Từ 1-7-2025, những ai sẽ phải tham gia BHXH bắt buộc theo luật mới?
Từ 1-7-2025, thêm nhiều người lao động được bảo vệ qua BHXH bắt buộc; đây là một thay đổi tích cực từ Luật BHXH 2024.
BHXH khu vực XXVII (Cơ quan quản lý về BHXH của TP.HCM, Bình Dương, Bà Rịa - Vũng Tàu) vừa có hướng dẫn về các quy định mới từ ngày 1-7-2025 theo Luật BHXH 2024.
Theo đó, nội dung mới nổi bật của Luật BHXH 2024 là việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc. Điều này góp phần quan trọng trong việc thể chế hóa các quan điểm, đường lối cải cách về an sinh xã hội và sửa đổi các vướng mắc từ thực tiễn.
Cán bộ BHXH khu vực XXVII tư vấn cho người dân về chế độ BHXH tại bộ phận một cửa. Ảnh: THUẬN VĂN
Cụ thể, Điều 2 Luật BHXH 2014 (hiện đang áp dụng) và Điều 2 Luật BHXH 2024 (áp dụng từ ngày 1-7-2025) cho thấy Luật BHXH 2024 đã mở rộng đối tượng tham gia BHXH bắt buộc gồm:
- Người lao động làm việc không trọn thời gian, có tiền lương trong tháng bằng hoặc cao hơn tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc thấp nhất (hiện hành chỉ quy định người làm việc theo hợp đồng lao động không xác định thời hạn, hợp đồng lao động xác định thời hạn có thời hạn từ đủ 01 tháng trở lên thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc).
- Người làm việc theo hợp đồng không mang tên hợp đồng lao động nhưng có nội dung thể hiện về việc làm có trả công, tiền lương và sự quản lý, điều hành, giám sát của một bên.
- Người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố.
- Chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh tham gia theo quy định của Chính phủ.
- Người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật; thành viên Hội đồng quản trị, Tổng giám đốc, Giám đốc, thành viên Ban kiểm soát hoặc kiểm soát viên và các chức danh quản lý khác được bầu của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã theo quy định của Luật Hợp tác xã không hưởng tiền lương (với nhóm này, Luật BHXH 2014 chỉ quy định tham gia BHXH bắt buộc với người quản lý doanh nghiệp và người quản lý điều hành hợp tác xã có hưởng tiền lương).
- Lực lượng dân quân thường trực.
- Vợ hoặc chồng không hưởng lương từ ngân sách nhà nước được cử đi công tác nhiệm kỳ cùng thành viên cơ quan đại diện nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam ở nước ngoài được hưởng chế độ sinh hoạt phí. Đây cũng là nhóm tham gia BHXH bắt buộc mới hoàn toàn theo quy định của Luật BHXH 2024.
Riêng đối với người hoạt động không chuyên trách cấp xã thì mặc dù thuộc đối tượng tham gia BHXH bắt buộc theo Luật BHXH 2014 nhưng chỉ giới hạn ở chế độ hưu trí và tử tuất. Từ ngày 1-7-2025, nhóm này được mở rộng hưởng đầy đủ chế độ BHXH (thêm ốm đau, thai sản, tai nạn lao động).
Tuy nhiên, theo Công văn 03/CV-BCĐ ngày 15-4-2025 của Ban chỉ đạo sắp xếp đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp thì dự kiến sẽ kết thúc việc sử dụng người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã hiện nay kể từ ngày 1-8-2025.
Khi đó chính quyền địa phương sẽ xem xét, sắp xếp, bố trí người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tham gia công tác tại thôn, tổ dân phố và thực hiện chế độ, chính sách đối với các trường hợp không bố trí công tác theo quy định.
Mức đóng BHXH bắt buộc từ ngày 1-7-2025
Căn cứ Điều 32, Điều 33 và Điều 34 Luật BHXH 2024, tỉ lệ đóng BHXH bắt buộc của người lao động và người sử dụng lao động từ ngày 1-7-2025 như sau:
- Đối với người lao động: tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 10,5%, bao gồm BHXH 8% (quỹ hưu trí tử tuất); bảo hiểm y tế 1,5%; bảo hiểm thất nghiệp 1%.
- Đối với người sử dụng lao động: tỉ lệ đóng bảo hiểm bắt buộc là 21,5%, bao gồm BHXH 17,5% (14% cho chế độ hưu trí; 3% cho chế độ ốm đau - thai sản; 0,5% chế độ tai nạn lao động - bệnh nghề nghiệp); bảo hiểm y tế 3%; bảo hiểm thất nghiệp 1%.
Theo đó, căn cứ quy định nêu trên thì tỉ lệ đóng BHXH từ ngày 1-7-2025 không có sự thay đổi so với quy định tại Luật BHXH 2014; bên cạnh đó, theo Điều 5 Luật BHXH 2024 thì mức đóng BHXH bắt buộc được tính trên cơ sở tiền lương làm căn cứ đóng BHXH bắt buộc.
