Từ sản vật quê hương đến thương hiệu OCOP trong xây dựng nông thôn mới ở Cà Mau

Trong bức tranh phát triển ấy, chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (OCOP) đã trở thành cú hích, mở ra hướng đi bền vững cho nông nghiệp Cà Mau, góp phần hiện thực hóa mục tiêu xây dựng nông thôn mới gắn với phát triển kinh tế nông thôn.

HTX – hạt nhân lan tỏa giá trị OCOP

Về xã Nguyễn Việt Khái, người dân nơi đây tự hào khi nhắc đến HTX Hưng Hiệp Tiến – một trong những mô hình tiêu biểu của tỉnh trong việc nâng tầm sản vật quê hương.

Từ vùng quê thuần nông, nay những sản phẩm đặc sản như cá phi, cá kiềng đã bước ra khỏi lũy tre làng, có mặt tại nhiều siêu thị, hội chợ trong và ngoài nước, mang thương hiệu OCOP 3 sao, trở thành điểm nhấn trong quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Vào HTX giúp nông dân nâng cao giá trị sản xuất.

Đáng nói, HTX Hưng Hiệp Tiến không chỉ dừng lại ở việc chế biến cá, mà đã xây dựng chuỗi sản xuất – tiêu thụ khép kín, gắn với tiêu chuẩn sạch, không hóa chất, không chất bảo quản.

Nhờ mạnh dạn đầu tư dây chuyền hiện đại, áp dụng công nghệ bảo quản lạnh, HTX đã tạo ra các sản phẩm như chả cá viên, chả cá phi, chả cá kiềng với hương vị đặc trưng, vừa đậm chất quê, vừa đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường.

“Chúng tôi xác định muốn sản phẩm vươn xa thì phải bắt đầu từ chất lượng. Khi sản phẩm đạt chuẩn, có thương hiệu, người dân làm nghề mới có thể sống được bằng nghề”, đại diện HTX chia sẻ.

Nhờ cách làm bài bản, HTX hiện tạo việc làm thường xuyên cho hàng chục lao động với thu nhập ổn định từ 5–7 triệu đồng mỗi tháng, một con số đáng mừng ở vùng nông thôn ven biển. Thành công của HTX cũng góp phần thúc đẩy quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương.

Sự đồng hành của chính quyền địa phương cũng đóng vai trò quan trọng. Các sở, ngành của tỉnh đã tích cực hỗ trợ quy hoạch vùng nguyên liệu, tổ chức tập huấn, hướng dẫn sản xuất theo quy trình VietGAP, giúp HTX và hộ thành viên tiếp cận với tiến bộ khoa học kỹ thuật.

Cùng với đó, công tác xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại và truy xuất nguồn gốc sản phẩm được chú trọng, bảo đảm mỗi sản phẩm OCOP đều có “chứng minh thư” rõ ràng, được kiểm định vệ sinh an toàn thực phẩm định kỳ.

“Hạt ngọc” nâng tầm thương hiệu

Nếu HTX Hưng Hiệp Tiến tạo dấu ấn với sản phẩm từ thủy sản, thì HTX Thanh Sơn (xã Vĩnh Mỹ) lại là điển hình trong việc phát triển nông nghiệp gắn với thương hiệu lúa gạo.

Cuối năm 2023, giống lúa thơm BL9 – “đứa con tinh thần” do Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh Cà Mau lai tạo từ tổ hợp giống RVT và OM4900 – chính thức được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận lưu hành đặc cách.

Giống BL9 có khả năng thích nghi tốt với điều kiện địa phương, nhất là vùng tôm – lúa. Thời gian sinh trưởng ngắn, năng suất đạt 5,5–7 tấn/ha, khả năng chống chịu sâu bệnh và chịu mặn đến 4‰, giúp nông dân an tâm canh tác trong điều kiện biến đổi khí hậu.

HTX Thanh Sơn đã tiên phong đưa BL9 vào sản xuất, xay xát và đóng gói thành sản phẩm OCOP 3 sao – “Gạo thơm BL9 Cà Mau”. Với quy trình đạt chuẩn VietGAP, hạt gạo không chỉ thơm ngon, dẻo dai, mà còn được người tiêu dùng ưa chuộng nhờ nguồn gốc rõ ràng, an toàn và thân thiện môi trường.

Nông thôn mới ở Cà Mau ngày càng khởi sắc.

