Tự ý phun thuốc diệt muỗi: Rước họa vào nhà

Quá lo lắng với dịch bệnh, không ít người lạm dụng, tự ý mua hóa chất về phun. Cũng là điều dễ hiểu, khi số ca mắc bệnh, ổ dịch và cả người chết vì bệnh sốt xuất huyết ngày càng tăng đã khiến người dân hoang mang, lo sợ. Và cách phòng tránh đơn giản nhất mà mọi người truyền tai nhau: Tự phun thuốc diệt muỗi. Thuốc thì chỉ cần ra cửa hàng bán thuốc bảo vệ thực vật, dụng cụ thì chỉ cần mua loại bình xịt tay. Vậy là, toàn bộ số muỗi nhà mình sẽ được hạ gục nhanh gọn, lo gì đến sốt xuất huyết.

Tuy nhiên, ít ai nghĩ rằng biện pháp này cũng lợi bất cập hại. Bởi, các loại thuốc xịt muỗi không đảm bảo chất lượng chỉ làm muỗi ngã gục một thời gian chứ không thể chết. Trong khi đó, hóa chất nào cũng có chất độc hại, ngay cả những hóa chất diệt côn trùng được cấp chứng nhận về độ an toàn, tiếp xúc thường xuyên cũng không có lợi cho sức khỏe…

Lợi bất cập hại

Theo tìm hiểu, chỉ cần gõ Google sẽ có hàng trăm thậm chí hàng ngàn lời chào mời quảng cáo phun hóa chất diệt muỗi, côn trùng tại nhà với đủ giá cả. Hiện nay, mức giá dịch vụ phun thuốc diệt muỗi được tính theo diện tích nhà. Trung bình một mặt sàn rộng 50m2, có giá dao động từ 200.000 đồng-250.000 đồng/mặt sàn (tầng).

Việc phun hóa chất diệt muỗi tại nhà nếu không cẩn trọng sẽ gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Ảnh minh họa

Anh Lê Đình Thành (Đống Đa, HN) cho biết, nhà nhiều cây cảnh lại có trẻ nhỏ nên tôi rất lo ngại trước dịch sốt xuất huyết, mình cứ chủ động phòng bằng cách dọn dẹp phun thuốc. "Vừa rồi cùng có nhiều người phun thuốc dịch vụ đến giới thiệu nhưng tôi chủ động mua tại các hiệu bán thuốc sâu, ở đó họ hướng dẫn liều lượng cụ thể về tự phun tại nhà luôn”, anh Thành nói.

Còn chị Nguyễn Kim Oanh (Đống Đa, HN) cho hay, cứ chập choạng tối, muỗi đã bay vo ve khắp nhà. Những hộ gia đình tại khu dân cư Nam Đồng thời gian gần đây phải tìm đủ mọi cách đối phó với muỗi. Nhiều người bị muỗi đốt không chỉ thấy ngứa ngáy, khó chịu mà còn đau rát và nổi mẩn vài ngày. Để phòng muỗi đốt, nhiều nhà còn mắc màn kể cả khi… ngồi xem tivi.

Nhà chị Oanh cũng đã tìm mọi cách diệt muỗi, thậm chí thuê hẳn một đơn vị chuyên diệt muỗi, côn trùng đến tận nhà phun hóa chất với số tiền 7.000 đồng/m 2 . Nhưng chỉ được vài ngày, muỗi lại nhiều như cũ, thậm chí còn “đông đúc” hơn.

Anh Trần Văn Hải (Thanh Xuân, HN) vì sợ cả nhà bị sốt xuất huyết đã bỏ ra hơn 1 triệu đồng để thuê một công ty chuyên diệt muỗi, côn trùng đến nhà phun thuốc với chi phí 8.000 đồng/m2. Sau khi phun, mặc dù đã mở tất cả các cửa trong nhà nhưng đến tối, cả nhà anh Hải đều bị ngứa, người buồn nôn, người phù nề. Anh mang lọ hóa chất đi kiểm tra thì thấy loại thuốc diệt muỗi này có hai chất là shipyrethroids và carbamate. Đây là hai chất có thể gây suy hô hấp, làm tăng nhịp tim, nếu bị ảnh hưởng kéo dài có thể gây ung thư.

Cẩn trọng với thuốc diệt muỗi bán trôi nổi

Khảo sát trên thị trường, hiện có rất nhiều loại thuốc phun diệt muỗi khác nhau. Tại một cửa hàng chuyên bán thuốc diệt côn trùng trên đường Trường Chinh (Thanh Xuân, HN), khi PV hỏi thuốc phun diệt muỗi, bà chủ tên H. đon đả giới thiệu: “Giá các loại thuốc dao động từ 60.000- 400.000 đồng/ lọ, loại được nhiều gia đình lựa chọn thuốc diệt muỗi của Anh giá 200.000 đồng/lọ. Thuốc 60.000 đồng chủ yếu bán cho những người đi phun thuốc thuê hoặc người dân mua về phun ngoài sân, vườn. Mùa này nhu cầu diệt muỗi lớn nên mỗi ngày cửa hàng tôi bán được khoảng 50 lọ”.

Quan sát của PV, tất cả các loại thuốc bán trong cửa hàng đều ghi chằng chịt tiếng nước ngoài, hoàn toàn không có hướng dẫn sử dụng và thông tin sản phẩm bằng tiếng Việt. Tất cả mọi chỉ dẫn đều chỉ được người bán hàng nói qua loa rồi chốt lại một câu “Cứ phun đặc vào cho hiệu quả…”.

Thuốc diệt muỗi Hantox-200 được ngành y tế cấp phép và sử dụng để phòng chống dịch sốt xuất huyết.

Bộ Y tế có những quy định rất nghiêm ngặt trong việc sử dụng hóa chất và chỉ phun hóa chất trong trường hợp có dịch. Tuy nhiên, hiện nay trên thị trường có rất nhiều loại hóa chất được bày bán tràn lan, người mua có thể tự ý sử dụng mà không kiểm soát được. Việc tùy tiện mua và phun thuốc diệt muỗi, côn trùng khiến không ít người bị nhiễm độc.

Trao đổi về vấn đề này, ông Trần Đắc Phu - Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, việc phun thuốc phải được thực hiện bởi nhân viên y tế để bảo đảm hiệu quả diệt muỗi và an toàn cho cộng đồng. Người dân có thể sử dụng các bình xịt muỗi đã được cấp phép lưu hành trên thị trường để sử dụng phun diệt ở phạm vi hẹp trong gia đình. Tuy vậy, việc cá nhân gia đình tự phun thuốc diệt muỗi trong nhà chỉ diệt muỗi tức thì. Nếu không loại trừ được các ổ loăng quăng, bọ gậy ở hộ gia đình và khu vực xung quanh thì muỗi sẽ nhanh chóng xuất hiện trở lại.

Ông Phu cũng khẳng định, nếu chỉ phun thuốc diệt muỗi ở phạm vi một gia đình phun trong khi hàng xóm không phun thuốc thì tác dụng sẽ rất ít. Chỉ trong thời gian ngắn sau khi phun xịt thuốc, muỗi từ bên ngoài lại bay vào nhà.

Hiện Bộ Y tế đang triển khai chiến dịch phun thuốc diệt muỗi miễn phí tại những địa bàn có người mắc bệnh sốt xuất huyết. Trạm y tế phường, xã sẽ tới từng nhà phun thuốc diệt muỗi cho cả khu nằm trong ổ dịch mà người dân không phải trả bất cứ khoản chi phí nào.

Thảo Nguyên