Từ Hi Thái hậu (1835 – 1908) là phi tần của hoàng đế Hàm Phong và là mẹ của vua Đồng Trị. Là vị thái hậu quyền lực, bà đã nhiếp chính, nắm quyền khuynh đảo triều chính nhà Thanh trong suốt 47 năm.
Sau gần 50 năm nắm quyền, Từ Hi Thái hậu trút hơi thở cuối cùng vào năm 1908, hưởng thọ 73 tuổi. Theo một số ghi chép, trước khi qua đời, bà hoàng này đã có lời trăn trối gây kinh ngạc, thậm chí chấn động nhà Thanh.
Khi cận kề cái chết, Từ Hi Thái hậu trăn trối chọn Phổ Nghi - con trai của Thuần Thân vương Tải Phong làm người kế vị ngai vàng sau khi hoàng đế Quang Tự băng hà mà không có con cái nối dõi. Tiếp đến, Từ Hi Thái hậu nói với các đại thần và thái giám thân cận Lý Liên Anh rằng: "Ta buông rèm nhiếp chính nhiều lần, những người không hiểu cho rằng ta là người tham quyền lực...
...Thế nhưng trên thực tế, tất cả là vì thời thế ép buộc, không thể không làm vậy. Từ nay về sau, phụ nữ không được phép can dự vào triều chính. Như vậy là trái với gia pháp của bản triều, cần nghiêm khắc ngăn chặn. Đặc biệt là cần đề phòng nghiêm ngặt, không được để các thái giám lạm quyền. Thời nhà Minh mạt vận là một bài học".
Lời trăn trối trên của Từ Hi Thái hậu cho thấy bà hoàng này đã cố gắng sắp xếp cục diện triều chính của nhà Thanh trước lúc mất. Tuy nhiên, lời trăn trối này của bà bị nhiều người chỉ trích vì cho rằng bà nói như vậy đều vì những toan tính cá nhân.
Bởi lẽ, Từ Hi Thái hậu chọn Phổ Nghi làm người kế vị khi ông mới 3 tuổi là vì bà hoàng này muốn tiếp tục nhiếp chính nắm quyền giống như đã làm trước đó. Bà vẫn tin rằng sức khỏe của mình sẽ có chuyển biến tốt. Sau khi bình phục, bà sẽ vẫn buông rèm nhiếp chính, nắm quyền lực tối thượng như trước và biến Phổ Nghi thành vị vua bù nhìn.
Việc chọn Phổ Nghi làm hoàng đế tiếp theo của nhà Thanh sẽ giúp Từ Hi Thái hậu dễ dàng thâu tóm quyền lực hơn. Toan tính này của bà khiến nhiều người càng hiểu rõ hơn tham vọng của người phụ nữ này.
Tiếp đến, Từ Hi Thái hậu buông rèm nhiếp chính suốt 47 năm nhưng lại trăn trối, căn dặn cấm phụ nữ tham chính. Điều này được xem như một hành động tự tố tội bản thân của vị thái hậu này.
Ngoài ra, Từ Hi Thái hậu dặn dò không để các thái giám lạm quyền. Thế nhưng, trước đó khi Từ Hi Thái hậu còn khỏe mạnh, các thái giám thân cận như Lý Liên Anh đã lợi dụng sự tin tưởng của bà mà gây ra vô số "sóng gió" trong triều cũng như hậu cung.
Nhiều sử gia nhận định Từ Hi Thái hậu cố tình dung túng cho thái giám thân cận làm như vậy để dễ bề thao túng triều cục, thuận lợi kiểm soát nhà Thanh. Vậy nên, những lời trăn trối của vị thái hậu này được đánh giá là vừa nực cười vừa tự tố cáo các tội trạng của bản thân đã làm trong gần 50 năm qua.
Mời độc giả xem video: Bí quyết khiến Hoàng đế dù ăn sơn hào hải vị cũng không béo phì.
Tâm Anh (TH)