Từ cấp phó mật thiết vì sao Mike Pence trở thành đối thủ của ông Donald Trump?

Chính thức đối đầu

Theo AP, Phó Tổng thống thứ 48 của nước Mỹ đã chính thức khởi động cuộc đua của mình bằng một video và sự kiện khởi động ở Des Moines, Iowa, ngày 7-6, cũng là sinh nhật lần thứ 64 của ông. Trong khi ông Trump hiện đang dẫn đầu cuộc chiến đề cử bởi đảng Cộng hòa, với Thống đốc Florida Ron DeSantis liên tục đứng ở vị trí thứ hai, những người ủng hộ ông Pence vẫn nhìn thấy cơ hội cho ông, người tán thành nhiều chính sách của chính quyền trước nhưng không gây náo động như 2 nhân vật trên.

Mặc dù ông thường xuyên ca ngợi những thành tựu của “chính quyền Trump-Pence”, nhưng việc đề cử Pence được nhận định là sự trở lại các vị trí lâu nay gắn liền với nền tảng của Đảng Cộng hòa đã bị bỏ rơi bởi ông Trump, khi cựu thổng thống này định hình lại đảng theo hình ảnh của mình. Ông Pence đã cảnh báo chống lại làn sóng dân túy đang gia tăng trong đảng, và các cố vấn coi ông là người bảo thủ theo phong cách Reagan truyền thống trong cuộc đua.

Trong thông báo tham gia chiến dịch tranh cử tổng thống, ông Pence cho rằng sự đề cử của đảng Cộng hòa sẽ là lựa chọn giữa ông Trump “liều lĩnh” và Hiến pháp Mỹ.

Là người kiên quyết phản đối quyền phá thai, ông Pence ủng hộ lệnh cấm toàn quốc đối với hành vi này và đã vận động chống lại các chính sách ủng hộ người chuyển giới trong trường học.

Ông cũng cho rằng những thay đổi đối với chính sách An sinh xã hội và Bảo hiểm Y tế (Medicare), chẳng hạn như nâng cao độ tuổi đủ tiêu chuẩn, nên được đưa ra bàn bạc để giữ cho các chương trình có khả năng thanh toán - điều cả ông Trump và DeSantis đều phản đối. Ông chỉ trích DeSantis vì mối thù ngày càng leo thang của ông này với Disney. Ông cũng nói Mỹ nên hỗ trợ nhiều hơn cho Ukraine.

Ông Pence thường tự mô tả mình theo thứ tự lần lượt là “người theo đạo Cơ đốc, người bảo thủ và người thuộc đảng Cộng hòa”. Ông đã dành nhiều tháng để đặt nền móng cho cuộc tranh cử dự kiến, tổ chức các sự kiện ở các bang bỏ phiếu sớm như Iowa, Nam Carolina và New Hampshire; thăm các nhà thờ, đưa ra các bài phát biểu về chính sách và lôi kéo các nhà tài trợ.

Nhóm của ông Pence coi Iowa và các cử tri Cơ đốc giáo theo đạo Tin lành của bang này rất quan trọng đối với con đường dẫn đến chiến thắng của ông. Các cố vấn cho biết ông có kế hoạch vận động mạnh mẽ ở bang này, đánh vào từng quận trong số 99 quận của bang, trước cuộc họp kín đầu tiên của đảng Cộng hòa vào năm tới.

Chiến dịch dự kiến dựa nhiều vào các tòa thị chính và điểm dừng bán lẻ nhằm giới thiệu lại Pence với những cử tri chỉ biết ông từ thời còn là Phó Tổng thống của ông Trump. Ông Pence đã phục vụ hơn 10 năm tại Quốc hội với tư cách là Thống đốc bang Indiana, trước khi ông được chọn làm người liên danh tranh cử với ông Trump vào năm 2016.

Từng là người bảo vệ Trump

Là Phó Tổng thống, ông Pence còn được xem là người bảo vệ trung thành của ông Trump, cho đến những ngày trước cuộc bạo loạn Đồi Capital ngày 6-1-2021, khi ông Trump cố gắng thuyết phục ông Pence và những người ủng hộ ông rằng, ông Pence có quyền đơn phương lật ngược kết quả của cuộc bầu cử năm 2020.

