Từ cây trồng vụ đông, nông dân Hải Phòng 'hái vàng' trên ruộng

Với hơn 185.000 ha đất nông nghiệp, Hải Phòng không chỉ là thành phố cảng năng động, trung tâm công nghiệp và logistics của miền Bắc mà còn là vùng đất nông nghiệp màu mỡ, có truyền thống sản xuất rau màu chất lượng cao. Trong đó, vụ đông, vụ sản xuất thứ ba trong năm, đang ngày càng khẳng định vai trò là vụ mang lại giá trị kinh tế cao nhất trong cơ cấu trồng trọt của thành phố.

Giá trị hàng nghìn tỷ đồng từ cây vụ đông

Hằng năm, TP Hải Phòng duy trì khoảng 29.000 ha cây vụ đông, với tổng giá trị sản xuất trên 5.000 tỷ đồng. Các loại rau củ chủ lực như hành, cà rốt, bắp cải, su hào, dưa hấu... đã xây dựng được thương hiệu riêng và xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Đông... góp phần đưa Hải Phòng trở thành “vựa rau chất lượng cao của miền Bắc”.

Năm 2025, thành phố đặt mục tiêu duy trì 29.000 ha cây vụ đông và nâng giá trị sản xuất lên trên 6.500 tỷ đồng, bình quân đạt hơn 230 triệu đồng/ha. Để đạt được mục tiêu này, Hải Phòng đang đẩy mạnh ứng dụng khoa học – công nghệ, xây dựng vùng trồng tập trung, đầu tư kho lạnh, trung tâm sơ chế, logistics nông sản, đồng thời thúc đẩy chuỗi liên kết doanh nghiệp, HTX và nông dân nhằm đảm bảo đầu ra ổn định, nâng cao giá trị gia tăng cho nông sản.

Song song với đó, thành phố định hướng xây dựng thương hiệu “Rau vụ Đông Hải Phòng”, phát triển nền tảng truy xuất nguồn gốc, sàn giao dịch nông sản điện tử, hướng tới nông nghiệp sinh thái, công nghệ cao, bền vững và gắn kết chặt chẽ với nhu cầu thị trường.

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Hải Phòng, đến ngày 24/10, toàn thành phố đã gieo trồng trên 6.500 ha rau vụ đông các loại, đạt 22,4% kế hoạch. Diện tích gieo trồng tập trung chủ yếu ở khu vực phía Tây thành phố.

Hàng năm, chất lượng bắp cải ở khu vực phía Tây Hải Phòng luôn được thương lái đánh giá cao.

Cụ thể: 2.100 ha cải bắp, su hào, súp lơ tại các xã Gia Lộc, Gia Phúc, Yết Kiêu, Đại Sơn, Tân Kỳ, Kim Thành; 700 ha dưa hấu ở các xã Hùng Thắng, Đại Sơn, Nguyên Giáp, Chí Linh; 500 ha hành, tỏi tại Trần Phú, An Phú, Chấn Hưng; 500 ha củ đậu tại An Thành, Kim Thành; 100 ha cà rốt ở Thái Tân, Tuệ Tĩnh; phần diện tích còn lại chủ yếu là rau ăn lá, cải dưa và cây gia vị…

Nhiều diện tích gieo trồng sớm như su hào, bắp cải đã bắt đầu cho thu hoạch. Giá bán hiện ở mức 8.000 đồng/kg, cao hơn cùng kỳ năm trước, mang lại lãi 5–6 triệu đồng/sào. Nhiều diện tích cải bắp sớm, dù chưa thu hoạch, đã được thương lái đặt mua trước với giá 9–10 triệu đồng/sào, lãi ròng 6–7 triệu đồng/sào – tín hiệu tích cực cho một vụ đông được mùa, được giá.

Từ "mắt xích vàng" trong chuỗi giá trị vụ đông

Trong quá trình phát triển cây vụ đông, các HTX nông nghiệp tại Hải Phòng giữ vai trò nòng cốt trong cung ứng giống, hướng dẫn kỹ thuật, tổ chức sản xuất và bao tiêu sản phẩm cho nông dân.

Tiêu biểu như HTX Sản xuất kinh doanh – Dịch vụ nông nghiệp Thụy Hương và HTX Sản xuất kinh doanh – Dịch vụ nông nghiệp Thắng Thủy…là những đơn vị chủ lực trong cung cấp giống cây vụ đông chất lượng cao cho nông dân toàn khu vực phía Đông thành phố. Các HTX này đã chủ động liên kết với doanh nghiệp nhập khẩu và nhân giống các loại cây trồng có năng suất vượt trội như khoai tây giống Marabel (vỏ vàng, ruột vàng, củ to, năng suất cao) hay cúc chi vụ đông – loại cây vừa cho giá trị dược liệu, vừa có tiềm năng xuất khẩu.

Một góc kho khoai tây giống mà HTX Thụy Hương chuẩn bị cung cấp cho người dân.

