Trường học bị đe dọa ở nơi có tỷ lệ sinh thuộc hàng thấp nhất EU

Năm 2022, số ca sinh của Italy đạt mức thấp nhất lịch sử. Ảnh: New York Times.

Trong nhiều thế kỷ, trường mầm non ở Champorcher (thung lũng Aosta, Italy) là phần không thể thiếu của cộng đồng. Tiếng trẻ em trong sân trường mang đến tia hy vọng cho sự tồn tại của ngôi làng miền núi.

Tuy nhiên, tháng 9/2022, ngôi trường này rơi vào im lặng. Nó buộc phải đóng cửa khi chỉ có 2 học sinh đăng ký.

“Khi trường học đóng cửa, ngôi làng sẽ chết, bởi tương lai của ngôi làng phụ thuộc vào tỷ lệ sinh", Stefania Girodo Grant, Hiệu trưởng một nhóm trường (bao gồm cả những trường ở Champorcher), lo ngại.

Các lớp học trống không

Theo Guardian, những chiếc cũi trống tại các khoa hộ sinh của bệnh viện trở thành biểu tượng ám ảnh về tỷ lệ sinh đang giảm mạnh ở Italy.

Năm 2022, số ca sinh của nước này đạt mức thấp nhất lịch sử (393.000 ca). Giờ đây, các lớp học trống không xuất hiện trên khắp đất nước và cuộc khủng hoảng nhân khẩu học gia tăng theo độ tuổi.

Theo dữ liệu từ Tuttoscuola (một hãng tin chuyên về giáo dục), trong 10 năm qua, các trường dành cho trẻ nhỏ ở Italy giảm 456.408 lượt đăng ký, tương đương với gần 30% số học sinh.

Nếu tỷ lệ sinh tiếp tục giảm với tốc độ hàng năm như hiện tại, Chính phủ Italy dự báo năm 2034, cả nước sẽ có chưa đến 1,4 triệu học sinh trong độ tuổi 3-18. Điều này đồng nghĩa với việc nhiều trường học buộc phải đóng cửa.

Ông Giovanni Vinciguerra, Giám đốc của Tuttoscuola, nhận định các trường học ở Italy đang biến mất với tốc độ nhanh hơn dự kiến.

“Những con số thực sự báo động. Tình trạng này bắt đầu từ các trường mầm non và chắc chắc sẽ lan sang các trường tiểu học, trung học", ông Vinciguerra nói.

Kể từ cuộc khủng hoảng tài chính năm 2008, số trẻ sơ sinh ở Italy giảm liên tục. Theo Cơ quan Thống kê Quốc gia Italy (ISTAT), số con trung bình của mỗi phụ nữ Italy giảm xuống 1,24 trong năm 2020. Đây là một trong những tỷ lệ sinh thấp nhất EU.

Không những vậy, dân số Italy cũng đang già đi nhanh chóng. Trong vòng 20 năm, số lượng người sống trăm tuổi ở Italy tăng gấp 3 lần, lên đến 22.000 người. Điều này càng gây thêm áp lực tài chính cho chính phủ.

Theo Guardian, tình trạng thiếu thốn dịch vụ hỗ trợ, phải đấu tranh để có công việc ổn định là nguyên nhân khiến phụ nữ Italy không muốn sinh con.

Theo đó, nhiều phụ nữ mang thai buộc phải nghỉ việc vì không thể sắp xếp công việc với cuộc sống gia đình. Sau đó, họ cũng phải vật lộn để quay trở lại nơi làm việc, thậm chí một số người bị sa thải sau khi mang thai.

Tuy nhiên, theo ISTAT, nguyên nhân chủ đạo của tình trạng khan hiếm trẻ em chính là sự sụt giảm và già hóa của nhóm những người phụ nữ từ 15 tuổi đến 49 tuổi tại Italy.

Bà Giorgia Serughetti, chuyên gia xã hội học tại Đại học Milan-Bicocca, nhận định các vấn đề kinh tế và thiếu hỗ trợ phúc lợi ảnh hưởng đến tỷ lệ sinh, nhưng xu hướng dài hạn là có ít phụ nữ sinh con hơn.

“Mô hình làm cha mẹ cũng đã thay đổi. Khi các tiêu chuẩn chăm sóc tăng lên, người ta tập trung nhiều vào khoản đầu tư cần thiết để nuôi dạy một đứa trẻ, đồng thời cũng lo sợ rằng con cái sẽ phải đối mặt với một tương lai không chắc chắn", bà Giorgia Serughetti nói.

Nguyên nhân chủ đạo của tình trạng khan hiếm trẻ em chính là sự sụt giảm và già hóa của nhóm phụ nữ trong độ tuổi sinh sản. Ảnh: Reuters.

"Vấn đề là người dân không sinh con nữa"

Trong thập kỷ qua, Chính phủ Italy liên tiếp đưa ra nhiều ưu đãi tài chính khác nhau để khuyến khích người dân lập gia đình. Gần đây nhất là kế hoạch trợ cấp 50-175 euro/tháng cho mỗi trẻ em sinh được sinh ra đến khi chúng 21 tuổi. Tuy nhiên, tất cả đều không mang lại kết quả.

Thủ tướng Giorgia Meloni nói rằng Italy "sẽ biến mất" trừ khi đất nước này thay đổi. Vì vậy, chính phủ của bà quyết tâm hành động để đảo ngược xu hướng tỷ lệ sinh.

Theo Guardian, người nước ngoài đang đóng góp đáng kể cho nền kinh tế của Italy cũng như số lượng trẻ em ở nước này. Tuy nhiên, việc giải quyết vấn đề tỷ lệ sinh bằng cách nhập cư đang là điểm nhức nhối đối với chính phủ của bà Meloni.

Vị thủ tướng lập luận rằng vấn đề không thể chỉ được giải quyết bằng việc nhập cư mà còn bằng nguồn lao động nữ dự trữ chưa được sử dụng hết, đồng thời cần tập trung vào nhân khẩu học bằng cách khuyến khích cho các gia đình sinh con.

Trong khi chính phủ vật lộn tìm giải pháp, các hội đồng giáo dục tại Italy cũng đang cố gắng tìm ra cách để chống lại việc quy mô lớp học bị thu hẹp. Theo đó, trường học kết hợp các nhóm tuổi, cố gắng giữ trường học mở cửa càng lâu càng tốt để cộng đồng không biến mất hoàn toàn.

Tuy nhiên, ở thung lũng Aosta, trường học khác vẫn có nguy cơ chịu chung số phận với trường mầm non ở Champorcher.

“Ở Aosta, chúng tôi có thể duy trì trường học cho trẻ ngay cả khi chỉ có 3 học sinh - con số không thể tưởng tượng ở những nơi khác. Như vậy, vấn đề không nằm ở kinh tế, nó nằm ở việc người dân không sinh con nữa", ông Luciano Emilio Caveri, Ủy viên Hội đồng khu vực, nói.

Ngọc Bích