Từ 01/4/2025, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật có hiệu lực

Tại buổi họp báo, Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Nguyễn Thanh Tịnh giới thiệu Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (VBQPPL).

Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, việc ban hành luật nhằm thể chế đầy đủ, kịp thời các chủ trương, đường lối của Đảng về đổi mới mạnh mẽ tư duy xây dựng pháp luật, hoàn thiện quy trình xây dựng pháp luật, phát hiện và tháo gỡ nhanh nhất những "điểm nghẽn" có nguyên nhân từ các quy định của pháp luật như ý kiến chỉ đạo của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm, ngày 19/02/2025, Quốc hội khóa XV tại Kỳ họp bất thường lần thứ 9 đã thông qua Luật Ban hành VBQPPL và có hiệu lực thi hành kể từ ngày 01/4/2025.

Việc xây dựng Luật Ban hành VBQPPL nhằm kịp thời tháo gỡ những điểm nghẽn về thể chế, tiếp tục hoàn thiện khuôn khổ pháp lý cho việc xây dựng và vận hành hệ thống VBQPPL thống nhất, đồng bộ, minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận, hiệu lực và hiệu quả, dễ áp dụng trên thực tế; qua đó khơi dậy mọi tiềm năng và nguồn lực, tạo động lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững của đất nước trong kỷ nguyên mới.

Phó Chủ nhiệm Văn phòng Chủ tịch nước Phạm Thanh Hà công bố Lệnh của Chủ tịch nước công bố Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật (sửa đổi) vừa được Quốc hội thông qua. Ảnh: VGP/Nguyễn Hoàng

Luật Ban hành VBQPPL gồm 9 Chương và 72 Điều, giảm 8 Chương, 101 Điều so với Luật năm 2015, giảm tương ứng với 53% số chương và 58,4% số điều với những nội dung cơ bản.

Nhấn mạnh những điểm mới có tính đột phá của Luật Ban hành VBQPPL năm 2025, Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh cho biết thêm, với việc giảm đáng kể số lượng chương, điều so với Luật Ban hành VBQPPL năm 2015 đã thể chế hóa Kết luận số 119-KL/TW về việc "sửa đổi Luật Ban hành VBQPPL theo hướng chỉ quy định cụ thể trình tự,thủ tục xây dựng, ban hành VBQPPL của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội", bảo đảm rút ngắn thời gian, nhưng vẫn nâng cao năng suất, kịp thời đáp ứng yêu cầu của thực tiễn phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới, bảo đảm chất lượng VBQPPL, đồng thời bổ sung nội dung về tổ chức thi hành VBQPPL.

Bên cạnh đó, đơn giản hóa hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Xác định lại thẩm quyền ban hành VBQPPL của một số chủ thể theo Hiến pháp năm 2013; Luật năm 2025 đã bỏ thẩm quyền ban hành VBQPPL của chính quyền cấp xã; bổ sung 01 hình thức VBQPPL do Chính phủ ban hành là nghị quyết để giải quyết các vấn đề cấp bách, quan trọng phát sinh từ thực tiễn.

Đồng thời, đổi mới mạnh mẽ việc lập Chương trình lập pháp hằng năm với tính chất linh hoạt cao, quy trình chính sách được thực hiện độc lập với việc lập Chương trình lập pháp hằng năm. Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định Chương trình lập pháp hằng năm trên cơ sở tờ trình đề xuất của chủ thể có thẩm quyền trình thay cho việc xây dựng hồ sơ đề nghị xây dựng luật, pháp lệnh, nghị quyết để trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Quốc hội quyết định Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hằng năm. Điều này khắc phục tính hình thức trong xây dựng hồ sơ đề nghị; xác định rõ thẩm quyền của Chính phủ quyết định chính sách trong quy trình xây dựng luật, Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, thông qua luật.

Ngoài ra, bổ sung hình thức lấy ý kiến là tham vấn chính sách trong quá trình xây dựng chính sách dự án luật, nghị quyết của Quốc hội, pháp lệnh của Ủy ban Thường vụ Quốc hội. Quy định cơ quan trình chủ trì tiếp thu, chỉnh lý dự án luật, chịu trách nhiệm cho đến khi dự án được thông qua hoặc ký ban hành.

Luật còn bổ sung quy định tổ chức thi hành VBQPPL. Ảnh: Minh họa

Đặc biệt, Luật còn bổ sung quy định tổ chức thi hành VBQPPL. Đây là điểm mới của Luật, khắc phục nguyên nhân VBQPPL chưa xác định rõ các hoạt động nào thuộc tổ chức thi hành pháp luật và quy định trách nhiệm nghĩa vụ thực hiện cho các chủ thể... Trong nội dung tổ chức thi hành VBQPPL, Luật năm 2025 đã bổ sung quy định hướng dẫn áp dụng VBQPPL. Theo đó, cơ quan, người có thẩm quyền ban hành VBQPPL xem xét, hướng dẫn đối với văn bản do mình ban hành bằng văn bản hành chính, trên cơ sở đề nghị của cơ quan, tổ chức, cá nhân. Ngoài ra, Luật năm 2025 cũng có những nội dung mới về trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan trong quá trình xây dựng, tổ chức thi hành VBQPPL; ứng dụng công nghệ số, chuyển đổi số trong việc xây dựng văn bản.../.

Khánh Linh