chơi giúp sinh viên các ngành học có cơ hội thực hành tiếng cũng như hiểu biết về văn hóa ngôn ngữ mình đang thông qua các cuộc thi. Như Vòng chung kết Cuộc thi nói tiếng Hàn nhân kỷ niệm 578 năm ngày Hangul” do Tổng Lãnh sự quán Hàn Quốc tại Đà Nẵng tổ chức tại trường Đại học Đông Á khuyến khích niềm đam mê tiếng Hàn của các bạn học sinh, sinh viên đang theo học tiếng Hàn tại các trường đại học và các trung tâm tiếng Hàn khu vực miền Trung.
Để tái hiện không khí của các lễ hội diễn ra vào mùa hè trên khắp nước Nhật hàng năm, Lễ hội mùa hè 2024 tại Trường ĐH Ngoại ngữ ĐH Đà Nẵng mang đến cho khách tham quan cơ hội thưởng thức điệu Bon - Odori nổi tiếng. Ngoài ra, còn có cơ hội thưởng thức những ca khúc tiếng Nhật nổi tiếng từ Cuộc thi hát tiếng Nhật, trải nghiệm các trò chơi truyền thống của Nhật Bản, thưởng thức những món ăn ngon do các bạn Nhật Bản làm... Sinh viên khoa Ngôn ngữ và văn hóa Nhật Bản của nhà trường còn có cơ hội trải nghiệm nghệ thuật Ikebana.
Giúp sinh viên thay đổi góc nhìn
Năm 2024, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng có 48 sinh viên khóa 2020 thực tập hưởng lương tại Nhật Bản, tạo điều kiện cho 6 sinh viên nhận được học bổng du học toàn phần và bán phần tại Nhật Bản.
TS Nguyễn Thị Như Ý, Trưởng khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng cho biết: "Hoạt động thực tập doanh nghiệp tại Nhật Bản có thể được coi là một bước chạy đà vào thị trường lao động quốc tế đối với sinh viên. Thực tập doanh nghiệp tại đất nước của ngôn ngữ mình đang học chính là cơ hội vàng để sinh viên rèn luyện chuyên môn, thực hành giải quyết vấn đề, nâng cao kỹ năng mềm trong môi trường nghề nghiệp thực tiễn".
Tuy nhiên, theo TS Nguyễn Thị Như Ý, giá trị lớn hơn cả trong việc đưa sinh viên đi thực tập ở nước ngoài là thay đổi tư duy, góc nhìn cho sinh viên.
Trưởng khoa Ngôn ngữ và Văn hóa Nhật Bản, Trường Đại học Ngoại ngữ, Đại học Đà Nẵng so sánh: Ở Nhật Bản, điều kiện chân thành, tiên quyết để một sinh viên tham gia chương trình là họ sẽ hoàn toàn từ bỏ tư cách “sinh viên” hiện có của mình và ý thức nghiêm túc về việc mình là “nhân viên chính thức có thời hạn” của đơn vị tiếp nhận trong suốt thời gian thực tập.
Sinh viên Nhật Bản khi đi thực tập tham gia vào công việc với tư cách là người tạo ra dịch vụ hoặc sản phẩm, đóng góp cho sự phát triển của công ty. Thay vì chỉ thụ động tham quan doanh nghiệp hoặc học lý thuyết, họ chủ động tìm hiểu hoạt động kinh doanh của công ty, tự mình tạo ra công việc và có tinh thần trách nhiệm cao. Trong suốt quá trình này, họ xem mình là một phần của doanh nghiệp, suy nghĩ về tình hình công việc, các vấn đề mà công ty đang đối mặt và vai trò của bản thân trong công ty.
Tuy nhiên, đối với sinh viên người Việt Nam, đây là một cú shock văn hóa đầu tiên khi vào làm việc tại một công ty ở Nhật Bản. Sinh viên Việt Nam vẫn trông đợi doanh nghiệp, đơn vị tiếp nhận sẽ cung cấp một môi trường làm việc mà ở đó sinh viên được đón tiếp như một vị khách người nước ngoài lần đầu đến Nhật, được hướng dẫn, cầm tay chỉ việc từng li từng tí. Đây là một thực trạng, cần thay đổi tư duy, góc nhìn đánh giá về chương trình thực tập.
Theo TS Nguyễn Thị Như Ý, sinh viên cần xem thực tập là quãng thời gian bản thân là “nhân viên chính thức”, làm việc như một thành viên của đơn vị. Khi tham gia thực tập với ý thức như vậy, sinh viên mới có thể phát triển thái độ làm việc tự chủ và sáng tạo, đồng thời chuyển đổi từ góc nhìn của người tiêu dùng sang góc nhìn của người cung cấp dịch vụ.
Chính sự chuyển đổi góc nhìn này mới là giá trị lớn nhất mà chương trình thực tập mang lại cho sinh viên, giúp thay đổi cách suy nghĩ về công việc, cách học tập, sự nhạy bén và cách tiếp cận thông tin trong suốt quá trình thực tập. Điều này có ý nghĩa rất lớn trong giáo dục định hướng nghề nghiệp.