Ông Trần Văn Ngỗ, Chủ tịch HĐQT kiêm Giám đốc HTX Thanh Sơn, chia sẻ: “Từ khi chọn giống BL9, chúng tôi đã đặt mục tiêu xây dựng thương hiệu gạo thơm của tỉnh. Đạt chứng nhận OCOP là bước khởi đầu để sản phẩm được quảng bá rộng rãi, tham gia các hội chợ, tiếp cận người tiêu dùng trong và ngoài nước”.

Từ năm 2024, hơn 700 ha diện tích trồng lúa BL9 đã được mở rộng, gắn liền với hợp đồng bao tiêu sản phẩm cùng doanh nghiệp. Nông dân không còn lo “được mùa mất giá” khi đầu ra được đảm bảo, trong khi HTX có thêm điều kiện mở rộng quy mô sản xuất, hướng đến tiêu chuẩn xuất khẩu.

Nhìn lại những thành tựu đã đạt được, có thể thấy chương trình OCOP cùng phong trào xây dựng nông thôn mới ở Cà Mau không chỉ là câu chuyện phát triển hạ tầng, mà là hành trình làm giàu từ nội lực cộng đồng.

Từ HTX Hưng Hiệp Tiến với những sản phẩm thủy sản sạch, đến HTX Thanh Sơn với hạt gạo thơm BL9, tất cả đều chung mục tiêu nâng cao đời sống người dân, phát triển kinh tế nông thôn bền vững, gắn sản xuất với bảo vệ môi trường và văn hóa địa phương.

Sau hơn 10 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, Cà Mau đã ghi dấu bước tiến dài trong phát triển nông thôn. Đến nay, toàn tỉnh có 43/55 xã đạt chuẩn nông thôn mới, trong đó 3 xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao và 1 xã kiểu mẫu – minh chứng rõ nét cho sự đồng lòng của cả hệ thống chính trị và người dân.

Hạ tầng giao thông nông thôn được đầu tư đồng bộ, những cây cầu kiên cố nối liền bờ vui, hệ thống thủy lợi, điện, trường học, trạm y tế được xây mới, sửa chữa khang trang. Diện mạo nông thôn thay đổi, những vùng đất từng nghèo khó nay hiện lên với những cánh đồng trù phú, làng nghề sôi động, đời sống văn hóa tinh thần phong phú.

Thúc đẩy tương lai nông thôn mới

Đằng sau thành công của quá trình xây dựng nông thôn mới ở Cà Mau có dấu ấn đậm nét của khu vực kinh tế hợp tác, đặc biệt là các HTX. Với sự hỗ trợ của Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX tỉnh Cà Mau, hàng trăm HTX được tập huấn kỹ thuật, hỗ trợ vốn, kết nối tiêu thụ, xúc tiến thương mại. Hàng chục sản phẩm OCOP ra đời không chỉ góp phần tạo việc làm, nâng cao thu nhập mà còn giữ gìn giá trị văn hóa – ẩm thực địa phương.

Vai trò của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Cà Mau còn được thể hiện rõ qua các chương trình hỗ trợ trực tiếp như tư vấn thành lập HTX, đào tạo cán bộ quản lý, chuyển giao khoa học kỹ thuật, xúc tiến thương mại và hỗ trợ vốn vay ưu đãi. Nhờ đó, các HTX trên địa bàn có điều kiện đổi mới mô hình sản xuất, ứng dụng công nghệ, từng bước tham gia vào chuỗi giá trị hàng hóa lớn.

Nhiều HTX được hỗ trợ xây dựng thương hiệu, bao bì, truy xuất nguồn gốc điện tử, được kết nối tiêu thụ sản phẩm tại các hội chợ trong và ngoài nước. Những hoạt động của Liên minh HTX Việt Nam cùng Liên minh HTX tỉnh Cà Mau không chỉ giúp nâng cao năng lực cạnh tranh cho HTX, mà còn góp phần đưa hình ảnh nông sản Cà Mau – từ cá phi, cá kiềng đến gạo BL9 – trở thành sản phẩm mang đậm dấu ấn địa phương trong thị trường quốc gia.

Hướng tới tương lai, Cà Mau đặt mục tiêu xây dựng thêm nhiều xã đạt chuẩn nông thôn mới nâng cao, hình thành vùng sản xuất hàng hóa tập trung gắn với OCOP, mở rộng mô hình HTX kiểu mới. Cùng với sự đồng hành của Liên minh HTX Việt Nam, các chương trình hỗ trợ về vốn, kỹ thuật, chuyển đổi số và thương mại điện tử sẽ là “đòn bẩy” giúp kinh tế hợp tác vươn lên mạnh mẽ hơn nữa.

Nam Phong