Truy tố cựu Tổng Giám đốc Ngân hàng TMCP Đông Á Trần Phương Bình

11 bị can gồm: Nguyễn Đức Tài (SN 1968, cựu Giám đốc DAB Sở Giao dịch), Nguyễn Thị Ngọc Vân (SN 1970, cựu Phó Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB), Nguyễn Tăng Ngọc Linh (SN 1972, cựu Phó Giám đốc DAB Chi nhánh quận 10, TP Hồ Chí Minh), Nguyễn Chí Thiện (SN 1981, cựu cán bộ tín dụng DAB Chi nhánh quận 10), Nguyễn Chí Công (SN 1979, cựu Phó trưởng Phòng tín dụng khách hàng doanh nghiệp thuộc DAB Sở Giao dịch), Phạm Huy Luận (SN 1972, cựu Giám đốc DAB Chi nhánh quận 4, TP Hồ Chí Minh), Vũ Đức Dũng (SN 1967, cựu Phó Giám đốc DAB Chi nhánh quận 4), Nguyễn Văn Bảo (SN 1971, cựu Trưởng phòng khách hàng doanh nghiệp DAB Chi nhánh quận 4), Nguyễn Quang Thọ (SN 1979, cựu Phó Giám đốc DAB Chi nhánh quận 9, TP Hồ Chí Minh), Phạm Chiến Quốc (SN 1979, cựu Phó trưởng Phòng khách hàng doanh nghiệp thuộc DAB Chi nhánh quận 9), Phùng Ngọc Khánh (SN 1963, Chủ tịch Hội đồng quản trị kiêm Tổng Giám đốc Công ty cổ phần M&C) bị truy tố về tội Vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng (Điều 179 BLHS năm 1999).

Riêng bị can Trần Phương Bình còn bị truy tố thêm tội Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản.

Trước đó, giai đoạn 1 vụ án xảy ra tại ngân hàng này, Trần Phương Bình và cùng Phan Văn Anh Vũ cùng 24 bị cáo khác gây thiệt hại là 3.600 tỉ đồng. Trong đó giai đoạn 1, Trần Phương Bình đã bị TAND Cấp cao tại TP HCM tuyên án chung thân, Phan Văn Anh Vũ lĩnh 25 năm tù giam.

Bị can Trần Phương Bình

Theo cáo trạng, trong khoảng thời gian từ năm 2007 đến 2013, với vai trò là Tổng Giám đốc, Phó Chủ tịch Hội đồng quản trị và Chủ tịch Hội đồng tín dụng DAB, Trần Phương Bình đã chỉ đạo các bị can trong vụ án và các đối tượng liên quan khác thực hiện hành vi phạm tội gây thiệt hại cho DAB hơn 8.827 tỉ đồng. Trong đó hành vi vi phạm quy định về hoạt động ngân hàng, hoạt động khác liên quan đến hoạt động ngân hàng, cho 4 nhóm khách hàng (gồm Hiệp Phú Gia, Đồng Tiên, M&C, Tân Vạn Hưng) gây thiệt số tiền hơn 8.751 tỉ đồng…

Cáo trạng xác định, ngày 8/12/2007, TTC ký hợp đồng nhận đầu tư 100 triệu USD của VinaCapital (VIHL, VNL) thời hạn 12 tháng để mua cổ phần hoặc vốn góp tại các công ty mục tiêu gồm: Công ty Nhật Quang, Công ty Lâm Viên, Công ty Hiệp Phú Gia…. TTC cầm cố toàn bộ cổ phần, vốn góp của TTC tại các công ty mục tiêu cho DAB. DAB ký hợp đồng ủy thác và quản lý tài khoản với VNL và VIHL bảo đảm cho TTC về khả năng hoàn trả 100 triệu USD tiền tài trợ và lãi tương ứng khi chấm dứt hợp đồng.

Năm 2008, VinaCapital không gia hạn hợp đồng và yêu cầu TTC hoàn trả 100 triệu USD. Do các dự án mà TTC đã đầu tư bị thua lỗ, không có khả năng trả nợ cho VinaCapital và để tránh VinaCapital khởi kiện TTC và DAB, bị can Trần Phương Bình chỉ đạo nhân viên tại DAB cho các công ty và cá nhân vay 11 khoản, tổng số 1.820 tỷ đồng và xuất quỹ chi hơn 77 tỷ đồng để sử dụng mua lại 5 tài sản của Nhóm TTC, mục đích là để DAB quản lý tài sản, thu hồi số tiền DAB cho TTC vay và để TTC trả nợ cho VinaCapital.

Trong thời gian từ ngày 28/1/2008 đến ngày 6/12/2010, bị can Trần Phương Bình tiếp tục chỉ đạo DAB cho TTC và các công ty liên quan vay 4 khoản với tổng số 904 tỷ đồng để TTC sử dụng hoàn trả cho VNL và VIHL và để TTC sử dụng cho mục đích khác. Đến hạn thanh toán, do TTC và các công ty liên quan không có khả năng trả nợ cho DAB nên bị can Trần Phương Bình đã chỉ đạo DAB cho TTC và các công ty liên quan vay tiền để đảo nợ, lập hợp đồng vay với mục đích vay khống, nâng khống tài sản bảo đảm...

Tính đến ngày 24/12/2018, TTC và các công ty liên quan còn dư nợ 6 khoản vay với tổng số tiền hơn 3.139 tỷ đồng, không có khả năng trả nợ.

Tương tự, bị can Bình cũng chỉ đạo DAB cho các công ty thuộc nhóm khách hàng M&C (Công ty M&C và một số công ty, cá nhân liên quan) vay tiền để đảo nợ.

Tài sản đảm bảo là Dự án Sài Gòn - Ba Son khi chưa có văn bản chấp thuận đầu tư, chưa được UBND TP.HCM phê duyệt quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500, không được sự đồng ý của chủ đầu tư là Công ty Ba Son, tài sản đảm bảo không được công chứng và đăng ký giao dịch đảm bảo. Với hành vi này các bị can đã gây thiệt hại số tiền gần 3.950 tỷ đồng.

Đối với nhóm khách hàng Công ty Thép Đồng Tiến và Công ty Tư vấn đầu tư TBTP, bị can Trần Phương Bình và các đồng phạm đã cho vay tín chấp không đúng quy định, gây thiệt hại cho DAB hơn 393 tỷ đồng.

Ngoài ra, ông Bình còn ra chủ trương và chỉ đạo DAB Chi nhánh quận 10 chuyển dư nợ các khoản vay của Công ty Tân Vạn Hưng và Doanh nghiệp tư nhân Kim Hiền về DAB Sở giao dịch để cơ cấu. Nhằm tránh nợ xấu, cựu Tổng giám đốc DAB đã chỉ đạo nhân viên cơ cấu các khoản vay vàng đến hạn thành dư nợ VNĐ và cho vay 2 khoản mới không có tài sản đảm bảm…, gây thiệt hại hơn 1.269 tỷ đồng.

Để có tiền sử dụng vào mục đích cá nhân và trả lãi cho các khoản vay của một số người mà trước đó bị can Trần Phương Bình đã nhờ những người này đứng tên vay tại DAB, Trần Phương Bình đã chỉ đạo nhiều cấp dưới lập chứng từ thu, nộp khống chiếm đoạt của DAB tổng số tiền hơn 75 tỷ đồng. Viện kiểm sát xác định, bị can Trần Phương Bình phải có trách nhiệm bồi thường số tiền này cho DAB.

Phúc Thái