Với việc ông Trump đối mặt với sự hoài nghi của một số đảng viên Cộng hòa trong cuộc tranh cử năm 2016, ông Pence từ chối công khai chỉ trích (cựu) Tổng thống. Với tư cách là Phó Tổng thống, ông cũng thường đóng vai sứ giả, cố gắng “phiên dịch” các tuyên bố chính sách và hùng biện không chính thống của ông Trump, đặc biệt trên trường thế giới.

Những nỗ lực pháp lý của ông Trump nhằm ngăn chặn thất bại trong cuộc bầu cử năm 2020 đã bị tòa án và các quan chức tiểu bang dập tắt. Quốc hội Mỹ thông báo ngày 6-1-2021 sẽ họp để chính thức xác nhận chiến thắng của ứng viên Tổng thống Joe Biden. Trong những tuần trước phiên họp, ông Trump đã tổ chức chiến dịch gây áp lực chưa từng có, để thuyết phục ông Pence rằng ông có quyền loại bỏ phiếu Đại cử tri từ các bang chiến trường ông Biden giành được. Nhưng ông Pence không làm như vậy.

Khi cuộc bạo động tại Điện Capitol đang diễn ra và sau khi ông Pence và gia đình vội vã chạy trốn khỏi Thượng viện, ông Trump đã tweet: "Mike Pence đã không có can đảm để làm những gì đáng lẽ phải làm". Đoạn video về vụ tấn công cho thấy những kẻ bạo loạn đọc to những lời của ông Trump và đám đông hô vang rằng ông Pence nên bị treo cổ. Ông Pence sau đó nói ông Trump “đã gây nguy hiểm cho gia đình tôi và mọi người tại Điện Capitol vào ngày hôm đó, lịch sử sẽ buộc ông Trump phải chịu trách nhiệm”.

Bất chấp trải nghiệm đau buồn của mình, ông Pence phản đối nỗ lực làm chứng trong các cuộc điều tra về các hành động của ông Trump liên quan đến sự kiện ngày 6-1. Ông từ chối xuất hiện trước Ủy ban Hạ viện điều tra vụ tấn công, chống lại trát đòi hầu tòa do công tố viên đặc biệt giám sát nhiều cuộc tấn công của Trump đưa ra. Nhưng cuối cùng ông đã làm chứng trước một đại bồi thẩm đoàn.

Sẽ là người thứ bảy?

Ông Pence đã dành 2 năm rưỡi để tách mình ra khỏi ông Trump. Nhưng ông phải đối mặt với sự hoài nghi từ cử tri chống Trump, những người coi ông đã quá thân thiết với cựu Tổng thống. Trong khi đó, những người trung thành với ông Trump đổ lỗi cho ông vì đã không chú ý đến yêu cầu của Trump, để lật ngược thất bại trong cuộc bầu cử của 2 người, dù vai trò của ông Pence trong việc giám sát kiểm phiếu của Đại cử tri đoàn chỉ mang tính nghi thức, bởi ông không có quyền tác động đến kết quả.

Cùng với quyết định tranh cử, ông Pence tham gia danh sách đông đúc của các ứng viên đảng Cộng hòa bao gồm Trump, DeSantis, cựu Đại sứ Liên hiệp quốc Nikki Haley, Thượng nghị sĩ Tim Scott của Nam Carolina, doanh nhân công nghệ Vivek Ramaswamy và cựu Thống đốc Arkansas Asa Hutchinson.

Cựu Thống đốc New Jersey Chris Christie cũng khởi động chiến dịch tranh cử của riêng mình vào tối 6-6 tại New Hampshire. Trong khi Thống đốc Bắc Dakota Doug Burgum công bố chiến dịch của mình vào ngày 7-6 tại Fargo.

Cho đến nay, chỉ có 6 cựu phó tổng thống Mỹ được bầu vào Nhà Trắng, bao gồm cả ông Biden. Liệu ông Pence có trở thành người thứ bảy?

Ánh Vân