Từ tháng 1/2026, 'truy' tài sản của thành viên nếu hộ kinh doanh không nộp phạt hành chính

Nghị định số 296/2025 của Chính phủ quy định về cưỡng chế thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính có hiệu lực từ 1/1/2026 với nhiều điểm mới, trong đó có nội dung liên quan đến việc thi hành quyết định cưỡng chế vi phạm hành chính đối với hộ kinh doanh.

Đáng chú ý, tại Điều 4, Nghị định này quy định rõ: Đối với hộ kinh doanh, hộ gia đình, tổ hợp tác ưu tiên cưỡng chế đối với tài sản chung phục vụ cho kinh doanh. Trường hợp nếu tài sản tài sản chung của hộ kinh doanh, hộ gia đình không đủ thì cơ quan chức năng sẽ khấu trừ tiền, kê biên tài sản riêng của chủ hộ và các thành viên khác trong hộ đó.

Nếu tài sản chung của hộ kinh doanh không đủ để thi hành quyết định cưỡng chế, cơ quan chức năng sẽ kê biên tài sản riêng của các thành viên trong hộ kinh doanh đó. (Ảnh minh họa)

Cũng tại điều này quy định, đối với các cơ quan nhà nước đơn vị vũ trang, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội, sự nghiệp công lập không có thu thì không được dùng ngân sách nhà nước để nộp phạt. Các đơn vị này phải tự bảo đảm nguồn tiền để thi hành quyết định cưỡng chế hoặc với đơn vị sự nghiệp có thu thì việc cưỡng chế lấy từ nguồn thu của các hoạt động và tài sản này mang lại.

Đối với tổ hợp tác, các thành viên tổ hợp tác phải liên đới chịu trách nhiệm bằng tài sản riêng theo tỷ lệ phần đóng góp hoặc theo thỏa thuận trong hợp đồng hợp tác.

Với nhóm cộng đồng dân cư, biện pháp cưỡng chế sẽ khấu trừ tiền, kê biên tài sản, trả chi phí cho hoạt động cưỡng chế từ tiền, tài sản chung của cộng đồng này.

Nghị định quy định rõ trình tự cưỡng chế tài sản đối với Hộ kinh doanh khi không đủ tiền nộp phạt như sau:

Bước 1: Trừ tiền từ tài khoản kinh doanh

Cơ quan chức năng sẽ khấu trừ tiền từ tài khoản ngân hàng dùng chung cho hoạt động kinh doanh của hộ.

Bước 2: Trừ tiền từ tài khoản cá nhân

Nếu tài khoản kinh doanh không đủ, tiền sẽ được khấu trừ từ tài khoản cá nhân của chủ hộ kinh doanh và các thành viên tham gia kinh doanh (có tên trong giấy đăng ký).

Bước 3: Trừ vào lương và thu nhập

Nếu vẫn chưa đủ, cơ quan chức năng có quyền trừ vào tiền lương, tiền công và các khoản thu nhập hợp pháp khác của chủ hộ và các thành viên.

Bước 4: Kê biên tài sản riêng (nhà, đất, xe…)

Đây là biện pháp mạnh nhất. Nếu các nguồn tiền trên vẫn không đủ nộp phạt, cơ quan chức năng sẽ tiến hành kê biên tài sản riêng của chủ hộ và các thành viên (nhà cửa, đất đai, phương tiện đi lại…) để bán đấu giá bù vào tiền phạt.

Liên quan đến các cá nhân phải chịu trách nhiệm liên đới, Nghị định cho biết không phải bất cứ ai trong gia đình (vợ/chồng/con cái) đều bị "vạ lây". Nghị định quy định rõ đối tượng bị cưỡng chế là “Chủ hộ kinh doanh và các thành viên hộ gia đình tham gia đăng ký kinh doanh”.

Những thành viên trong gia đình không có tên trong Giấy chứng nhận đăng ký hộ kinh doanh sẽ không bị ảnh hưởng đến tài sản riêng.

Về quy trình, người có thẩm quyền có thể ra quyết định áp dụng một hoặc nhiều biện pháp cưỡng chế cùng lúc nếu một biện pháp không đủ hiệu quả. Quyết định cưỡng chế phải được gửi đến cá nhân, tổ chức vi phạm trong vòng 2 ngày làm việc kể từ ngày ban hành.

Đối với những quyết định cưỡng chế đã ban hành hoặc thực hiện xong trước ngày 1/1/2026 mà vẫn còn khiếu nại, các cơ quan chức năng sẽ tiếp tục áp dụng quy định cũ (Nghị định 166/2013) để giải quyết.

Thái Bình