Từ một vụ án viện kiểm sát kháng nghị

Kiểm sát viên trình bày bản luận tội bị cáo tại tòa. Ảnh minh họa: TỐ NỮ

Thời gian qua, Viện KSND tỉnh luôn quán triệt, nắm vững ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kháng nghị phúc thẩm án hình sự. Qua các vụ án Viện KSND kháng nghị cho thấy, chất lượng kháng nghị ngày càng được nâng cao, góp phần đảm bảo cho việc xét xử các vụ án hình sự đúng người, đúng tội, đúng pháp luật.

Trong số đó phải kể đến vụ án Võ Ngọc Hóa (SN 1998, trú TX Sông Cầu) phạm tội tàng trữ trái phép chất ma túy.

Đúng tội nhưng mức án quá nhẹ

Theo hồ sơ, khoảng 20 giờ ngày 10/8/2020, Huỳnh Ngọc Đang (SN 2000, trú TX Sông Cầu) điều khiển mô tô đến nhà Võ Ngọc Thiên (trú phường Xuân Phú, TX Sông Cầu) gặp Võ Ngọc Hóa để trả tiền nợ. Tại đây, Hóa rủ Đang mua ma túy về sử dụng. Sau đó, Hóa nhắn tin cho Lê Thị Mộng Thư (SN 1990, trú TP Tuy Hòa) hỏi mua nửa hộp 5 ma túy đá với số tiền 2,5 triệu đồng. Thư đồng ý và yêu cầu Hóa chuyển tiền trước. Sau đó, Hóa nhờ bạn chuyển tiền cho Thư, rồi cùng Đang đến điểm hẹn ở TP Tuy Hòa gặp Thư để lấy ma túy. Về nhà, Hóa gọi điện cho một người bạn rồi người này rủ một số người khác đến nhà Hóa. Khi cả nhóm đang ngồi trong phòng ngủ của Hóa thì bị Công an TX Sông Cầu và Công an phường Xuân Phú kiểm tra. Hóa lấy trong túi quần bịch nilon đựng ma túy định ném đi thì bị công an phát hiện bắt quả tang.

Quá trình điều tra xác định, trước đó, Hóa còn mua ma túy đá của một người không rõ họ tên ở khu vực bến xe Quy Nhơn, Bình Định với số tiền 700.000 đồng đem về sử dụng thì thấy chất lượng không ngon nên hàn lại cất trong người cho đến ngày bị phát hiện bắt quả tang.

Ngày 18/5/2021, TAND TX Sông Cầu xử sơ thẩm áp dụng điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật Hình sự và các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ trách nhiệm hình sự, xử phạt bị cáo Hóa 1 năm 6 tháng tù về tội tàng trữ trái phép chất ma túy; tổng hợp với bản án ngày 25/9/2020 của TAND TX Sông Cầu về tội tổ chức đánh bạc, buộc bị cáo chấp hành hình phạt chung là 3 năm tù. Ngoài ra, bản án sơ thẩm còn xử phạt Lê Thị Mộng Thư 2 năm tù về tội mua bán trái phép chất ma túy; Huỳnh Ngọc Đang 1 năm tù về tội tàng trữ trái phép chất ma túy.

Qua kiểm sát bản án sơ thẩm, Viện KSND tỉnh nhận thấy việc truy tố, xét xử bị cáo Hóa về tội tàng trữ trái phép chất ma túy là có căn cứ, đúng tội. Tuy nhiên, theo bản án sơ thẩm, ngoài lần mua ma túy của Thư, trước đó Hóa còn mua ma túy của một người không rõ họ tên ở khu vực bến xe Quy Nhơn đem về sử dụng một ít, còn lại 0,112 gam loại Methamphetamine cất giữ cho đến ngày bị bắt. Như vậy, bị cáo Hóa đã hai lần thực hiện hành vi tàng trữ trái phép chất ma túy, mỗi lần đều trên 0,1 gam nên cần phải xem xét xử lý đối với bị cáo theo điểm b khoản 2 Điều 249 Bộ luật Hình sự. Tuy nhiên, cấp sơ thẩm lại truy tố, xét xử bị cáo theo điểm c khoản 1 Điều 249 Bộ luật Hình sự, xử phạt bị cáo 1 năm 6 tháng tù là quá nhẹ, không tương xứng với tính chất, mức độ của hành vi tội phạm.

Kháng nghị để điều tra, xét xử lại

Để đảm bảo việc giải quyết vụ án đúng pháp luật, cần phải tiến hành lại tố tụng từ giai đoạn điều tra đối với bị cáo Võ Ngọc Hóa. Từ đó, Viện KSND tỉnh đã kháng nghị một phần bản án hình sự sơ thẩm của TAND TX Sông Cầu; đề nghị TAND tỉnh xét xử vụ án theo thủ tục phúc thẩm theo hướng hủy một phần bản án sơ thẩm để điều tra, xét xử lại theo quy định pháp luật. Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 8/9/2021, TAND tỉnh đã chấp nhận kháng nghị của Viện KSND tỉnh.

Sau khi điều tra lại, vừa qua, TAND TX Sông Cầu mở phiên tòa xét xử (lần hai) đối với bị cáo Võ Ngọc Hóa. Hội đồng xét xử nhận định: Hành vi của bị cáo Hóa đủ yếu tố cấu thành tội tàng trữ trái phép chất ma túy theo quy định tại điểm b khoản 2 Điều 249 Bộ luật Hình sự (phạm tội hai lần trở lên). Hơn nữa, năm 2017, bị cáo còn bị TAND TX Sông Cầu xử phạt 6 tháng cải tạo không giam giữ về tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Trong khi đang chấp hành hình phạt, bị cáo tiếp tục phạm tội tổ chức đánh bạc nên tháng 9/2020 bị TAND TX Sông Cầu xử phạt 1 năm 6 tháng tù. Do đó cần phải có mức án nghiêm và cách ly bị cáo ra khỏi đời sống xã hội một thời gian mới đảm bảo tác dụng giáo dục bị cáo. Từ đó, TAND TX Sông Cầu đã xử phạt bị cáo Hóa 5 năm tù về tội tàng trữ trái phép chất ma túy; tổng hợp với bản án của TAND TX Sông Cầu xử phạt về tội tổ chức đánh bạc trước đó, buộc bị cáo chấp hành hình phạt chung là 6 năm 6 tháng tù.

Như vậy, từ kháng nghị của Viện KSND, mức án đối với bị cáo Võ Ngọc Hóa đã tăng từ 1 năm 6 tháng tù lên 5 năm tù, đảm bảo phù hợp với tính chất, mức độ phạm tội của bị cáo và đúng với quy định của Bộ luật Hình sự.

Có thể nói, thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử vụ án hình sự là một khâu công tác quan trọng thực hiện chức năng của ngành KSND. Những năm qua, chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử các vụ án hình sự trong toàn ngành Kiểm sát có nhiều chuyển biến, đạt nhiều kết quả tích cực. Qua đó góp phần quan trọng vào việc phòng, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm, bảo đảm pháp chế, quyền và lợi ích hợp pháp của các chủ thể tham gia tố tụng, củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống cơ quan tư pháp.

Năm 2021, Viện KSND tỉnh kháng nghị 7 vụ, 21 bị cáo. Kết quả xét xử, tòa án chấp nhận kháng nghị 100%.

HỒ NGỌC THẢO

Phó Viện trưởng Viện KSND tỉnh