Một mô hình hiệu quả trong trồng cây vụ đông phải kể đến là HTX Nông nghiệp Tiên Minh (xã Tiên Minh) HTX này chuyển đổi hoạt động theo Luật HTX 2012 từ tháng 9/2016, hiện có hơn 900 thành viên, hoạt động đa dạng từ vệ sinh môi trường, dịch vụ nông nghiệp, trồng cây vụ đông đến bao tiêu sản phẩm lúa nếp.

Tại Tiên Minh, 80% thu nhập của người dân đến từ nông nghiệp. Nếu chỉ trồng lúa hai vụ, thu nhập sau khi trừ chi phí còn thấp. Nhằm tăng giá trị trên cùng diện tích đất, HTX đã quy hoạch và phát triển vùng trồng khoai tây vụ đông – mô hình mang lại hiệu quả kinh tế rõ rệt suốt 15 năm qua.

Theo ông Bùi Văn Hắc – Giám đốc HTX Nông nghiệp Tiên Minh, mỗi năm HTX liên kết và bao tiêu khoảng 25 ha cây vụ đông, chủ yếu là khoai tây. HTX cung cấp giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật và thu mua toàn bộ sản phẩm cho nông dân.

Giống khoai tây HTX lựa chọn trồng có thời gian sinh trưởng 95–100 ngày, cây phát triển mạnh, 45–50 ngày sau trồng đã kín luống. Trung bình mỗi cây cho 8–9 củ đồng đều, năng suất đạt 17–20 tấn/ha, hàm lượng chất khô cao, phù hợp cho chế biến công nghiệp.

Tuy nhiên, giống này khá nhạy cảm với bệnh mốc sương, dễ nứt củ hoặc rỗng ruột nếu điều kiện độ ẩm thay đổi đột ngột. Để khắc phục, HTX thường xuyên tổ chức tập huấn kỹ thuật, điều tiết nước tưới hợp lý, thu mua đúng thời điểm để đạt năng suất cao và chất lượng ổn định. Cách làm bài bản, gắn kết chặt chẽ giữa HTX – nông dân – doanh nghiệp bao tiêu giúp người dân yên tâm sản xuất, tăng thu nhập đáng kể.

Đến “thủ phủ cà rốt” của miền Bắc

Nếu Tiên Minh nổi tiếng với khoai tây, thì xã Tuệ Tĩnh phía tây Hải Phòng lại được mệnh danh là “thủ phủ cà rốt”. Mùa này, khắp cánh đồng, từ ruộng trong đến vùng đất bãi ven sông, đâu đâu cũng tấp nập khung cảnh người dân trồng và chăm sóc cà rốt.

Mỗi năm, xã Tuệ Tĩnh trồng khoảng 360 ha cà rốt, chủ yếu theo tiêu chuẩn VietGAP và hướng hữu cơ, sản lượng đạt 14.000 tấn/năm. Với giá bán khoảng 7.000 đồng/kg, tổng doanh thu ước hơn 80 tỷ đồng. Không chỉ canh tác trong địa phương, nhiều hộ dân còn thuê đất tại Bắc Ninh, Thái Bình mở rộng diện tích trồng hơn 1.000 ha, sản lượng ước 40.000 tấn, doanh thu hơn 200 tỷ đồng/năm.

Cà rốt sơ chế trước khi đóng hộp.

Ông Nguyễn Đức Thuật – Giám đốc HTX Dịch vụ nông nghiệp Đức Chính (xã Tuệ Tĩnh) cho biết: Khoảng 90% diện tích cà rốt của xã phục vụ xuất khẩu sang Hàn Quốc, Nhật Bản, Trung Đông và một phần sang châu Âu. Năm vừa qua, 400 hộ trồng cà rốt có thu nhập trên 500 triệu đồng/hộ, nhiều hộ đạt tiền tỷ. Cây cà rốt đã thực sự làm đổi thay diện mạo nông thôn nơi đây – đường làng khang trang, nhà tầng, biệt thự mọc lên ngày càng nhiều.

Những kết quả trên cho thấy, vụ đông không chỉ là vụ sản xuất bổ sung, mà đã trở thành vụ chính tạo sinh kế và động lực phát triển nông nghiệp Hải Phòng. Sự đồng hành của các HTX nông nghiệp đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong việc chuyển giao kỹ thuật, liên kết tiêu thụ và xây dựng thương hiệu nông sản.

Trong thời gian tới, Hải Phòng tiếp tục đầu tư hạ tầng vùng sản xuất, xây dựng chuỗi giá trị nông sản khép kín, hỗ trợ chứng nhận VietGAP, GlobalGAP, và phát triển sản xuất hữu cơ, hướng đến mục tiêu “vụ đông không chỉ được mùa, mà còn được giá, được thương hiệu” – góp phần hiện thực hóa tầm nhìn xây dựng nền nông nghiệp sinh thái, hiện đại, bền vững gắn với đặc trưng vùng đất Cảng.

Ngọc Hân