Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng QĐND Việt Nam
Chủ tịch Hồ Chí Minh - Người tổ chức, lãnh đạo, giáo dục và rèn luyện QĐND Việt Nam. Trong suốt chặng đường xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội ta luôn được soi sáng bởi tư tưởng của Người. Đại tướng, Tổng tư lệnh Võ Nguyên Giáp - 'Anh Cả' của Quân đội ta khẳng định: 'Tư tưởng Hồ Chí Minh đã tạo nên sức mạnh to lớn cho quân và dân ta chiến thắng mọi kẻ thù'.
Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng QĐND Việt Nam thể hiện toàn diện trên mọi lĩnh vực hoạt động: Chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật; trong tất cả các nhiệm vụ: Xây dựng, huấn luyện, chiến đấu, công tác, lao động sản xuất, làm nghĩa vụ quốc tế. Trong khuôn khổ bài viết này, chúng ta có thể phác thảo trên một số nội dung chủ yếu sau:
Thứ nhất, xây dựng QĐND, do nhân dân và vì nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng: “Nhân dân là vô địch” và “trận địa vững chắc nhất là lòng dân”. Vì thế, Người thường xuyên nhắc nhở Quân đội ta là con em của nhân dân nên phải có quan hệ gắn bó như ruột thịt với nhân dân: “như cá với nước”. Quân với dân “đoàn kết một lòng, học hỏi, giúp đỡ lẫn nhau”. Quân đội phải “giúp đỡ dân, phải làm cho dân tin, dân phục, dân yêu”.
Ngày 25/5/1946, đến dự Lễ khai giảng Trường võ bị Trần Quốc Tuấn, Chủ tịch Hồ Chí Minh trao tặng lá cờ thêu 6 chữ vàng: “Trung với nước, hiếu với dân” và dặn dò: “Mong rằng anh em ở đây, bao giờ cũng phải làm theo hai khẩu hiệu mà nó là cái đích của anh em: Trung với nước, hiếu với dân”. Quân đội không những đánh giặc giỏi, mà còn phải biết làm công tác dân vận giỏi. Phải luôn dựa vào dân vì có dân là có tất cả. Ngay từ những ngày chuẩn bị khởi nghĩa Tháng Tám 1945, Người đã nhiều lần căn dặn đồng chí Võ Nguyên Giáp: “Phải dựa vào dân, dựa chắc vào dân thì kẻ địch không thể nào tiêu diệt được”. Người dạy rằng: “Mình đánh giặc là vì dân. Nhưng mình không phải là “cứu tinh” của dân, mà mình có trách nhiệm phụng sự nhân dân”. Năm 1958, trong buổi lễ phong quân hàm cho cán bộ cao cấp của Quân đội, Người căn dặn: “Dù ở cương vị nào, chúng ta cũng đều phải cố gắng để xứng đáng là người đày tớ trung thành và tận tụy của nhân dân”.
Thứ hai, giữ vững và phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng đối với Quân đội. Quân đội ta được Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập, giáo dục và rèn luyện. Quân đội là lực lượng tin cậy của Đảng, của nhân dân. Có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, Quân đội ta mới giữ vững bản chất của giai cấp công nhân, chiến đấu vì độc lập dân tộc, dân chủ và chủ nghĩa xã hội. Khi chỉ thị thành lập Đội Việt Nam tuyên truyền Giải phóng quân, Người căn dặn: Tổ chức Đội phải lấy chi bộ làm hạt nhân lãnh đạo. Chủ tịch Hồ Chí Minh coi việc đặt Quân đội dưới sự lãnh đạo tuyệt đối của Đảng là vấn đề nguyên tắc. Người chỉ rõ: “Phải xây dựng và lãnh đạo vững chắc lực lượng vũ trang cách mạng của nhân dân, bảo đảm đánh thắng bất cứ kẻ thù nào, bất cứ trong hoàn cảnh nào”.
