Từ vụ mì Hảo Hảo, Thiên Hương bị thu hồi: Bộ Công Thương khuyến cáo gì?
Theo Vụ Khoa học Công Nghệ (Bộ Công Thương), thời gian qua một số sản phẩm của Việt Nam bị cảnh báo về dư lượng hợp chất Etylen oxit (EO) khi xuất khẩu vào thị trường châu Âu.
Cập nhật thông tin, kiểm soát tiêu chuẩn trước khi xuất khẩu
Đây là những loại sản phẩm có nhiều cấu phần như mì khô, gói gia vị, gói rau, gói dầu ớt... có thể có chuỗi cung ứng gồm nhiều nhánh nhỏ trước khi được đóng gói trong sản phẩm cuối cùng.
Vì vậy, việc kiểm soát chất lượng trong toàn chuỗi cung ứng đối với DN sản xuất thực phẩm cần được quan tâm hàng đầu.
Cùng với việc thường xuyên rà soát, đánh giá quy trình sản xuất, máy móc thiết bị, vệ sinh nhà xưởng, DN cần kiểm tra định kỳ các sản phẩm và nguyên liệu, nhất là các cấu phần thuê mua gia công, sản xuất để đánh giá nguy cơ, kiểm soát nhằm giảm thiểu mức độ rủi ro.
Theo Bộ Công Thương, hiện nay Việt Nam chưa ban hành quy định cho phép, cấm sử dụng EO trong sản xuất nông nghiệp hay giới hạn dư lượng EO trong thực phẩm.
Trong khi đó, việc quy định các tiêu chuẩn kỹ thuật đối với từng loại thực phẩm mà mỗi quốc gia, khu vực đơn phương đưa ra khác nhau và phụ thuộc rất lớn vào cán cân thương mại giữa các quốc gia, khu vực.
Chính sách xuất nhập khẩu mỗi nước, điều kiện kỹ thuật, phương thức quản lý, thói quen tiêu dùng… cũng khác nhau.
Do đó, trong trường hợp này mức giới hạn dư lượng EO cho phép đối với cùng một mặt hàng thực phẩm có thể đáp ứng quy định của quốc gia, khu vực này nhưng lại vượt ngưỡng cho phép của quốc gia, khu vực khác.
Vì vậy, các DN cần nghiên cứu, thường xuyên cập nhật thông tin để kiểm soát tiêu chuẩn sản phẩm do mình sản sản xuất trước khi xuất khẩu.
Một số ít quốc gia đưa ra giới hạn Etylen Oxit khác nhau
Cũng theo Bộ Công Thương, nhiều mặt hàng thực phẩm có nguồn gốc ở các quốc gia kể cả sản xuất tại những nước trong liên minh Châu Âu (EU) thời gian qua đã bị cảnh báo về hàm lượng EO vượt quá giới hạn cho phép trong thực phẩm theo quy định của EU.
Cuối năm 2020, Vương quốc Bỉ đã thông báo trên Hệ thống cảnh báo nhanh về thực phẩm và thức ăn chăn nuôi của EU về việc dư lượng EO trong nhiều lô hạt vừng từ Ấn Độ. Từ đó, nhiều quốc gia EU tăng cường kiểm tra dư lượng EO trong các sản phẩm thực phẩm.
Đến thời điểm này, theo dữ liệu của RASFF, các quốc gia châu Âu đã phát đi hơn 690 cảnh báo liên quan đến EO. Các nước đưa ra nhiều cảnh báo nhất là Hà Lan (208), Đức (90), Bỉ (79), Tây Ban Nha (49), Pháp (30) và Ý (28).
Các sản phẩm có chứa EO bị thu hồi thuộc nhiều chủng loại gồm các chất phụ gia, gia vị, các loại hạt, ngũ cốc, trái cây, rau quả, cà phê, trà…
Hiện nay nhiều quốc gia chưa có quy định về việc sử dụng EO trong nông nghiệp, thực phẩm hay dư lượng của chất này trong thực phẩm.
Các tổ chức quốc tế về ATTP cũng chưa ban hành quy định về giới hạn dư lượng EO trong thực phẩm. Một số ít quốc gia và khu vực đã đưa ra quy định nhưng với sự chênh lệch rất lớn.
Chẳng hạn, tháng 7- 2021, một số sản phẩm mỳ ăn liền do Hàn Quốc sản xuất cũng bị EU cảnh báo về dư lượng EO. Từ vụ việc này, Hàn Quốc đã ban hành quy định tạm thời về giới hạn dư lượng cho phép đối với hợp chất 2-chloroethanol là dưới 30 mg/kg đối với thực phẩm thông thường, dưới 10 mg/kg đối với thực phẩm dành cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ...
Etylen Oxit vẫn bị phát hiện trong thực phẩm được sản xuất ở EU
EO là một hợp chất hữu cơ thường ở dạng khí không màu, được sản xuất với quy mô lớn, ứng dụng ở nhiều lĩnh vực sản xuất khác nhau.
EO không phải là phụ gia thực phẩm hay chất hỗ trợ chế biến thực phẩm. Tuy nhiên, có thể được dùng để kiểm soát côn trùng, vi sinh vật trong thực phẩm khô, đặc biệt cho gia vị… nhằm diệt khuẩn Salmonella.
Tại châu Âu, hợp chất này được xếp vào nhóm 1B về khả năng gây ung thư, gây đột biến, độc tính sinh sản và trong nhóm ba về độc tính cấp.
Dù EU đã cấm sử dụng trong nông nghiệp và khử trùng trong quá trình sản xuất thực phẩm nhưng vẫn phát hiện dư lượng EO trong thực phẩm ngay cả khi được sản xuất ở các nước trong khối EU.
Hiện nay, các nhà chức trách EU đang tiếp tục thảo luận để tìm ra nguyên nhân.