Hiệp định thương mại thúc đẩy xuất khẩu và đa dạng hóa thị trường của EU

Tòa nhà Ủy ban châu Âu (EC) ở Brussels, Bỉ. Ảnh: THX/TTXVN

Báo cáo thường niên lần thứ 5 về Thực thi và Triển khai Chính sách Thương mại của EU, công bố ngày 3/11, cho thấy các hiệp định thương mại đã giúp doanh nghiệp châu Âu tiếp cận thị trường mới, giảm phụ thuộc vào các đối tác truyền thống và duy trì ổn định dòng chảy thương mại. Báo cáo bao quát giai đoạn năm 2024 và nửa đầu năm 2025, đồng thời khẳng định chính sách thương mại là yếu tố củng cố năng lực cạnh tranh của khu vực.

Theo số liệu năm 2024, xuất khẩu hàng hóa của EU sang 76 đối tác có FTA ưu đãi tăng 1,4%, gấp đôi mức tăng 0,7% đối với các nước không ký kết hiệp định. Xuất khẩu sang Canada tăng 51% kể từ năm 2017, trong khi mức tăng chung sang các thị trường khác đạt 20%. Kim ngạch xuất khẩu nông sản - thực phẩm đạt kỷ lục 235 tỷ euro (271 tỷ USD), tăng 2,8% so với năm trước, riêng xuất khẩu sang các đối tác ưu đãi tăng 3,6%, cao gấp đôi mức tăng sang các nước không có FTA. Năm 2023, lĩnh vực dịch vụ, thương mại với các đối tác ưu đãi đạt 1.300 tỷ euro (1.500 tỷ USD), gấp hơn 3 lần so với nhóm không có FTA.

Các hiệp định thương mại cũng góp phần ổn định chuỗi cung ứng của EU trong bối cảnh khối bị ảnh hưởng từ các biện pháp trừng phạt Nga. Xuất khẩu sang Mexico, Na Uy, Thụy Sĩ và Vương quốc Anh đã bù đắp phần sụt giảm ở các ngành ô tô, linh kiện và thiết bị điện. Về nhập khẩu, nguồn khí đốt và khí hóa lỏng từ Algeria, Kazakhstan, Na Uy cùng nhập khẩu đồng từ Chile giúp EU cân bằng nguồn cung sau khi cắt giảm phụ thuộc vào Nga.

Năm 2024, EU đã tháo gỡ 44 rào cản thương mại tại các thị trường thứ ba, nâng tổng số lên 186 kể từ khi cơ chế thực thi được thiết lập vào năm 2020. Bên cạnh đó, khối tiếp tục mở rộng mạng lưới đối tác, với 2 hiệp định mới có hiệu lực gồm FTA với New Zealand và Hiệp định Đối tác Kinh tế với Kenya. Đến nay, EU đã ký kết 44 hiệp định bao phủ 76 đối tác ưu đãi, hoàn tất đàm phán với Indonesia và đang chờ phê duyệt hiệp định với Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR) và Mexico, đồng thời thúc đẩy đàm phán với Ấn Độ, Malaysia, Philippines, Thái Lan và Các Tiểu vương quốc Arập Thống nhất (UAE).

Ủy viên phụ trách Thương mại và An ninh Kinh tế EU, ông Maroš Šefčovič, nhấn mạnh rằng các FTA giúp khối củng cố vị thế trước thách thức toàn cầu thông qua đa dạng hóa nguồn cung, thị trường và giảm chi phí nhờ hài hòa quy định quốc tế. Ông cho rằng việc mở rộng thị trường là yếu tố thiết yếu giúp doanh nghiệp châu Âu duy trì ổn định trong môi trường thương mại nhiều biến động.

Báo cáo năm nay đi kèm Tài liệu làm việc (Staff Working Document), cập nhật tiến triển trong quan hệ thương mại ưu đãi, việc loại bỏ rào cản, giải quyết tranh chấp và triển khai các công cụ thực thi mới. Tài liệu cũng ghi nhận nỗ lực hỗ trợ doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm doanh nghiệp vừa và nhỏ, thông qua cổng thông tin Access2Markets.

Trong bối cảnh chuỗi cung ứng toàn cầu đang tái định hình, EU coi việc mở rộng mạng lưới hiệp định thương mại là trụ cột chiến lược của chính sách kinh tế đối ngoại. Cách tiếp cận dựa trên nguyên tắc cởi mở, minh bạch và cùng có lợi được xem là nền tảng giúp EU khẳng định vai trò trung tâm thương mại toàn cầu ổn định, hướng tới phát triển bền vững, chuyển đổi kinh tế xanh và số hóa trong giai đoạn hiện nay.

Hương Giang (TTXVN)