Việc chăm lo giáo dục đảng viên, cán bộ về phẩm chất cách mạng để phát huy vai trò tiền phong gương mẫu của cán bộ, của đảng viên trong Quân đội là nhân tố có ý nghĩa quyết định để đánh thắng kẻ thù. Người nhấn mạnh: “Quân đội ta có sức mạnh vô địch, vì nó là một quân đội nhân dân do Đảng ta xây dựng, Đảng ta lãnh đạo và giáo dục”. Người yêu cầu: “Quân đội ta là QĐND. Nhân dân có Đảng lãnh đạo, Đảng có chính cương, chính sách. Đã là QĐND thì phải học chính sách của Đảng”.
Thứ ba, tăng cường đoàn kết nội bộ, đoàn kết quốc tế. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã dạy: “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công”. Đoàn kết nội bộ là yếu tố tạo thành sức mạnh và là nguồn gốc mọi chiến thắng của Quân đội ta. Tình đoàn kết keo sơn trong Quân đội ta được xây dựng trên cơ sở quán triệt đường lối, mục tiêu cách mạng của Đảng. Ngày 5/4/1958, Chủ tịch Hồ Chí Minh đến thăm và nói chuyện với cán bộ, giáo viên, học viên Trường Sĩ quan Lục quân Việt Nam. Người căn dặn các học viên sắp tốt nghiệp: “Các chú cần khiêm tốn học tập những cán bộ, chiến sĩ ở đơn vị, chớ tự đại, tự cao”. Đối với cán bộ chính trị, Người nhắc nhở: “Đối với bộ đội, chính trị viên phải thân thiết như một người chị, công bình như một người anh, hiểu biết như một người bạn”. Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, Quân đội ta là quân đội cách mạng, mang bản chất giai cấp công nhân, bản chất giai cấp vô sản nên chẳng những có lòng yêu nước nồng nàn mà còn phải có tinh thần quốc tế cao cả. Người giáo dục Quân đội ta: “Giúp nhân dân nước bạn tức là mình tự giúp mình”. Thường xuyên đấu tranh chống chủ nghĩa dân tộc hẹp hòi và chủ nghĩa sô vanh nước lớn.
Thứ tư, xây dựng Quân đội chính quy và hiện đại. Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Quân đội ta nhất định phải tiến từng bước lên chính quy và hiện đại”. Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, chính quy trong Quân đội ta là sự thống nhất chặt chẽ về chính trị, tổ chức và hành động, dựa trên sự thống nhất mục tiêu, lý tưởng chiến đấu và hệ thống điều lệnh, điều lệ. Người nhắc nhở: “Từ bước đi, cái chào đều phải chính quy hóa” và “Kỷ luật là sức mạnh của Quân đội”. Xây dựng Quân đội tiến đến chính quy và hiện đại là mục tiêu nhất quán, song phải được tiến hành từng bước vững chắc. Người chỉ rõ: “Từ trước tới nay bộ đội ta còn nhiều tác phong du kích. Bây giờ đổi sang chính quy có nhiều chỗ mới lạ và khó khăn. Phải thấy cái gì khó khăn để khắc phục, không sợ khó khăn. Đảng và Chính phủ kiên quyết lãnh đạo bộ đội tiến lên chính quy. Với cố gắng của Trung ương Đảng, Chính phủ, của Bộ Tổng Tư lệnh và của các cô, các chú, bộ đội ta nhất định đi tốt đến chính quy”.
Sau ngày miền Bắc được giải phóng, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ thị: “Phải ra sức xây dựng Quân đội ta thành một QĐND hùng mạnh, một quân đội cách mạng tiến lên chính quy, hiện đại để giữ gìn hòa bình, bảo vệ Tổ quốc”. Đây trở thành yêu cầu, mục tiêu đảm bảo Quân đội ta phát triển ngang tầm đòi hỏi của nhiệm vụ cách mạng trong thời kỳ mới.
Tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh về xây dựng QĐND Việt Nam là một nội dung quan trọng trong tư tưởng quân sự của Người. Đó là di sản vô giá; nền tảng, kim chỉ nam để Quân đội ta phấn đấu hoàn thành thắng lợi mục tiêu Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã đề ra: Xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại, một số quân chủng, binh chủng, lực lượng tiến thẳng lên hiện đại. Đến năm 2025, cơ bản xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh, tạo tiền đề vững chắc, phấn đấu năm 2030 xây dựng QĐND cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại. Xây dựng “thế trận lòng dân”, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận an ninh nhân dân vững chắc làm nền tảng cho sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc.