Từ 1/7: Bỏ án tử hình đối với 8 tội danh này

Sáng 25/6, với 429/439 đại biểu tán thành (chiếm 89,75% tổng số đại biểu Quốc hội), Quốc hội đã thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự. Luật sẽ có hiệu lực từ ngày 1/7/2025.

Một trong những điểm đáng chú ý là việc chính thức bỏ hình phạt tử hình đối với 8 tội danh, thay bằng hình phạt tù chung thân không xét giảm án.

Các tội danh không còn bị áp dụng hình phạt tử hình gồm:

Hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Điều 109)

Phá hoại cơ sở vật chất – kỹ thuật của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (Điều 114)

Sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Điều 194)

Vận chuyển trái phép chất ma túy (Điều 250)

Phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Điều 421)

Gián điệp (Điều 110)

Tham ô tài sản (Điều 353)

Nhận hối lộ (Điều 354)

Đối với các bản án tử hình đã tuyên trước ngày 1/7 mà chưa thi hành án, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao sẽ quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Bộ trưởng Tư pháp Nguyễn Hải Ninh. Ảnh: Quốc hội

Đối với tội tham ô tài sản và tội nhận hối lộ, người bị kết án tù chung thân chỉ có thể được xét giảm thời hạn chấp hành hình phạt nếu đã chủ động nộp lại ít nhất ba phần tư tài sản và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong quá trình điều tra, xử lý vụ án hoặc lập công lớn.

Bộ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Hải Ninh cho biết việc sửa đổi nhằm tiếp tục thể chế hóa chủ trương của Đảng về thu hẹp hình phạt tử hình. Theo ông, “Bộ luật Hình sự năm 1985 có 44 tội có hình phạt tử hình, đến năm 1999 còn 29 tội, năm 2009 còn 22 tội và năm 2015 chỉ còn 18 tội”.

Ông nhấn mạnh: “Việc bỏ hình phạt tử hình ở 8 tội danh lần này vừa đảm bảo hiệu quả phòng, chống tội phạm, vừa phù hợp với xu hướng quốc tế và yêu cầu mở rộng quan hệ hợp tác quốc tế hiện nay”.

Chính phủ cũng dẫn chứng Công ước của Liên Hợp Quốc về quyền dân sự và chính trị, trong đó quy định: “Ở những nước mà hình phạt tử hình chưa được xóa bỏ thì chỉ được phép áp dụng hình phạt tử hình đối với những tội ác nghiêm trọng nhất”.

Bộ luật sửa đổi cũng tăng mức hình phạt tù khởi điểm và tăng gấp đôi mức phạt tiền đối với các tội về môi trường, an toàn thực phẩm, sản xuất – buôn bán hàng giả là lương thực, thuốc chữa bệnh và các tội về tham nhũng.

Theo Bộ trưởng Nguyễn Hải Ninh, việc tăng hình phạt căn cứ vào biến động về giá cả và mức thu nhập bình quân đầu người hiện nay. “Mức lương cơ sở tăng 2,04 lần, thu nhập bình quân đầu người tăng 2,02 lần so với thời điểm năm 2015”, ông cho biết.

Chính phủ đánh giá các sửa đổi lần này vừa đáp ứng yêu cầu thực tiễn, vừa đảm bảo tiệm cận với chuẩn mực pháp luật quốc tế.

NB (T/h)